Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

«Οι γυναίκες στην Επανάσταση του ‘21» (ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ)

Γράφει η Ευαγγελία Δημοπούλου, Ιστορικός - Αρχαιολόγος


Η προσφορά των γυναικών υπήρξε ανεκτίμητη και πολυεπίπεδη κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα. Αρχικά, η Ελληνίδα μένοντας στα μετόπισθεν καλλιεργεί το χωράφι για να εξασφαλίσει την τροφή της οικογένειάς (αφού ο άντρας είναι στη μάχη) και κουβαλάει πολεμοφοόδια και τροόιμα για ανεφοδιασμό́.
Επίσης, η γυναίκα  με την πίστη, την υπομονή και την ατσαλένια θέληση της υπήρξε ακλόνητος βράχος δίπλα στους αρματωμένους επαναστάτες. Ακόμα, ήταν επιφορτισμένη με τη φροντίδα και την επιβίωση των παιδιών της και τη διάσωση των ελληνικών αξιών και ιδανικών τους μέσα στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, χωρίς όμως να διστάσει να προσφέρει το βιος της για την ενίσχυση του αγώνα και να οδηγήσει τα παιδιά της στη μάχη να θυσιαστούν για την πατρίδα.
Οι σταθμοί στην ιστορία της Επανάστασης με πρωταγωνίστριες τις Ελληνίδες σε όλα τα μήκη και πλάτη της ελληνικής γης είναι πολλοί. Οι  ηρωικές Σουλιώτισσες, σταθερά συμμετείχαν στις πολεμικές επιχειρήσεις δίπλα στους άντρες τους, μετέφεραν πολεμοφόδια και τροφείς στους αγωνιστές και ταυτόχρονα φροντίζαν τις οικογένειές τους. Πέραν της ηθικής και υλικής συμπαράστασης στους άντρες και στους γιους τους, οι ίδιες με πάθος εφορμούσαν στον εχθροί
Όταν τον Δεκέμβριο του 1803 οι Σουλιώτες αναγκάσθηκαν να συνθηκολογήσουν με τον Αλή Πασά και υποχρεωθήκαν να εγκαταλείψουν την πατρική τους γη, κατά την έξοδό τους από το Σούλι αντιμετώπισαν ξαφνική επίθεση και χρειάστηκε να αγωνιστούν στον Ζάλογγο. Στην Ιερά μονή του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου εγκλωβίστηκαν 57 γυναίκες περικυκλωμένες από τον οθωμανικό στρατό. Εκεί συντελέστηκε μια κορυφαία στιγμή της Ελληνικής Ιστορίας, αυτή της τραγικής θυσίας των Σουλιωτισσών που περήφανες επέλεξαν τον θάνατο αυτών και των παιδιών τους μπροστά στην υποδούλωση και στην ταπείνωση της σκλαβιάς.


