Περιμένοντας την Ανάσταση (ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ)

Γράφει ο Αθ. Δ. Γκίκας,

Μαθηματικός

Το αφήγημα των Παθών και της Ανάστασης είναι ίσως το πιο οικουμενικό ανάμεσα σ’ εκείνα που ακόμα και όταν δεν εγγυώνται ερμηνεία καλλιεργούν παρηγοριά και ελπίδα.

Ο Επίκουρος, μάλλον υλιστής, αφιέρωσε 37 τόμους και τη ζωή του, για ν’ αποδείξει τη θνητότητα ψυχής και σώματος, ενώ οι αντίπαλοί του, οι Στωϊκοί έβλεπαν παντού θεϊκό λόγο, πρόνοια και αναστάσιμους κύκλους, χαρίζοντας έτσι στην ανθρωπότητα παρηγοριά, μεταγγίζοντας συγχρόνως τη δική τους αφήγηση στον χριστιανισμό.

Τη μεταφυσική σημασία της Ανάστασης τη σεβόμαστε ως μέρος της δικής μας Εθνικής και μεταφυσικής παράδοσης, ως μέρος ενός πολιτισμού βαθύτατα ανθρώπινου.

Δεν παύει όμως η Ανάσταση να συνιστά και μια τελετουργία που επανέρχεται κάθε χρόνο όχι τόσο ως θρησκευτική αποκαλυπτική εμπειρία, αλλά και ως ευκαιρία καταναλωτικών διαφημίσεων, συμβολή στη βουλιμία της ευμάρειας κλπ.

Η Ανάσταση ως έννοια έχει αποδειχθεί διαχρονικά πολύ ισχυρή. Παύει επομένως να είναι απλά ένα από τα θεμέλια της θρησκευτικής μας πίστης, ένας παρήγορος μύθος. Γίνεται ισοδύναμο της ζωής, η δικαιολόγηση της ύπαρξής μας.

Επομένως κάθε προσέγγιση στο τι περιμένουμε από την Ανάσταση είναι κατ’ αρχήν αποδεκτή. Ίσως σήμερα να είναι και απαραίτητη λόγω των συνθηκών μέσα στις οποίες ζει ο καθημερινός άνθρωπος. Μέσα στην απελπισία ψάχνουμε τις πιο τρελλές ελπίδες για να πιαστούμε.

Όμως ο περί ελπίδας λόγος πρέπει να έχει τα όριά του. Πεθαίνουν εξίσου ελπίζοντες και μη. Ίσως διαφέρει ο βαθμός ηρεμίας του θανάτου τους. Πάντως ο αρνητές της ελπίδας αναφέρουν ως παράδειγμα, ότι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ανάμεσα Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά, πέθαιναν περισσότεροι γιατί διαψεύδονταν οι ελπίδες ότι θα γιόρταζαν με τους δικούς τους ανθρώπους, στα σπίτια τους  αυτές τις γιορτές.

Η χαμένη ελπίδα σκοτώνει εξίσου με τον πλεονασμό της.

Όμως αν δεν πιστέψεις στο ανέφικτο πως θα το πετύχεις; Αυτή η πίστη συνοδεύει κατά κανόνα τους νέους, οι οποίοι έχουν και το χρόνο στο πλευρό τους ανεξάντλητο, και η πίστη τους πηγάζει από την ελπίδα ότι ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός.

Σήμερα η αισιοδοξία, που μέχρι πρότινος μας κατέκλυζε, μας εγκατέλειψε. Η πρόσφατη οικονομική κρίση και η τωρινή επιδημία του κωρονοϊού μας πάγωσε τη σκέψη, μας έκανε αδύναμους να σχεδιάζουμε.

 Όσοι λειτουργήσουμε συλλογικά θα γλιτώσουμε από τον ψυχικό εκμηδενισμό.

Πόσο δίκαιο είχε ο σμηνίτης που έγραψε στη σκοπιά του στον Άραξο τη δεκαετία του 1960, όταν υπηρετούσα τη θητεία μου «Σ’ έναν κόσμο για λίγους δεν έχει θέση κανείς».

Μέρες δε που ζούμε δεν αποκλείεται η επωδός για «επανεκκίνηση της οικονομίας» να βαπτισθεί ως «ανάσταση» και αν αυτή την πετύχουμε δεν θα είμαστε πολύ σίγουροι, όπως ο Θωμάς, αν δεν δούμε πρόοδο αν δεν θέσουμε τον «δάκτυλον επί των τύπων των ήλων».

Ανάσταση είναι κάτι ανάμεσα στη μελαγχολική ύφεση και την ευφοριακή έξαρση.

Την όποια Ανάσταση ας μην την ταυτίζουμε με την σημερινή ζωή, ή με κάτι αρεστό. Φέρτε στο νου την ανάσταση – αναγέννηση ενός καμένου δάσους . καμία σχέση δεν έχει με το παλιό.

Ακόμα η Ανάσταση της Ελλάδας από τον Τουρκικό ζυγό καμμία σχέση δεν έχει με την Αρχαία Ελλάδα.

Το ίδιο συμβαίνει με τις πεθαμένες ιδέες όταν αναβιώνουν.

Το αντίθετο θα ήταν τρομακτικό.

Έχετε φανταστεί ν’ αναστηθούν ιδεολογίες κάποιων πεθαμένων κομματικών μορφωμάτων, με τις αθλιότητές τους;