8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΝ ΟΙ ΙΕΡΕΣ ΜΟΝΕΣ ΑΝΤΙΝΙΤΣΑΣ ΚΑΙ ΔΑΜΑΣΤΑΣ
Η Γέννηση της Υπεραγίας Θεοτόκου αποτελεί σταθερή γιορτή, υμνώντας το εξαιρετικό αυτό γεγονός κάθε 8 του Σεπτέμβρη. Η Φθιώτιδα έχει δύο από τις ιστορικότερες Ιερές Μονές που πανηγυρίζουν τη συγκεκριμένη ημέρα, αφού τα καθολικά τους είναι αφιερωμένα στο «Γενέσιον της Υπεραγίας Θεοτόκου». Πρόκειται για την Ιερά Μονή Αντίνιτσας και την Ιερά Μονή Παναγίας Δαμάστας.
Μοναστήρια αφιερωμένα στη Γέννηση της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι οι Ιερές Μονές Παναγίας Αντινίτσης και Δαμάστας.
Και οι δύο Ιερές Μονές ανακαινίσθηκαν επί των ημερών του Μακαριστού Μητροπολίτου Νικολάου, η Ιερά Μονή Δαμάστας με την προσφορά του Μεγάλου Ευεργέτου αειμνήστου Δημητρίου Καραγκούνη και η Ιερά Μονή Αντινίτσης με τις προσφορές των πιστών.
Στο Γενέσιο της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι αφιερωμένοι η ιερά μονή Δαδίου, η διαλελυμένη ιερά μονή Παναγίας Ρούστιανης Καναλίων καθώς και οι ενοριακοί Ιεροί Ναοί στα χωριά, Καραβίδια, Ασβέστη και στο Περιβόλι Ομιλαίων και το παλαιό προσκύνημα της Παναγίας στο Ρεγγίνι.
Τέλος πανηγυρίζουν αρκετά παρεκκλήσια στην Ιερά Μητροπολή μας. Αναμεσά τους το Ιερό παρεκκλήσιο Γενεσίου της Θεοτόκου της ενορίας Αγίων Αναργύρων Γλύφας.
Το Πρόγραμμα Ιερών Πανηγύρεων
Ιερά Μονή Παναγίας Δαμάστας
Τρίτη 7:00 π.μ. Όρθρος και Πανηγυρική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Αγίου Πρωτοσυγκέλλου της καθ΄ημάς Ιεράς Μητροπόλεως Πανοσιολ. Αρχιμ. π. Αγγέλου Ανθοπούλου.
18:00 μ.μ. Μεθέορτος Εσπερινός και Ιερά Παράκληση στην Υπεραγία Θεοτόκο.
• Την Δευτέρα, τελέστηκε Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ. Συμεών, ενώ στις 23:00 μ.μ. ξεκίνησε η Ιερά Ολονυκτία μέχρι πρωίας.
Ιερά Μονή Παναγίας Αντινίτσης
Τρίτη 7:00 π.μ. Όρθρος και Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ. Συμεών.
18:00 μ.μ. Μεθέορτος Εσπερινός και Ιερά Παράκληση στην Υπεραγία Θεοτόκο.
• Την Δευτέρα, τελέστηκε Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός προεξάρχοντος του Αγίου Πρωτοσυγκέλλου της καθ΄ ημάς Ιεράς Μητροπόλεως Πανοσιολ. Αρχιμ. π. Αγγέλου Ανθοπούλου.
Όπως αναφέρει ο Ηγούμενος της Μονής, Π. Αμβρόσιος, “παρακαλούμε τους ευλαβείς προσκυνητάς να προσέλθουν στην πανήγυρη της Μονής μας για να τιμήσουμε το Υπερευλογημένο Πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου”.
Ιστορικά στοιχεία
Η σπουδαία αυτή θεομητορική εορτή μας δίνει την ευκαιρία να αναφέρουμε κάποια ιστορικά στοιχεία για τα δυο αυτά μοναστήρια. Στις βορεινές πλαγιές του Καλλίδρομου όρους σέ υψόμετρο 740 μ., 23 χιλιόμετρα μακρυά από τήν Λαμία είναι κτισμένο τό Μοναστήρι της Δαμάστας, μεταβυζαντινό κτίσμα.
Τό τοπίο της Μονής είναι απαράμιλλο σέ φυσική ομορφιά καί μαγευτική θέα. Πολλές οι εκδοχές γιά τήν προέλευση του ονόματος της Μονής, επικρατέστερη φαίνεται όμως η εκδοχή ότι προέρχεται από τό "δαμάστρα".
Η Παναγία δαμάζει τόν πόνο καί τά πάθη. Τό Μοναστήρι κάηκε πρίν από τά χρόνια της Επαναστάσεως του 1821. Ο ναός σώζεται ακέραιος σχεδόν καί εχει ιστορηθεί τό 1818, είναι δέ σταυροειδής μετά τρούλλου. Έχει δε συνδέσει την ιστορία της με την Ελληνική Επανάσταση καθώς υπήρξε το καταφύγιο των αγωνιστών του 21 και λίγα μέτρα κάτω από αυτήν σφαγιάσθηκε από τους Τούρκους ο Επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας και ο αδελφός του Πα- πα-γιάννης. Σήμερα αποτελεί ένα δραστήριο πνευματικό κέντρο.
