Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

Εδώ Λονδίνο

Γράφει ο Θεόδωρος Γ. Κουτρούμπας,

Καθηγητής του Παν/μίου της Λουβαίνης - Επισκέπτης Καθηγητής του Παν/μίου του Μοντρεάλ 

 

Την 24η Ιουνίου 2016, η Ευρώπη ξύπνησε με την (για πολλούς) αναπάντεχη είδηση ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο για την παραμονή της χώρας αυτής  στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ήταν μια σχετικά μικρή αλλά πειστική πλειοψηφία υπέρ του «όχι».

Τόσο εντός όσο και εκτός της Μεγάλης Βρετανίας, πολιτικοί και αναλυτές που επιχειρηματολόγησαν υπέρ μιας από τις δυο επιλογές που προτάθηκαν στους ψηφοφόρους κατά τη διάρκεια της μακράς και διχαστικής προεκλογικής εκστρατείας, διασταύρωσαν και πάλι  τα λεκτικά τους ξίφη με προφητείες καταστροφής ή ευημερίας για το μέλλον των πολιτών, σ’ένα πλαίσιο τόσο συναισθηματικά φορτισμένο, που καθιστούσε δύσκολη μια ήρεμη αποτίμηση της κατάστασης.

Για τους υποστηρικτές της παραμονής στην ΕΕ, η «εσφαλμένη» απόφαση στην οποία με ψεύδη οδηγήθηκαν οι Βρετανοί από λαϊκιστές και τυχοδιώκτες πολιτικούς, θα οδηγούσε μετά βεβαιότητος το κράτος στην απομόνωση, τη φτωχοποίηση και την παρακμή. Εκτός της Ένωσης, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα ήταν πια παρά μια δύναμη τρίτης διαλογής, με ελάχιστη επιρροή στη διεθνή σκηνή και πολύ περιορισμένους  εμπορικούς ορίζοντες. Η Σκωτία, που ψήφισε «ναι» με ένα εντυπωσιακό 62%, θα γινόταν ανεξάρτητη και η Βόρεια Ιρλανδία θα ενώνονταν με την Ιρλανδική Δημοκρατία.

Η τελευταία, ας μην το ξεχνούμε, είχε ψηφίσει εναντίον των Συνθηκών της Νίκαιας και της Λισαβώνας, αλλά οι πολίτες πείστηκαν να αλλάξουν γνώμη σε δημοψηφίσματα που οργανώθηκαν λίγους μήνες μόλις μετά από εκείνα που έδωσαν αρνητικά αποτελέσματα για τις Βρυξέλλες.

Απ’την άλλη μεριά, για εκείνους που στήριξαν το «Μπρέξιτ», η έξοδος από την Ένωση θα παλινόρθωνε τη διεθνή αίγλη της Βρετανίας, που απαλλαγμένη από τους γραφειοκρατικούς περιορισμούς των ευρωπαϊκών θεσμών, θα αύξανε τη δυνατότητα της να εμπορεύεται σε όλες τις ηπείρους και θα μπορούσε να αναπτύξει το δυναμικό που την οδήγησε σε μεγάλες δόξες στο παρελθόν.

 


Έξι χρόνια είναι βέβαια πολύ λίγα για μια ακριβή αποτίμηση των συνεπειών του αποτελέσματος  του δημοψηφίσματος του 2016. Άλλωστε, το Ηνωμένο Βασίλειο έπαψε οριστικά να αποτελεί μέρος της ΕΕ μόλις την 31η Ιανουαρίου του 2020 και η εμπορική του συμφωνία με τους πρώην εταίρους του μπήκε σε ισχύ την 1η Μαΐου του 2021. Κάποιες εξελίξεις όμως είναι ήδη ορατές και μπορούν να μας οδηγήσουν σε μια πρώτη συζήτηση για της επιπτώσεις ενός διαζυγίου, που αμέσως χαρακτηρίστηκε «μη συναινετικό» από τον ιδιαίτερα δυσαρεστημένο Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ, τότε πρόεδρο της ευρωπαϊκής επιτροπής.

