Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ - ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΑΣΧΑ

Γράφει ο  Χρήστος Δελημπούρας

πρ. Σχολικός Σύμβουλος - Προϊστάμενος Π.Ε.

«Χριστός Ανέστη εκ νεκρών, ο Σωτήρ του κόσμου

και επλήρωσε τα σύμπαντα ευωδίας.

Χαίρετε λαοί και αγαλλιάσθε»

Για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς το Πάσχα ή Λαμπρή μας είναι η πρώτη μας γιορτή. «Εορτών εορτή και πανήγυρις εστί πανηγύρεων» ψάλλουμε ολόχαροι όλοι στις ολόφωτες εκκλησίες μας. Και είναι ολοφάνερη η χαρά. Χαρά μεγάλη, χαρά βαθιά, χαρά πλατιά, χαρά ασκίαστη. Χαρά αγνή βασιλεύει στις καρδιές των πιστών.

«Σήμερον πάσα κτίσις αγάλλεται και χαίρει

ότι Χριστός ανέστη και Άδης εσκυλεύθη»

Ο Χριστός ενίκησε το θάνατο. Ο Άδης δεν κατέχει πια τους νεκρούς. Νέα ζωή ζωογονεί τον κόσμο. Γι' αυτό εορτάζουμε και πανηγυρίζουμε. «Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν Άδου την καθαίρεσιν, άλλης βιοτής της αιωνίου απαρχήν».

Το Πάσχα είναι η λαμπρότερη, η γλυκύτερη, η πανηγυρικότερη γιορτή της χριστιανοσύνης. Δεμένη αρμονικά με την άνοιξη, με τη φύση στην καλύτερή της ώρα, με την περίτρανη νίκη που καταγάγει το κάλλος, η ζωή και το φως απέναντι στο σκοτάδι.

Το Πάσχα, σύμφωνα με τις εβραϊκές γραφές, αποτελούσε ανάμνηση της εξόδου από τη δουλεία της Αιγύπτου υπό την ηγεσία του Μωυσή, μέσω θεϊκής παρέμβασης. Εορταζόταν νύχτα, στην πανσέληνο της εαρινής ισημερίας, την 14η του μήνα Αβίβ (ονομάστηκε Νισσάν μετά τη βαβυλωνιακή εξορία) με προσφορές νεκρού ζώου, χρονιάρικου, για να ευλογηθεί από το Θεό όλο το κοπάδι. Το σφάγιο ήταν αρνί ή κατσίκι αρσενικό και αρτιμελές, δεν έπρεπε να σπάσει κανένα κόκκαλό του, ενώ το αίμα του, ως ένδειξη προστασίας, το έβαζαν στην είσοδο κάθε σπιτιού. Το αναμνηστικό γεύμα του ιουδαϊκού Πάσχα περιλάμβανε άζυμο ψωμί και κρασί.

Το χριστιανικό Πάσχα ή κοινώς Πασχαλιά ή ελληνοπρεπούς Λαμπρή και ειδικότερα Ανάσταση είναι η μεγαλύτερη γιορτή του χριστιανικού εκκλησιαστικού έτους. Γιορτάζεται, με απόφαση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου το 325 μ.Χ. στη Νίκαια της Βιθυνίας, την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία της 21ης Μαρτίου μη συμπεριλαμβανομένης κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο στην Ορθόδοξη εκκλησία και κατά το Γρηγοριανό στη Ρωμαιοκαθολική. Γιορτάζεται και μετά το Εβραϊκό Πάσχα, για να τηρείται η σειρά των γεγονότων. Γιορτάζεται η Ανάσταση του Ιησού Χριστού που πιστεύεται ότι έγινε το 33μ.Χ.

Η εορτή του Πάσχα, λόγω της σπουδαιότητάς της, επηρεάζει το εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας τόσο 40 ημέρες πριν από αυτό (Μεγάλη Τεσσαρακοστή, Τριώδιο) όσο και 50 ημέρες μετά (περίοδος Πεντηκοσταρίου). Οι ακολουθίες που τελούνται έχουν αρχαιοπρέπεια, κατάνυξη, λαμπρότητα και περιγράφονται λεπτομερώς στο τυπικό της Εκκλησίας.