Το Μοναστήρι της Παναγίας της Αντίνιτσας βρίσκεται στις πλαγιές του όρους Όθρυς. Για τους ιδρυτές της μονής και τον τρόπο που ιδρύθηκε, η έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων και τα πολλά χρόνια της τουρκοκρατίας που διήλθαν, μας οδηγούν στη μαρτυρία της προφορικής παράδοσης.
«... όταν ξεκίνησαν οι σφαγές στην πόλη του Αϊδινίου , δύο Αϊδινιώτες πιθανόν κληρικοί, έφυγαν και ζήτησαν καταφύγιο στην κεντρική Ελλάδα, φέρνοντας μαζί τους και τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Αϊδινίου. Έχοντας μαζί τους την ιερή εικόνα της Αϊδινιώτισσας Παναγίας οι δύο Αϊδινιώτες περπάτησαν και νύχτωσαν κοντά στην σημερινή θέση. Αποφάσισαν να διανυκτερεύσουν εκεί και το πρωί να συνεχίσουν τον δρόμο τους. Όταν ήρθε το φως της ημέρας κι ετοιμάστηκαν να αναχωρήσουν, διαπίστωσαν ότι η εικόνα της Παναγίας ήταν τόσο βαριά που ήταν αδύνατο να τη σηκώσουν και να συνεχίσουν τον δρόμο τους. Το θαυματουργό αυτό γεγονός και με θεία φώτιση, το ερμήνευσαν ως επιθυμία της Παναγίας να παραμείνει στον τόπο αυτό για πάντα. Έτσι στην όμορφη πλαγιά της Όθρυος αποφάσισαν και έκτισαν το σπιτικό της Παναγίας της Αϊδινιώτισσας, που έμεινε στην ιστορία ως Μοναστήρι της Αντίνιτσας.
Η προφορική αυτή παράδοση έχει συνδέσει τον τρόπο ίδρυσης με την ονομασία της Μονής. Θεωρεί ότι η λέξη Αντίνιτσα είναι παράγωγη λέξη (με σημαντική παραφθορά) και προήλθε από το όνομα της πόλης Αϊδίνιο της Μικράς Ασίας.
Κατά την επανάσταση η Μονή έλαβε ενεργό μέρος και απετέλεσε κέντρο αντίστασης και ορμητήριο των αγωνιστών. Κατά την εθνική ανεξαρτησία η Μονή με βάση το διάταγμα του 1833 του Όθωνος διαλύθηκε και συγχωνεύθηκε με την Μονή Αγάθωνος. Το 1834 την επισκέφθηκε ο Βασιλιάς Όθων, όπως φαίνεται από την διασωθείσα προσφώνηση του ηγουμένου.
Το Μοναστήρι καταστράφηκε ολοσχερώς από τις κατοχικές δυνάμεις το 1944 μαζί με το παρακείμενο Σανατόριο, οδηγώντας στον θάνατο 36 ανθρώπους.
Το καθολικό που καταστράφηκε ήταν ένα χάρμα οφθαλμών όπως υποστηρίζεται από τους μελετητές. Ήταν αθωνικού τύπου, τετρακιόνιος σταυροειδής μετά τρούλλου. Ήταν το αρχαιότερο Καθολικό Μονής μεταβυζαντινών χρόνων που εμιμείτο τα αγιορείτικα καθολικά έχοντας τον Κωσταντινοπολιτικόν Σταυροειδή τύπο, με πλαγίους χορούς και μικρά τρουλλωτά παρεκκλήσια δεξιά και αριστερά του Ιερού Βήματος. Αντίγραφο αυτό του πα- λαιού Ναού είναι το σημερινό Καθολικό που ανηγέρθη το έτος 2000.
Από την καταστροφή διέφυγε μόνον η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας.
Σε ελάχιστο χρόνο, η αδιάκοπη ιστορική ζωή πέντε αιώνων της Μονής έσβησε. Ένα σπάνιο και μοναδικό Καθολικό στην κεντρική και νότια ηπειρωτική Ελλάδα έγινε σωρός ερειπίων.
Το 1968 από χριστιανούς της περιοχής άρχισε μια προσπάθεια συγκέντρωσης χρημάτων υπέρ της Μονής. Το 1969 άρχισε η α- νοικοδόμησή της. Ο ερχομός του νέου ηγουμένου πατρός Αγαθονίκου Αναγνωστόπουλου το 1989 έφερε την εκ νέου άνθιση της Μονής. Με την φροντίδα του και τις ευλογίες του Μακαριστού Μητροπολίτου Φθιώτιδος κυρού Νικολάου κατασκευάσθηκαν το Καθολικό στα πρότυπα του παλαιού, νέες πτέρυγες και κελλιά, τραπεζαρίες, παρεκκλήσια, το Κρυφό Σχολειό και χώροι για τη φιλοξενία των προσκυνητών.
Μετά την κοίμηση του π. Αγαθονίκου το 2012 και μία μικρή παύση τεσσάρων ετών ο μακαριστός Μητροπολίτης Φθιώτιδος Νικόλαος εγκατέστησε την νέα αδελφότητα, με Ηγούμενο τον Πανοσιολ. Αρχιμ. π. Αμβρόσιο Αναστασίου.
