ΜΕΤΑΞΥ ΜΥΘΟΥ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ: Αταλάντη, μια θνητή Άρτεμις

Η Αταλάντη είναι μια εμβληματική γυναικεία μορφή στην ελληνική μυθολογία με πολύ ξεχωριστά χαρακτηριστικά. Η καταγωγή της δεν είναι απόλυτα διευκρινισμένη, αφού η μυθολογική παράδοση, αναφέρει πως έλκει την καταγωγή της, είτε από τη Βοιωτία, είτε από την Αρκαδία, ενώ ως πατέρας της αναφέρεται ο Σχοινέας ή ο Ίασος.
Επίσης, κάποιες παραδόσεις θέλουν τη μητέρα της να είναι συνοδός της θεάς Άρτεμης, αποδίδοντας εκεί την κυνηγετική της δεινότητα. Όταν γεννήθηκε η Αταλάντη, ο πατέρας της, επειδή ήθελε αγόρι, την εγκατέλειψε μέσα στο δάσος, στο βουνό Παρθένιο, όπου διασώθηκε από μια αρκούδα, σύμβολο της θεάς Άρτεμης, η οποία πήγαινε συχνά και τη θήλαζε.
Λίγο καιρό αργότερα, κυνηγοί που τυχαία περνούσαν από το σημείο, βρήκαν την αρκούδα να θηλάζει το μικρό κοριτσάκι και την πήραν, για να την αναθρέψουν οι ίδιοι. Όταν η Αταλάντη μεγάλωσε, εξελίχθηκε σε μια εξαιρετική τοξότη, αλλά και σε πολύ ικανή κυνηγό.
 Οι ικανότητές της, αλλά και οι ασχολίες της ήταν εντελώς αντισυμβατικές σε σχέση με τις άλλες συνομήλικές της. Αγαπημένη της ασχολία ήταν το κυνήγι σε απόμερα σημεία, πάντα οπλισμένη, όπως η προστάτιδά της, Άρτεμις. Όπως ήταν αναμενόμενο αποστρέφονταν τον γάμο και διαφύλαττε την παρθενία της.
Ήταν τόσο σκληροτράχηλη, που όταν οι Κένταυροι Ροίκος και Υλαίος επιχείρησαν να τη βιάσουν, τους χτύπησε με τα βέλη της και τους σκότωσε. Ακόμη, ήταν η μοναδική γυναίκα που πήρε μέρος στην αργοναυτική εκστρατεία και στους ταφικούς αγώνες που οργανώθηκαν προς τιμή του Πελία, βασιλιά της Ιωλκού, με το πέρας της εκστρατεία. Εκεί, πάλεψε με τον Πηλέα, πατέρα του Αχιλλέα και τον νίκησε στο τρέξιμο και στην πάλη.
Η Αταλάντη επίσης, πήρε μέρος στο κυνήγι του Καλυδώνιου Κάπρου και έπαιξε τον πιο σημαντικό ρόλο. Όταν ο Οινέας, βασιλιάς της Καλυδώνας προσέβαλε την Άρτεμη, παραλείποντας να της προσφέρει θυσία, η θεά έστειλε ένα φοβερό αγριογούρουνο που ρήμαζε την περιοχή και σκότωνε τους κατοίκους.
Ο γιος του Οινέα, Μελέαγρος, ο οποίος ήταν και αυτός Αργοναύτης, κάλεσε όλους τους πρώην συντρόφους του, συμπεριλαμβανομένης της Αταλάντης, για να τον βοηθήσουν να σκοτώσει το αγριογούρουνο.
Όταν συγκεντρώθηκαν όλοι στην Καλυδώνα, ο Οινέας τους φιλοξένησε για εννιά μέρες. Τη δέκατη, αποφάσισαν να βγουν να κυνηγήσουν και να σκοτώσουν τον Κάπρο. Κάποιοι από τους συμμετέχοντες στο κυνήγι, όπως ο Κηφέας και ο Αγκαίος θεώρησαν υποτιμητικό να βγουν στο κυνήγι με μια γυναίκα.
Ο Μελέαγρος, όμως αν και ήταν παντρεμένος με την Κλεοπάτρα, κόρη του Ίδα και της Μάρπησσας, ερωτεύθηκε την Αταλάντη και ήθελε να αποκτήσει παιδιά και με αυτή. Έτσι, τους ανάγκασε να βγουν μαζί της στο κυνήγι, για να μη δυσαρεστήσει την ηρωίδα.
Οι σύντροφοι περικύκλωσαν τον Κάπρο, αλλά δύο απ’ αυτούς ο Υλαίος και ο Αγκαίος σκοτώθηκαν από το θηρίο, ενώ τον Ευρυτίωνα τον σκότωσε με το ακόντιο ο Πηλέας άθελά του. Πρώτη, η Αταλάντη μετά από έξι μέρες κυνηγιού, κατάφερε να τραυμάτισε με τα βέλη της το ζώο στην πλάτη, δεύτερος ο Αμφιάραος στο μάτι· όμως ο Μελέαγρος το χτύπησε στους λαγόνες και το σκότωσε.
Παρά το γεγονός ότι η Αταλάντη δεν σκότωσε το θηρίο, το πλήγωσε με αποτέλεσμα να είναι εύκολο για τους υπόλοιπους να το σκοτώσουν. Γι΄ αυτόν τον λόγο, ο Μελέαγρος έδωσε το κεφάλι και το δέρμα του Κάπρου ως έπαθλο στην Αταλάντη, ως είθισται.
Το γεγονός αυτό όμως εξόργισε τους υπόλοιπους κυνηγούς, ειδικά τους θείους του Μελέαγρου από τη μεριά της μητέρας του, Πλήξιππο και Τοξέα. Θεώρησαν ότι μια τέτοια τιμή δεν θα έπρεπε να αποδοθεί σε μια γυναίκα, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει καυγάς και ο Μελέαγρος να σκοτώσει τους δύο θείους του.
Οι Μοίρες όταν γεννήθηκε ο Μελέαγρος είχαν εμφανιστεί στη μητέρα του Αλθαία και προέβλεψαν ότι ο γιος της θα ζούσε μόνο για όσο διάστημα θα έκαιγε το κούτσουρο που ήταν εκείνη τη στιγμή στο τζάκι.
Η Αλθαία έντρομη τράβηξε αμέσως το ξύλο από το τζάκι και το έκρυψε για να προστατεύσει τον Μελέαγρο. Όταν όμως, η Αλθαία άκουσε ότι ο γιος της είχε σκοτώσει τα αδέλφια της, έριξε μέσα στο θυμό της το μοιραίο κούτσουρο στη φωτιά, προκαλώντας τον τραγικό θάνατο του γιού της.

Πίνακας ζωγραφικής: Ο Μελέαγρος και η Αταλάντη στο κυνήγι του καλυδώνιου κάπρου (Peter Paul Rubens - Kunsthistorisches Museum Wien, Bilddatenbank).