EΦΙΑΛΤΙΚΗ ΑΝΑΜΝΗΣΗ... Γοργοπόταμος Νοέμβριος 1964

Άλλος αέρας είχε φυσήξει στη Λαμία και στην Ελλάδα γενικότερα μετά τη θριαμβευτική εκλογική νίκη της Ενώσεως Κέντρου (1964). Άνεμος ελευθερίας έδωσε θάρρος σε φοβισμένους ανθρώπους να εκδηλώσουν τα φρονήματά τους. Η Αριστερά, ως συνήθως, νόμισε ότι κατελύθη το κράτος τής Δεξιάς και ότι μπορούσε να κάνει τις υπερβολές της…

Στα πλαίσια της αλλαγής του πολιτικού κλίματος θεωρήθηκε ότι μπορούσε, τουλάχιστον, να γιορτασθεί η επέτειος της ανατίναξης της Γέφυρας του Γοργοποτάμου, έργο των ενωμένων αντιστασιακών δυνάμεων Ε.Λ.Α.Σ και Ε.Δ.Ε.Σ. (Άρη και Ζέρβα). Γι’ αυτό και η Νομαρχία Φθιώτιδος εξέδωσε πρόγραμμα εορτασμού τής επετείου και έστειλε προσκλήσεις. Μία απ’ αυτές έστειλαν και σε μένα, ως πρόεδρο της Ε.Λ.Μ.Ε. Φθιώτιδος και Ευρυτανίας.   

Την ημέρα τής εκδήλωσης (24-11-1964) συγκεντρώθηκε κόσμος απ’ όλη την Ελλάδα. Σειρά λεωφορείων τουριστικών έφτανε μέχρις ενός σημείου και από το Μοσχοχώρι ή από το Παγκράτι Λαμίας πεζοπορία μέχρι τη γέφυρα. Εγώ την παραμονή της εκδήλωσης βρισκόμουνα στο χωριό, στην Άγναντη.

Κατέβηκα στον Άγιο Κων/νο, για να πάρω το λεωφορείο προς Λαμία. Εκεί βρήκα σταθμευμένα λεωφορεία πούλμαν γεμάτα ανθρώπους για το Γοργοπόταμο. Αντί να περιμένω το λεωφορείο τής γραμμής, πήγα σ’ ένα απ’ τα πούλμαν και ζήτησα να με διευκολύνουν μέχρι τη Λαμία, ώστε από κει να πάω στο Γοργοπόταμο. Με πήραν ευχαρίστως… Τραγουδούσαν αντάρτικα τραγούδια, που μου θύμισαν το αντάρτικο της Κατοχής (1941-45)    

Στη Λαμία κατέβηκα κι έσπευσα στο σπίτι. Πήρα τη γυναίκα μου και φύγαμε για το Γοργοπόταμο. Το λεωφορείο έφτασε μέχρι τη γέφυρα του Φραντζόμυλου. Δεν μπορούσε να προχωρήσει άλλο. Είχαν εγκλωβισθεί τα λεωφορεία. Υπήρχε αναρχία, έλλειψη συντονισμού. Οι άνθρωποι συνέχιζαν με τα πόδια. Ανάμεσά τους και εμείς.  με το συνάδελφο και φίλο Κωνσταντίνο Σέττα. Φτάσαμε στο χώρο τής επιμνημόσυνης τελετής, κάτω απ’ τις κολώνες του τμήματος της γέφυρας που κατέστρεψαν οι Άγγλοι σαμποτέρ με τη βοήθεια των ανταρτών. Ένας κλοιός αστυνομικών προστάτευε το χώρο. Οι επίσημοι κάτω από το  βάθρο της  γέφυρας. Κι εγώ έξω απ’ τον κλοιό αλλά πολύ κοντά, αφού ήμουν και προσκεκλημένος. Οι πλαγιές τής κοιλάδας αντηχούσαν απ’ το αντάρτικα τραγούδια. Λαοθάλασσα ο κόσμος, κάλυπτε όλες τις πλαγιές και τον γύρω χώρο τής τελετής. Άρχισε η επιμνημόσυνη δέηση, χοροστατούντος του πρωτοσύγκελλου Καλλινίκου (;).

Σύμφωνα  με το πρόγραμμα θα κατέθεταν στεφάνι μόνον οι εκπρόσωποι των ΑΡΧΩΝ. Οι αντιστασιακοί τού ΕΛΑΣ έσπασαν τον κλοιό και μπήκαν στο χώρο τών επισήμων. Το μνημόσυνο σταμάτησε και οι προσκεκλημένοι άρχισαν να φεύγουν κατηφείς και ταπεινωμένοι! Θυμάμαι τον αντιπρόεδρο της βουλής  Φάνη  Σακελλαρίου, τον  πρώην υπουργό Ευάγγελο  Καλαντζή  κ.α. Απ’ τον απαγορευμένο χώρο βγήκε κι ο Αριστείδης Κακάβας συνάδελφος μαθηματικός και εκπρόσωπος του Γυμνασίου Θηλέων (;). Δεν θυμάμαι τι εκπροσωπούσε… Μόλις με είδε, είπε: «Πάμε, Τριαντάφυλλε».

Κατέβηκα απ’ το όχτο και ακολούθησα κάπως καθυστερημένα. Δεν είχα περπατήσει μερικά μέτρα τού δρομίσκου και άκουσα ένα δυνατό κρότο. Προς στιγμή υπέθεσα ότι ήταν κρότος αναπαράστασης (;). Γύρισα το κεφάλι μου προς το σημείο τής έκρηξης, είδα καπνό και κάποια (δύο νομίζω) ανθρώπινα σώματα κατρακυλούσαν στην μικρή πλαγιά, κάτω απ’ το χώρο της έκρηξης.

Άρπαξα τη γυναίκα μου απ’ το χέρι και της είπα (σκοτώθηκαν άνθρωποι, πάμε γρήγορα). Αφήσαμε το δρομάκι και κατευθυνθήκαμε προς το ποτάμι. Παρδασκελώντας κοτρώνια και τρέχοντας βγήκαμε στο ξέλακκο, εκεί όπου σήμερα είναι η ταβέρνα «Τεμπέλη». Οι άνθρωποι αμέριμνοι έψηναν σφαχτά και μας φώναζαν ν’ αγοράσουμε ψητό. Κι εγώ τους είπα: «Τι ψητό, ρε, να πάρουμε. Απάνω στη γέφυρα έγινε σκοτωμός…».

Όσα έγιναν μετά το φονικό, τα έμαθα από τις εφημερίδες. Έφτασα στο σπίτι θορυβημένος και μετανιωμένος. Μπορεί στους 13 σκοτωμένους και στους 40 τραυματίες να είμαστε κι εμείς και ν’ αφήναμε τον Δημήτρη στους πέντε δρόμους, πεντάρφανο!..

Γιατί να πάω; Η πρόσκληση δεν με υποχρέωνε… Μπορούσα ν’ αποφύγω.

Για πολλούς  μήνες,  ίσως  και μερικά χρόνια  η εικόνα  των πτωμάτων  που  είδα  να κατρακυλούν στη  πλαγιά  είχαν  γίνει ένας  εφιάλτης  στον ύπνο μου και όχι μόνον….

Τριαντάφυλλος Δ.  Παπαναγιώτου