Η πρώτη παρατήρηση είναι ότι εκτός της Ένωσης, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν φαίνεται να έχασε τη διεθνή του επιρροή. Μαζί με τη Σουηδία, η Βρετανία ανακάλυψε και έθεσε στη διάθεση της παγκόσμιας κοινότητας, ένα αποτελεσματικό εμβόλιο εναντίον του COVID-19, συμβάλλοντας σημαντικά στην καταπολέμηση της πανδημίας.

Τον Σεπτέμβριο του 2021, η επίσημη ανακοίνωση της ίδρυσης της αμυντικής συμμαχίας του Ειρηνικού μεταξύ του ΗΒ, των ΗΠΑ και της Αυστραλίας (AUKUS), ταπείνωσε τη Γαλλία και την ΕΕ και επέφερε μια απώλεια 66 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το Παρίσι. Η Βρετανική στάση απέναντι στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ενίσχυσε το ρόλο του Λονδίνου ως διεθνούς δύναμης. Ένας αριθμός καλών εμπορικών συμφωνιών με μεγάλες αγορές έδειξε ότι η χώρα συνεχίζει να θεωρείται ως ελκυστική οικονομία έπειτα από  το «Μπρέξιτ».

Στη Σκωτία, παρά τις εκλογικές επιτυχίες του κόμματος που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, όλες οι αξιόπιστες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία των πολιτών δεν επιθυμεί την απόσχιση από το Ηνωμένο Βασίλειο. Ακόμη και ο Κύριος Τζόνσον, ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές του «όχι», που οδήγησε το συντηρητικό κόμμα σε μια εντυπωσιακή εκλογική επιτυχία το Δεκέμβριο του 2019, διέσωσε, τουλάχιστον για κάποιους μήνες, την πολιτική του σταδιοδρομία, χάρη στον πόλεμο, που εκθρόνισε τα παράνομα κορονοπάρτι της Ντάουνινγκ Στρήτ από τις πρώτες σελίδες των μίντια.

Από την άλλη πλευρά, η ενεργειακή κρίση που δημιούργησε η σύρραξη στην Ουκρανία και οι γενικότερες συνέπειες των διαδοχικών εγκλεισμών του 2020 και του 2021, δεν ήταν χωρίς συνέπειες για τη Βρετανική οικονομία. Σήμερα ο πληθωρισμός κυμαίνεται σε υψηλότατα επίπεδα και οι προβλέψεις για το άμεσο μέλλον είναι ιδιαίτερα δυσμενείς, καθώς οι περισσότεροι οικονομολόγοι μιλούν για περαιτέρω συρρίκνωση και πιθανή ύφεση. Στη Βόρειο Ιρλανδία, οι πρόσφατες τοπικές εκλογές έδωσαν για πρώτη φορά πλειοψηφία στα κόμματα που επιθυμούν την ενοποίηση της νήσου υπό την ηγεσία του Δουβλίνου. Για να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη, ο Τζόνσον απειλεί να αναστείλει τη διμερή συμφωνία ΗΒ - ΕΕ, και οι Βρυξέλλες υπόσχονται σκληρά αντίποινα.

Τα συμπεράσματα της Βρετανικής αποχώρησης από την Ένωση δεν έχουν λοιπόν γραφεί  ακόμη και είναι εμφανές ότι οι διεθνείς συγκυρίες θα παίξουν καθοριστικό ρόλο για το μέλλον της χώρας. Όσο για την Ευρώπη, η μόνη παραγωγική στάση είναι η μελέτη των λόγων που οδήγησαν το Ηνωμένο Βασίλειο στην έξοδο, ώστε να αποφευχθούν επαναλήψεις του φαινομένου. Και βεβαίως η συλλογική προσπάθεια για την εμβάθυνση της μεταξύ των μελών αλληλεγγύης τόσο εντός όσο και στο επίπεδο των διεθνών σχέσεων.

 

 

    

 

Απόψεις

Το ταξίδι στον  Νομό Έβρου είχε και δυσάρεστα απρόοπτα. Συνάντησα στην Ορεστιάδα τον ιντερνετικό μου φίλο Χρήστο. Η χαρά μεγάλη και από τις δύο πλευρές, μέχρι την...
randomness