Μερικοί λέγουν ότι δεν υπήρξε η εορτή Pessan των Εβραίων και άλλοι ότι υπήρξε και άρχιζε το βράδυ της 14ης του μήνα Νισσάν πριν από τη δύση του ηλίου και περιλάμβανε διάφορα έθιμα, όπως το έθιμο του θυσιαζόμενου αρνιού, με το αίμα του οποίου έβαφαν την είσοδο των σπιτιών τους, κατ' αναπαράσταση της νύχτας της εξόδου από την Αίγυπτο. Στο πασχαλινό δείπνο υπήρχαν επίσης πικρά χόρτα σε ανάμνηση της πικρίας από τη δουλεία στην Αίγυπτο, οίνος, αλά και άζυμος άρτος σε υπενθύμιση της βιαστικής αναχώρησης από την Αίγυπτο. Επομένως, όπως και να έχει το πράγμα άλλο η γιορτή Πάσχα των χριστιανών και άλλο η γιορτή «Πεβάχ» των Εβραίων. Υπενθυμίζουμε, ακόμη, ότι το γεγονός της εξόδου συνέβη με μια σειρά θεϊκών παρεμβάσεων, από τις οποίες η σημαντικότερη εκδηλώνεται τη νύχτα κατά την οποία θα εξολοθρεύονταν τα πρωτότοκα των ανθρώπων και των ζώων της Αιγύπτου, ενώ τα σπίτια των Εβραίων θα προστατεύονταν, αφού οι πόρτες τους είχαν σημαδευτεί με το αίμα του αρνιού που είχαν θυσιάσει.

Μετά την Έλευση, Σταύρωση και Ανάσταση του Χριστού ειπώθηκε παραβολικά ότι ο ίδιος θυσιαζόμενος υπήρξε ο «αμνός» του Θεού, ο οποίος πήρε τη θέση του πασχαλινού αμνού, αφού θυσιάστηκε για την ανθρωπότητα.

Ο Ιησούς Χριστός που είναι η ανάσταση και ζωή, πριν δοξασθεί, ατιμάσθηκε και σταυρώθηκε. Η Ανάσταση για κάθε πιστό είναι άνοδος από του προσωπικού του θανάτου και του προσωπικού του τάφου. Η ένδοξη Ανάσταση δεν είναι μια νίκη της μιας εξουσίας απέναντι στην άλλη, της εξουσίας του Χριστού απέναντι στην εξουσία του διαβόλου. Είναι αναγέννηση μιας ζωής που νεκρώθηκε κατά άνθρωπο, αλλά αναστήθηκε κατά Χριστό.

«Αναστάσεως ημέρα λαμπρυνθώμεν λαοί. Πάσχα Κυρίου Πάσχα.

Εκ γαρ θανάτου προς ζωήν και εκ γης προς ουρανόν Χριστός ο Θεός ημάς διεβίβασεν»

Ο Αναστάς Κύριος προδιαγράφει την πορεία κάθε χριστιανού. Όποιος θέλει να είναι μέλος του Σώματος του θεανθρώπου Χριστού και μέτοχος της επουρανίου κλήσεως πρέπει να γνωρίζει ότι ο δρόμος της Αναστάσεως και της Ζωής περνά πρώτα από τα ακανθώδη μονοπάτια των δοκιμασιών και τον προσωπικό του Γολγοθά.

Με τον Αναστάντα Χριστό είμαστε ζωντανοί. Η ζωή μας παίρνει άλλο νόημα. Ο Χριστός μας διαβιβάζει από το θάνατο στη ζωή, από τη γη στον ουρανό.

