Το ζητημα της αξιοποιησης του «χωρου της Εκθεσης» ας το χειριστουμε ετσι ωστε να εχουμε τη μικροτερη δυνατη μακροχρονια αβεβαιοτητα (ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ)
Γράφει ο Κωνσταντίνος Π. Τσαμαδιάς, Ομότ. Καθηγητής Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών
Πριν από περίπου 10 ημέρες ο Δήμαρχος Λαμιέων κ. Ε. Καραΐσκος παρουσίασε το αρχικό σχέδιο της Δημοτικής Αρχής για την αξιοποίηση του χώρου της αποκαλούμενης «Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας».
Σε αυτό αναφέρονται και προβλέψεις ενοποίησης με υφιστάμενες δομές όπως του Χαλκιοπούλειου Αθλητικού Κέντρου και του ήδη δρομολογημένου προς κατασκευή, Δικαστικού Μεγάρου Λαμίας.
Εκτιμώ ως θετικό το γεγονός ότι η Δημοτική αρχή κατέθεσε, όπως είχε χρέος, σχέδιο για να αποτελέσει τη βάση για έναρξη συντεταγμένης συζήτησης.
Το σχέδιο δεν μπορεί παρά να ακούγεται ευχάριστα από τους Λαμιώτες οι οποίοι θέλουμε και δικαιολογημένα η πόλη μας με ποικίλες πρωτοβουλίες να ξεφύγει από τη μίζερη στασιμότητα.
Η παρούσα πρώτη παρέμβασή μου εδράζεται στις κάτωθι πέντε αρχές:
1η. Οι Πόροι που διαθέτει ο Δήμος, το Κράτος, η ΕΕ, όπως και κάθε υποκείμενο της οικονομίας είναι περιορισμένοι σε σχέση με τις απεριόριστες ανάγκες του.
2η. Οι περιορισμένοι πόροι είναι ανταγωνιστικά διεκδικούμενοι, για εναλλακτικές χρήσεις.
3η. Τα ορθολογικά υποκείμενα της οικονομίας επιλέγουν και χρηματοδοτούν την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων, που εκ των προτέρων εκτιμάται, με επιστημονική τεκμηρίωση, ότι θα υπερκαλύψουν το κόστος και θα παρουσιάσουν την μέγιστη αποδοτικότητα.
4η. Κριτήριο για τη λήψη της απόφασης, η εκ των προτέρων αναλυτική εκτίμηση της μακροχρόνιας (5-7 δεκαετίες) σχέσης του κόστους της επένδυσης με τα προσδοκώμενα οφέλη (αγοραία και μη αγοραία), τα αποτελέσματα, τις εξωτερικότητες και τις διαχυτικές επιδράσεις, ώστε να διασφαλίζεται η μακροχρόνια βιωσιμότητα του έργου και η συμβολή του στην ανάπτυξη της οικονομίας και την ευημερία της κοινωνίας.
5η. Όλα τα υποκείμενα, που διαχειρίζονται δημόσιους πόρους, έχουν χρέος για πλήρη διαφάνεια στη χρήση μέχρι του τελευταίου ευρώ των Ελλήνων και των Ευρωπαίων φορολογουμένων και την επίτευξη της μέγιστης δυνατής αποδοτικότητάς των έργων.
Σημειώνω την επιφύλαξή μου στην παραδοσιακή ροπή σε πρόωρους υψηλούς επικοινωνιακούς τόνους επί των μακετών, που σαφώς δεν αποτελούν αναλυτική αξιολόγηση του επενδυτικού σχεδίου.
Ως εκ τούτου καλό είναι να αποφεύγονται, αφού επί της ουσίας δεν ωφελούν.
Φαντασθείτε για παράδειγμα μελλοντική αναλυτική μελέτη με ορίζοντα πχ 50 ή 70 έτη, να αποκαλύψει παρούσα αξία, κόστους 120 εκ ευρώ και οφέλους 40 εκ. ευρώ. Τη ζημιά των 80 εκ ευρώ ποιος θα την καλύψει; Οι επόμενοι, που τότε θα αναζητούν εναγωνίως επενδυτή;
Άλλωστε δεν πρέπει, να ξεχνάμε τις προηγούμενες, σημαντικές για την εποχή τους επενδύσεις του δημοσίου και της αυτοδιοίκησης, όπως το «τουριστικό περίπτερο στον Άγιο Λουκά», την «Πανελλήνια Έκθεση Λαμίας», τις σημαντικές κτιριακές υποδομές στην Υπάτη και στις Θερμοπύλες.
Είναι δεδομένο ότι, μακροχρονίως, διαχειριστικά τα ανωτέρω και αρκετά ακόμη εγχειρήματα αποδείχθηκαν μη βιώσιμα, και τελικά ουσιαστικά κατέρρευσαν, αφού σπατάλησαν και μερικά ακόμη σπαταλούν, κοινωνικούς πόρους.
Τις ζημιές αυτές αν τις αναζητήσουμε θα τις βρούμε φωλιασμένες στο υψηλό δημόσιο χρέος.
Και σημειώνω ότι οι επενδύσεις αυτές, μακροχρονίως, δεν κατέρρευσαν από έλλειψη κτιρίων.
Επανέρχομαι λοιπόν στο θέμα ζητώντας να δοθούν δημοσίως διευκρινίσεις επί μιας πρώτης δέσμης θεμελιωδών ζητημάτων:
α. Έχει γίνει αξιολόγηση με επιστημονική μεθοδολογία του συνολικού επενδυτικού σχεδίου χρηματικού ύψους, που τείνει στα 100 εκ. ευρώ;
Αν ναι ποια μέθοδος εφαρμόστηκε και ποια τα αποτελέσματα; Την αναμένω με ειλικρινές ενδιαφέρον.
