ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΗΣ ΘΩΡΑΚΙΣΗΣ...

Έχοντας υπόψη πρόσφατο δημοσίευμα του «Λαμιακού Τύπου» για τις πλημμύρες του Σπερχειού και τις συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή της Λαμίας, θεωρήθηκε σκόπιμη η ύπαρξη μίας μικρής παρέμβασης. Όχι μόνο σε ότι αφορά τις πολύ μεγάλες ανάγκες που διαχρονικά αναδεικνύονται αλλά και ως προς την αποδοτικότερη -ενδεχόμενα- προσέγγιση των προβλημάτων. Χωρίς «το βάρος» των γεγονότων λόγω πρόσφατων πλημμυρών και χωρίς «το άχθος μετακύλισης» των όποιων ευθυνών…. 

Στις εργασίες της ημερίδας «ΣΠΕΡΧΕΙΟΣ 2000+» που έγιναν στο συνεδριακό κέντρο του Κάστρου της Λαμίας στις 4 Μαΐου 1995, είχα την τιμή να ανακοινώσω την εισήγηση με τίτλο «ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΤΗ ΛΕΚΑΝΗ ΤΟΥ ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ» εκ μέρους του Τ.Ε.Ε./Τμήμα Αν. Στερεάς. Την εποχή εκείνη βέβαια «το τοπίο» ήταν εντελώς διαφορετικό. Τα μεγάλα έργα (ΠΑΘΕ, Σιδηροδρομική Γραμμή και Ε65) βρίσκονταν ακόμα στην περίοδο των μελετών τους. Σε ότι αφορούσε τη διαχείριση του Σπερχειού οι όποιες αντίθετες απόψεις ή επιφυλάξεις, άρχιζαν και τελείωναν με το κατά πόσο μπορούσε κάποιοι «περιβαλλοφιλοσοφούντες» να θέλγονται από τους μαιάνδρους του ποταμού, οι οποίοι θα έπρεπε «με κάθε θυσία» να διατηρηθούν από τις «ληστρικές» διαθέσεις των «κακών» εργολάβων (!!). Όμως οι ανάγκες για την αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής μας υπήρχαν. Και ειδικότερα σε σχέση με αυτές τις ανάγκες, πολλές από τις προτάσεις, που εκείνη την εποχή είχαν κατατεθεί προς τους αρμόδιους ακόμα και σήμερα μπορούν να θεωρούνται επίκαιρες. Όπως, για παράδειγμα, ήταν οι απόψεις του Τ.Ε.Ε. για τη συνδυασμένη εκπόνηση των μελετών των μεγάλων υποδομών με τις ειδικότερες μελέτες, στα πλαίσια ολοκλήρωσης των υδραυλικών έργων κατά μήκος του Σπερχειού.  

Δύο είναι τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα που καθορίζουν τη συμπεριφορά του Σπερχειού, στις περιόδους των θεομηνιών. α) Οι μεγάλες ποσότητες της μεταφερόμενης ύλης «στερεών» και β)

Οι μικρές κατά μήκος κλίσεις, κυρίως στα τελευταία χιλιόμετρα της διαδρομής του. Αρκεί να σημειωθεί ότι τα υψόμετρα τους εδάφους στην ευρύτερη περιοχή του Κόμματος, η οποία σε ευθεία απέχει από τις εκβολές του ποταμού περίπου 8 χιλ., κυμαίνονται από τα 11 έως 14 ή 15 μέτρα.





Στα πλαίσια αυτά συνεπώς και πέρα από την οποιαδήποτε άλλη απαίτηση σε σχέση με τα θέματα της εκπόνησης των τεχνικών μελετών και εκτέλεσης των απαραίτητων έργων, η προτεραιότητα που δεν πρέπει ΠΟΤΕ από τους αρμόδιους να παραμελείται θεωρείται αυτονόητη. Πρόκειται για τον τακτικό καθαρισμό των κοιτών και τις εργασίες συντήρησης των αποδεκτών υποδοχής του υδάτινου δυναμικού, με στόχο να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία τους, κυρίως στις περιόδους εκτάκτων φαινομένων.

Στην ημερίδα «ΣΠΕΡΧΕΙΟΣ 2000+» διαπιστώθηκε ότι για την περίπτωση του Σπερχειού προϋπήρχε (από το 1920 ….) ένα μεγάλο φάσμα ερευνών, μελετών προσραμμάτων, ιεραρχήσεων έργων, διακηρύξεων και δεσμεύσεων. Στα πλαίσια της μέχρι τότε προσπάθειας είχαν χρηματοδοτηθεί και εγκριθεί τεχνικές μελέτες ώριμες για να εφαρμοσθούν, όπως ήταν η «Οριστική Μελέτη με πληρότητα εφαρμογής των αντιπλημμυρικών έργων Σπερχειού» του Γραφείου Μελετών «Ε. Δαούλας και ΣΙΑ». Βέβαια, αυτό που δεν έτυχε να ευδοκιμήσει ήταν η ολοκλήρωση των προτεινόμενων έργων.

Στην εργασία του 2015 με τίτλο «ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΠΑΡΕΛΘΟΥΣΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ» που παρουσιάσθηκε στα πλαίσια των «Αναπτυξιακών προτάσεων ερευνητικών φορέων–ΚΡΗΠΙΣ» (ΕΣΠΑ της περιόδου 2007-2013), δηλώνεται ότι για τη λεκάνη του Σπερχειού οι έρευνες, εργασίες και μελέτες που μέχρι τότε καταγράφηκαν ήταν :  

•    Η εκπόνηση επτά (7) διδακτορικών διατριβών

•    Η εκπόνηση δέκα τεσσάρων (14) μεταπτυχιακών διατριβών

•    Η συγγραφή τριών (3) Διπλωματικών εργασιών

•    Η γνωστοποίηση πενήντα δύο (52) επιστημονικών δημοσιεύσεων.

•    Η δημοσιοποίηση πενήντα επτά (57) ανακοινώσεων σε επιστημονικά συνέδρια

•    Η σύνταξη είκοσι (20) Σχεδίων Διαχείρισης και Τεχνικών Εκθέσεων

•    Η συγγραφή επτά (7) βιβλίων

•    Η ύπαρξη δέκα τεσσάρων (14) Ερευνητικών Προγραμμάτων, Εκθέσεων ΟΤΑ και διάφορων άλλων εργασιών στα πλαίσια των Κ.Π.Σ.

Στα παραπάνω πρέπει να προστεθούν και όλες οι Υδρολογικές ή Υδραυλικές μελέτες που σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς υποχρεωτικά θα έπρεπε να έχουν συνταχθεί, για την κατασκευή των συνοδών υδραυλικών έργων κατά μήκος των μεγάλων υποδομών (Π.Α.Θ.Ε., Σ.Γ.Υ.Τ. και Ε65).





Είναι άγνωστο εάν υπάρχουν στην ίδια κατεύθυνση και άλλες νεότερες προσπάθειες ερευνών ή μελετών. Και να υπάρχουν όμως σε τι θα μπορούσαν να προσθέτουν ;

Τα προβλήματα που οι κάτοικοι των περιοχών μας σήμερα βιώνουν είναι γνωστά σε όλους. Προφανώς λόγω αναποτελεσματικότητας των μέχρι τώρα επιλογών.  

 
ΣΤΕΛΙΟΣ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΤΟΠΟΓΡΑΦΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