Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ (Δ/νση: Μάρκου Μπότσαρη 25, Λαμία - Τηλ. Επικ.: 22310 50600, 6973 416185)

Το Κέντρο Ελληνικής Παράδοσης ιδρύθηκε το 1996 στην πόλη της Λαμίας με σκοπό την έρευνα, τη διάσωση και την ανάδειξη των στοιχείων της λαϊκής μας παράδοσης. Η μακρόχρονη πορεία του σημαδεύτηκε από τη διαπιστευμένη δράση του, η οποία αποτέλεσε μία διαφορετική εκδοχή στον πολιτιστικό χώρο με πολύπλευρη προσφορά που  έτυχε καθολικής αναγνώρισης.

Εξέχουσες προσωπικότητες της ελληνικής διανόησης αλλά και διακεκριμένοι επιστήμονες κοινωνιολόγοι, λαογράφοι, μουσικολόγοι, που συμμετείχαν και στις εκδηλώσεις του, αναφέρθηκαν κατά καιρούς μέσα από τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης στη σημαντική δράση του.

Η προσπάθεια τροφοδοτείται από το συνεχές ενδιαφέρον και το ασίγαστο  πάθος των πρωτεργατών του να κρατηθεί αναμμένη  η φλόγα για να μη χαθεί η πολύτιμη σχέση με το παρελθόν και τις λαϊκές πολιτισμικές αξίες με τα ηθικά και πανανθρώπινα νοήματά τους.

Η έμπρακτη συμβολή του εκδηλώνεται με την έντονη δραστηριότητά του που πραγματοποιείται μέσα από επιτόπιες έρευνες και καταγραφές, αναβιώσεις παλαιών εθίμων, δισκογραφικές εκδόσεις, διοργανώσεις χορευτικών παραστάσεων, σεμιναρίων, διαλέξεων, συναυλιών παραδοσιακής μουσικής και άλλων δραστηριοτήτων.

Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας και η ποιότητα των εκδηλώσεων του αποτελεί αδιάψευστη μαρτυρία της βαθειάς γνώσης και εμπειρίας των συντελεστών  του που με την ανιδιοτελή προσφορά τους συμβάλλουν χρόνια τώρα στην πολιτιστική αναβάθμιση της πόλης και του νομού μας.

Η συμμετοχή των σημαντικότερων ονομάτων της παραδοσιακής μουσικής στις εκδηλώσεις του προσέδωσε επιπλέον κύρος και πανελλήνια αναγνώριση. Περισσότεροι από εννιακόσιοι μουσικοί, λαϊκοί πρακτικοί οργανοπαίκτες και αυθεντικοί χορευτές που έχουν βιωματική σχέση με τους χορούς και τα τραγούδια από 47 χωριά από όλη την Ελλάδα παρουσίασαν την ιδιαίτερη παράδοση του τόπου τους στις εκδηλώσεις του, που πραγματοποιήθηκαν στο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας. Ακόμη έχουν παρουσιαστεί 62 διαφορετικά προγράμματα από τις χορευτικές ομάδες του στις παραστάσεις του στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Πολλά από αυτά είναι ανέκδοτα και ορισμένα αναφέρονται στην άγνωστη στους πολλούς μουσικοχορευτική παράδοση διαφόρων χωριών της Φθιώτιδας.

Είκοσι χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την ίδρυση και λειτουργία του Κ.Ε.Π. και η προσπάθεια, παρά τις πολλές δυσκολίες της σημερινής συγκυρίας, συνεχίζεται με τον ίδιο ζήλο καθώς διαρκώς προγραμματίζονται νέες δραστηριότητες.

Στη σημερινή εποχή της άκριτης κατεδάφισης οτιδήποτε παραδοσιακού, όπου οι αυθεντικές λαϊκές παραδόσεις απειλούνται με αφανισμό ανάλογες προσπάθειες αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, διότι αναδεικνύουν τις τοπικές εκδοχές της παράδοσης αποτρέποντας να αποσιωπηθούν οι  πολυσχιδείς ιδιαιτερότητές της.

Με την εξέλιξη και την  ανατροπή των ανθρωπογεωγραφικών ορίων επηρεάσθηκε σημαντικά το πολιτισμικό τοπίο και το μουσικοχορευτικό φαινόμενο αποσυνδέθηκε από το πρωταρχικό  χωροχρονικό πλαίσιο λειτουργίας του. Ο παραδοσιακός χορός ειδικότερα στη σύγχρονη κοινωνία αποκομμένος από το περιβάλλον που τον δημιούργησε ζει τη δεύτερη του ύπαρξη με την αναβίωση της μορφής του στις αίθουσες διδασκαλίας και στις επί της σκηνής παραστάσεις των πολιτιστικών συλλόγων. Η διδασκαλία του αποτελεί πλέον το κύριο μέσο μετάδοσης της παραδοσιακής χορευτικής δημιουργίας στις επόμενες γενιές, για αυτό πρέπει να πληροί ορισμένες προϋποθέσεις και να ανατίθεται σε ειδικούς με παιδαγωγική και εξειδικευμένη κατάρτιση.

Η  χορευτική πράξη στις μέρες μας προσλαμβάνει χαρακτήρα πρακτικό και παιδαγωγικό και έρχεται να καλύψει κυρίως ψυχαγωγικές ανάγκες. Ωστόσο δεν πρέπει να αγνοούνται τα κοινωνικά και εθιμικά συμφραζόμενα του χορού  και να αναπαριστάται ο χορός χωρίς τις οργανικές διασυνδέσεις που είχε στα πλαίσια της παραδοσιακής κοινότητας.