Με την Ανάσταση όλα είναι φωτεινά και χαρούμενα. Γιορτάζεται συνήθως τον ολόξανθο Απρίλη, τότε που η φύση ανασταίνεται μαζί με το Χριστό. Ο τόπος ευωδιάζει από τα μύρα της άνοιξης και ο ουρανός γεμίζει από τις μυρωδιές των φτερωτών ψαλτών. Παντού φως και χρώμα, ζωή και κίνηση.

Τα έθιμα του Πάσχα είναι από τα πιο ωραία έθιμα της Ελλάδας. Η περιφορά του Επιταφίου, το κάψιμο του Ιούδα, τα κόκκινα αυγά, οι λαμπάδες που μεταφέρουν το Άγιο Φως από την εκκλησία στο σπίτι, η μαγειρίτσα, τα βεγγαλικά, τα αερόστατα κτλ. που χαιρετίζουν την Ανάσταση. Τα σοκολατένια, πασχαλινά κουνελάκια - λαγουδάκια αποτελούν ίσως τη μεγαλύτερη χαρά των παιδιών στη γιορτή του Πάσχα. Οι καμπάνες και τα χαρτοφάναρα που προσφέρονται για να δεχτούν και να προστατέψουν το αναστάσιμο φως.

Τα κεριά είναι ελληνικά σύμβολα και στολίζονται για τα αγόρια με γαλάζιες κορδέλες και ροζ για τα κορίτσια. Τα πυροτεχνήματα, οι κροτίδες και τα βαρελότα τα οποία αντικαθιστούν τους παλιούς πυροβολισμούς που έπεφταν με το πρώτο φως της Ανάστασης. Τα τσουρέκια που είναι εξελιγμένος τύπος της λαμπροκουλούρας. Κάθε ελληνική χριστιανική γιορτή έχει το ψωμί της, τον άρτο που φέρνει δύναμη, τύχη και ευλογία στο σπίτι. Το πρωί της Κυριακής σουβλίζεται ο οβελίας. Σε άλλες πάλι περιοχές το κρέας αρνί ή κατσίκι ψήνεται στο φούρνο. Τέλος, οι παραδοσιακοί χοροί με τραγούδια βγαλμένα από τη ζωή του λαού μας και πολλά άλλα έθιμα διασκορπισμένα σε διάφορες πόλεις και χωριά της πατρίδας μας, δίνουν ένα ξεχωριστό μεγαλείο στη μεγάλη αυτή γιορτή της χριστιανοσύνης.

«Σήμερα Πάσχα και Λαμπρή, σήμερα αλλάζει ο κόσμος.

Σήμερα άρχοντες και φτωχοί βάζουνε τα καλά τους

και πάνε στην Ανάσταση και στο Χριστός Ανέστη»

Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα οι πιστοί συγκεντρώνονται στις εκκλησίες, κρατώντας λευκές λαμπάδες τις οποίες ανάβουν με το Άγιο Φως που μοιράζει ο ιερέας. Ψάλλουν το «Χριστός Ανέστη» και ανταλλάσσουν το «Φιλί της Αγάπης».

Με το τέλος της Θείας Λειτουργίας μεταφέρουν το Άγιο Φως στα σπίτια τους, σταυρώνουν το ανώφλι της εξώπορτας τρεις φορές και κάνουν ευχές. Κατόπιν κάθονται γύρω από το γιορτινό στρωμένο τραπέζι, τσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά και γευματίζουν με την παραδοσιακή μαγειρίτσα.

Ο καλός χριστιανός, όμως, δεν ξεχνά και τον πλησίον του και δείχνει έμπρακτα την αγάπη του προς τον πάσχοντα συνάνθρωπό του.

«Πλούσιοι και φτωχοί ευφράνθητε σήμερον,

η τράπεζα γέμει, τρυφήσατε πάντες»

Εύχομαι ο Ανάστας Κύριος να χαρίζει σε όλους μας το ανέσπερο και ζωοφόρο φως της Ανάστασης, να φωτίζει τις ψυχές μας και τον κόσμο ολόκληρο. Ο Χριστός νίκησε το θάνατο. Ανέστη!

«Ουκ έστιν ώδε αλλ' ηγέρθη»

«Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας

και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος»

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ!