Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

Μουσειο…λόγος : «Πιστοποιημένο Μουσείο» Τι σημαίνει αυτό για το κοινό;

Γράφει η Ηλιάνα Ζιώγα,

Μουσειολόγος - Σύμβουλος Διαχείρισης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

 

Πριν λίγες μέρες, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ανακοίνωσε με δελτίο τύπου την παρουσίαση της οπτικής ταυτότητας του Ελληνικού Συστήματος Αναγνώρισης και Πιστοποίησης Μουσείων.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση το έργο βρίσκεται σε διαδικασία υλοποίησης και σκοπός του προγράμματος είναι η ενημέρωση του κοινού για τη διαδικασία πιστοποίησης και τη λειτουργία του Συστήματος.

Η διαδικασία Αναγνώρισης για τα μουσεία που δεν ανήκουν στο Υπουργείο Πολιτισμού ξεκίνησε το 2011 και το 2021 εφαρμόζεται και για τα δημόσια μουσεία.

Η διαδικασία πιστοποίησης πρωτοεμφανίστηκε πολλά χρόνια πριν το 1971 στις ΗΠΑ, λίγα χρόνια αργότερα το 1988 στη Μεγάλη Βρετανία.

Σήμερα, η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται στις περισσότερες χώρες, όπως στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Πορτογαλία, στην Ολλανδία, στον Καναδά, στην Αυστραλία, στη Ν. Ζηλανδία κ.ά.

Πόσο σημαντική είναι η αναγνώριση και πιστοποίηση των Μουσείων; Ποια τα οφέλη;

H αναγνώριση αποτελεί μια διαδικασία ιδιαίτερα εποικοδομητική για τον οργανισμό, καθώς δημιουργεί την ανάγκη αυτοελέγχου και αυτοαξιολόγησης της λειτουργίας και των υπηρεσιών του, με απώτερο σκοπό την αποτελεσματική και ουσιαστική αναβάθμιση που να ανταποκρίνεται στα διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα.

 Η αξιολόγηση του μουσείου γίνεται σύμφωνα με προδιαγραφές που ορίζονται από επιτροπές κρατικών φορέων σε συνεργασία με το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων.

 Στην περίπτωση της Ελλάδας συγκροτήθηκε διεπιστημονική Ομάδα Εργασίας από στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και τoυ Ελληνικού Τμήματος του ICOM.

Μερικά από τα ζητήματα που εξετάζονται και περιλαμβάνονται στην αξιολόγηση είναι διοικητικά-οικονομικά, όπως ο τρόπος διοίκησης του οργανισμού, το προσωπικό, όσον αφορά την επιστημονική επάρκεια και τον αριθμό των υπαλλήλων, η βιωσιμότητα κ.ά.

Ακόμη σημαντικά ζητήματα είναι η διαχείριση των συλλογών του, οι υπηρεσίες προς το κοινό, η ασφάλεια και η προσβασιμότητα, καθώς και οι κτηριακές υποδομές κ.ά.

 Το ΥΠΠΟΑ, όπου απαιτείται, μπορεί να προσφέρει την τεχνογνωσία, τα κατάλληλα εργαλεία για την ανεύρεση πόρων με σκοπό την αναβάθμιση του μουσείου.

Τα μουσεία που αναγνωρίζονται έχουν πολλαπλά οφέλη ως προς τη βιωσιμότητα, προβολής, εκπαίδευσης κ.ά.

Τα αναγνωρισμένα μουσεία έχουν αυξημένες πιθανότητες να ενταχθούν σε προγράμματα χρηματοδότησης και κινητικότητας για διακρατικές συνεργασίες.

Με την εγγραφή τους στο μητρώο αναγνωρισμένων μουσείων φέρουν το ειδικό σήμα αναγνώρισης σε εμφανές σημείο στο χώρο «Αναγνωρισμένο Μουσείο» ή «Πιστοποιημένο Μουσείο», κάνοντας γνωστό και αποδεικνύοντας στο κοινό ότι ολοκλήρωσαν με επιτυχία την αξιολόγηση από την επιστημονική επιτροπή και βρίσκονται σε συνεχή αξιολόγηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα για αναβάθμιση των υπηρεσιών τους.

Με το ειδικό σήμα αποδεικνύουν ότι ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες ποιοτικές προδιαγραφές και εφαρμόζουν καλές πρακτικές σε όλους τους τομείς οργάνωσης και λειτουργίας τους.

Παράλληλα, απολαμβάνουν και κάποια προνόμια σχετικά με την εκπαίδευση και επιμόρφωση των στελεχών μουσείων, όπως επιμορφωτικά σεμινάρια διοίκησης, εξωστρέφειας, εκδηλώσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων κ.ά και προνόμια διαφήμισης, όπως προβολή σε διαφημίσεις, ταξιδιωτικούς οδηγούς, φυλλάδια κ.ά.

Το πρόγραμμα μέσω συγκεκριμένων προδιαγραφών μπορεί να βοηθήσει τα μουσεία να γίνουν περισσότερο ελκυστικά και να προσελκύσουν διαφορετικές ομάδες κοινού υλοποιώντας ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα και εκδηλώσεις, σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα τους.

 Σημαντική προϋπόθεση για την αναβάθμιση του μουσείου είναι η προσβασιμότητα, τόσο σε επίπεδο κτιριακών υποδομών όσο και σε επίπεδο ξενάγησης ώστε να εξυπηρετούν τις ανάγκες όλων των πολιτών και να μπορούν να προσαρμόζονται στις σύγχρονες προκλήσεις που προκύπτουν.

Συμπερασματικά, η διαδικασία πιστοποίησης έρχεται για μια ακόμη φορά να «αλλάξει» τις παλαιότερες αντιλήψεις για τα μουσεία, από την μία πλευρά με τους απαρχαιωμένους σχεδιασμούς και από την άλλη πλευρά τους γρήγορους μουσειακούς σχεδιασμούς που έχουν ως απώτερο σκοπό τον εντυπωσιασμό, τις κακοφωτισμένες αίθουσες, τα ασυντήρητα εκθέματα, τα μουσεία που δεν μπορούν να ανανεώσουν τις συλλογές τους, τα μουσεία «αποθήκες».

Από τα σημαντικότερα οφέλη του προγράμματος είναι να βοηθήσει τα μουσεία να αποκτήσουν έναν κοινό τρόπο λειτουργίας και «συμπεριφοράς», παρέχοντας ασφάλεια στον υποψήφιο επισκέπτη.

Με τον τρόπο αυτό θα μπει μια τάξη στην αταξία που επικρατεί σε πολλά ελληνικά μουσεία, τα οποία λειτουργούν εδώ και δεκαετίες χωρίς έλεγχο, εις βάρος των πολιτών.

 

 

    

 

Απόψεις

Το ταξίδι στον  Νομό Έβρου είχε και δυσάρεστα απρόοπτα. Συνάντησα στην Ορεστιάδα τον ιντερνετικό μου φίλο Χρήστο. Η χαρά μεγάλη και από τις δύο πλευρές, μέχρι την...