β. Έχει εντοπισθεί ο φορέας χρηματοδότησης; Αν ναι ποιος είναι;
γ. Έχει ξεκαθαρισθεί ποιος θα είναι ο ιδιοκτήτης και ποιος ο διαχειριστής των υποδομών;
Θα υπάρξει ένας για το σύνολο των δομών ή διαφορετικός για κάθε μία εξ αυτών;
Ποιος θα διαχειριστεί την έκθεση, το κέντρο έρευνας και καινοτομίας, το ξενοδοχείο, το συνεδριακό κέντρο, κοκ;
Ποιος θα χρηματοδοτεί τη λειτουργία τους;
Ποιος βεβαιώνει ότι η ενδεχόμενη μίσθωση του 5άστερου Ξενοδοχείου, θα είναι αποδοτική;
Θυμίζω, ότι η διαχείριση από το Δήμο του τουριστικού περιπτέρου στον Άγιο Λουκά, περί το 2000 παρουσίαζε ετησίως ζημία περί τα 17 εκατ δρχ. , και τις αντιστάσεις που συναντήσαμε τότε, όσοι θέσαμε επιτακτικά θέμα απαγκίστρωσης του Δήμου και μίσθωσης σε ιδιώτη. Μέχρι τότε τις ετήσιες ζημιές τις κάλυπταν οι δημότες;
Ακόμη, οι μετέπειτα μισθώσεις στον Άγιο Λουκά και την Υπάτη κινήθηκαν στα όρια της επιχειρηματικής κατάρρευσης και δεν αποτελούν καλά προηγούμενα;
Ας μπει κάποιος στον κόπο να μας αποδείξει το ορθόν μιας τέτοιας επιλογής, σε χαρτί και με μολύβι. Επί τέλους ως πολίτες ζητάμε αποδείξεις και όχι λογύδρια και τσιτάτα.
δ. Έχουν γίνει σχετικές εκτιμήσεις κόστους – οφέλους για την κάθε δομή, με ορίζοντα 5-7 δεκαετιών;
Αν ναι, τα αποτελέσματα πρέπει άμεσα να δημοσιοποιηθούν.
ε. Είναι ορθολογικό, είναι έξυπνο, δημόσιες ή δημοτικές επενδύσεις σε προνομιακές περιοχές του Δήμου να είναι ζημιογόνες για τους δημότες;
Προφανώς και δεν με πείθει το δήθεν επιχείρημα για τη σημασία του ονόματος της πλατείας που θα παίρνει τις αποφάσεις.
Υπέθετα ότι εδώ και πολλά χρόνια έχουμε πετάξει ως άχρηστες αυτές τις λογικές.
Προσωπικά αποδέχομαι εκείνη η οποία με επιστημονική τεκμηρίωση θα αποδείξει ότι υπηρετεί πληρέστερα το δημόσιο συμφέρον.
Κατά την πεποίθησή μου η κατασκευή των κτιριακών υποδομών για τέτοιες χρήσεις δεν αποτελεί τον τελικό στόχο.
Τη μεγάλη σημασία έχει η διασφάλιση της μακροχρόνιας και αποδοτικής λειτουργίας των δομών, που θα εγκατασταθούν και θα λειτουργήσουν σε αυτές, ώστε να προκύπτει πλεόνασμα υπέρ των πολιτών της περιοχής, οι οποίοι άλλωστε θα καλύψουν, άμεσα ή έμμεσα, το κόστος της επένδυσης.
Η πρακτική, ας πάρουμε τώρα το πολιτικό όφελος και οι μεταγενέστεροι ας πληρώνουν το κόστος, αποτελεί απαράδεκτη λύση για το πρόβλημα.
Εδώ και δεκαετίες, στις αναπτυγμένες χώρες, οι αποφάσεις για επιλογή του βέλτιστου μεταξύ εναλλακτικών επενδυτικών σχεδίων, αλλά και η χρηματοδότησή του, δεν στηρίζονται ούτε στη διαίσθηση, ούτε στις ενδεχόμενες σκοπιμότητες του πολιτικού προσωπικού.
Εκεί επιβάλλεται δια νόμου, η εφαρμογή επιστημονικής μεθοδολογίας, βαθιά αναλυτική προσέγγιση και ισχυρή τεκμηρίωση, προκειμένου να επενδυθούν κοινωνικοί πόροι.
Ελπίζω ότι τέτοια θα επικρατήσει και στην πόλη μας, ώστε να μην κινηθούμε για μία ακόμη φορά επιφανειακά στην τροχιά των προθέσεων, που συνήθως αρχικά εντυπωσιάζουν, αλλά που τις περισσότερες φορές, η ζωή τις διαψεύδει.
Κλείνω με την επισήμανση ότι απαξάπαντες και κυρίως οι λήπτες των σχετικών αποφάσεων, οφείλουν να προσέξουν, ώστε να διασφαλισθεί με υψηλή βεβαιότητα, ότι η σχεδιαζόμενη επένδυση επί των 200 περίπου στρεμμάτων, που βρίσκονται σε προνομιακή θέση της πόλης, μακροχρονίως θα αποβεί επωφελής για την πόλη και τους πολίτες.
Και αυτό έχουν χρέος να μας το αποδείξουν αναλυτικά, εκ των προτέρων.
Και να μην αφήσουν να το καταλάβουμε αργότερα, όταν, ενδεχομένως, θα υφιστάμεθα το κόστος.