Φορτισμένος με συγκεκριμένα ιδεολογικά καθήκοντα, αρχές, αξίες και άγραφους κοινωνικούς κώδικες ο παραδοσιακός χορός λειτούργησε και λειτουργεί ως μέσο διαπαιδαγώγησης. Συγχρόνως όμως αποτελεί και ένα μέσο αυτοπροσδιορισμού έναντι των άλλων, ένα μέσο συγκρότησης και διαμόρφωσης της πολιτισμικής και εθνικής μας ταυτότητας.

Ο κοινωνικοποιητικός και παιδευτικός χαρακτήρας του χορού  και οι ευεργετικές του λειτουργίες  έχουν επισημανθεί από την αρχαιότητα. Ο Πλάτων θεωρεί τον άνθρωπο που χορεύει μορφωμένο και καλλιεργημένο ενώ ο Λουκιανός αναφέρει ότι ο χορός οξύνει την ψυχή, εξασκεί το σώμα, τέρπει τους βλέποντας και διδάσκει πολλά εκ των παλαιών συμβάντων. Στη σύγχρονη εποχή της κοινωνικής απομόνωσης και του καθημερινού άγχους ο χορός αποκτά πέραν της ψυχαγωγικής και ψυχοθεραπευτική λειτουργικότητα.

Στο Κ.Ε.Π. διδάσκονται παραδοσιακοί χοροί σε παιδιά και ενήλικες από ειδικούς και αναγνωρισμένους δασκάλους. Η διδασκαλία δεν περιορίζεται όμως στη στείρα αποτύπωση των κινητικών μοτίβων αλλά επικεντρώνεται στη μετάδοση του ύφους και του ήθους της κάθε περιοχής, ώστε να πιστοποιείται η σχέση του χορού με τον τόπο. Συμπληρώνεται ακόμη από τα απαραίτητα ιστορικά, λαογραφικά, κοινωνιολογικά  και πολιτισμικά στοιχεία. Η διαδικασία ολοκληρώνεται μέσα από τα σεμινάρια που συχνά διοργανώνονται αλλά και τις επισκέψεις σε διάφορες περιοχές, όπου συμμετέχουν αυθεντικοί χορευτές και οργανοπαίκτες με βιωματική γνώση και εμπειρία για την κάθε τοπική ιδιαιτερότητα.

Υλοποιώντας τις προσδοκίες των εμπνευστών του το Κ.Ε.Π. δικαιωματικά αναδεικνύεται σε σημαντικό   θεματοφύλακα της πολιτισμικής μας παρακαταθήκης. Με την ευδόκιμο και δημιουργική συνεργασία του με τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης πρωτοστατεί στη γενική προσπάθεια για την ανάδειξη και καταξίωση της πόλης και της περιοχής μας σε πολιτιστική εστία μέσα από την οποία θα  μεταλαμπαδεύονται οι αξίες του λαϊκού μας πολιτισμού στις νεότερες γενιές. Αρωγός πάντα στην προσπάθεια ο επιχειρηματικός κόσμος της Λαμίας που όλα αυτά τα χρόνια μέσω της χορηγίας βοήθησε σημαντικά το έργο του. Θα πρέπει όμως όλοι να ενστερνιστούμε την προσπάθεια. Ας μην αφήσουμε την αυθόρμητη και πηγαία λαϊκή έκφραση να εκτοπιστεί οριστικά από την αυθαίρετη μωσαϊκή κουλτούρα του "Παγκόσμιου πολίτη".

Όταν χαθεί και ο τελευταίος λαϊκός ζωγράφος, καθώς  έγραφε ο αείμνηστος Στάθης Δαμιανάκος, τεχνίτης ή μάστορας, όταν σβήσει η φωνή και του τελευταίου καραγκιοζοπαίχτη, παραμυθά ή λυράρη, όταν αχρηστευθεί και η τελευταία μοιρολογίστρα ή υφάντρα του χωριού τότε θα συνειδητοποιήσουμε άοπλοι πια ότι η ελευθερία, που είχαμε ελπίσει σπάζοντας τα δεσμά της παλιάς συμβιωτικής κοινωνίας, δεν έκρυβε παρά ένα νέο ραγιαδισμό και μια άλλη πιο βαθειά αλλοτρίωση  την εξουθένωση της πηγαίας δημιουργικότητας, την ισοπέδωση κάθε πολιτισμικής ποικιλίας και τον εξανδραποδισμό κάθε αυθόρμητης συλλογικής πρωτοβουλίας.

Είθε οι κόποι των ανθρώπων του  Κ.Ε.Π. να δικαιωθούν και η μεγαλύτερη δικαίωση θα είναι η δραστηριοποίηση και η συμμετοχή των νέων στην προσπάθεια για τη διάσωση και διαιώνιση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Θα πρέπει να πατήσουμε στους ώμους των προγόνων μας για να μην αποκοπούμε από τις ρίζες μας και χάσουμε την πολιτισμική μας συνέχεια  και ιδιαιτερότητα.

Φωτογραφίες

    

 

Απόψεις

Γράφει ο Ζαχαρίας Πράπας Συντ/χος Εκπαιδευτικός   Με πρωτοβουλία του καθηγητή του 4ου Γυμνασίου Λαμίας κου Κοτρογιάννη Δημητρίου – υπεύθυνου σχετικού μαθήματος...