Οι Μεσολογγίτισσες, οι «ελεύθερες πολιορκημένες», οι οποίες σε ούλη τη διάρκεια της μακράς πολιορκίας του προπυργίου της δυτικής Ελλάδας βοήθησαν με κάθε τρόπο στην άμυνα όπως μας περιγράφει με γλαφυρότητα και ζωντάνια ο αγωνιστής και ιστορικός της εποχής Νικόλαος Κασομούλης. Ήταν εκείνες που πήγαιναν στα τείχη τα πολεμοφόδια, που μετέφεραν υλικά για την επισκευή των οχυρώσεων, που τύλιγαν τους τραυματίες με επιδέσμους που έφτιαχναν από τα σεντόνια τους που παρασκεύαζαν φάρμακα, που αναλάμβαναν τους χειρόμυλους για το άλεσμα του καρπού και τη δημιουργία αλεύρων.
Κατά την έξοδο του Μεσολογγίου πολλές Μεσολογγίτισσες ντυθήκαν με ανδρική ενδυμασία κρατώντας με το ένα χέρι το σπαθί και με το άλλο τα μωρά και τα μικρά παιδιά τους και λειτουργώντας παράλληλα ως  προστατευτικός κλοιός και για τους αμάχους στη μέση της φάλαγγας. Μαζί με τους άντρες, και οι γυναίκες είχαν την ίδια φρικτή τύχη, σφαγιάστηκαν οι περισσότερες και όσες κατάφεραν να γυρίσουν στην πόλη αυτοκτόνησαν ή αιχμαλωτίστηκαν.
Άλλο ένα παράδειγμα αυτοθυσίας των γυναικών της Ελλάδος είναι οι Xιώτισσες. Η επανάσταση στη Χίο άρχισε στις 11 Μαρτίου 1822. Μεταξύ των 33.000 νεκρών και των 47.000 αιχμαλώτων ήταν χιλιάδες γυναίκες. Οι αιχμάλωτες Χιώτισσες προορίζονταν για τα σκλαβοπάζαρα της Κωνσταντινούπολης. Περήφανες οι περισσότερες, υπέμειναν τα απάνθρωπα μαρτύρια των Οθωμανών και, σε πολλές περιπτώσεις, προτίμησαν να αρνηθούν την τροφή με τον Οθωμανό δυνάστη να τις μαστιγώνει για να τις αναγκάσει να φάνε. Εκείνες όμως προτίμησαν  να πεθάνουν από ασιτία, παρά να πωληθούν ως σκλάβες και να ατιμαστούν.
Οι Μανιάτισσες στον πόλεμο ήταν ασυναγώνιστες δίπλα στους άνδρες τους και είχαν την τιμή να μπουν πρώτες στην Καλαμάτα και να ελευθερώσουν την πόλη. Στην πολιορκία της Τριπολιτσάς από την προφορική παράδοση κι’ από τις αφηγήσεις των αγωνιστών, βρίσκουμε στοιχεία της γυναικείας παρουσίας. Τα στρατόπεδα ήταν μεικτά με άνδρες και γυναίκες, αφού αμφότερα τα δυο φύλα προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στον αγώνα.
Επίσης, οι γυναίκες απ’ τα Σουλιμοχώρια της Μεσσηνίας, περίφημες για τις πολεμικές τους ικανότητες. Το 1822 η γυναικεία δραστηριότητα και τόλμη απαθανατίζεται από τον αγωνιστή και συγγραφέα Φώτιο Χρυσανθόπουλο ή Φωτάκο: “Η εκστρατεία του Δράμαλη και οι πρώτες του νίκες έχουν γεμίσει με τρόμο τον Μωρία Μανιάτικα τμήματα που βρίσκονταν στο Άργος πανικόβλητα περνούν τον Αχλαδόκαμπο με κατεύθυνση την Τρίπολη. Όμως οι αγριεμένες γυναίκες του Αχλαδοκάμπου με τα γουχαΐσματα και τις αποδοκιμασίες τους, τους καλούν να τους δώσουν τα όπλα να πάνε αυτές να πολεμήσουν. Έτσι, κατορθώνουν να συγκρατήσουν τους άντρες τους και να σταματήσουν τον πανικό.
Αργότερα, όταν ο Ιμπραήμ περνάει και σπέρνει τον τρόμο σε ολόκληρη την Πελοπόννησο, οι Μανιάτισσες που συμμετείχαν στην μάχη της Βέργας τον Ιούνιο του 1826 πραγματικά μεγαλουργούν. Οι Μανιάτισσες πολέμησαν μαζί με τους άνδρες τους και  υποδέχτηκαν με τα δρεπάνια στο χέρι τα στρατεύματα  του Ιμπραήμ κατατροπώνοντας τα την κρίσιμη ώρα.
Κλείνοντας, χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του Γάλλου ιστορικού Τεοντόρ Μπλανκάρ «Στις Ελληνίδες οφείλεται ιδιαίτερη προσοχή και εκτίμηση… Κατά τον ιερό αγώνα της Ανεξαρτησίας ατρόμητες, όπως οι άνδρες, ρίχτηκαν στην πάλη, χωρίς καν ν’ αποβλέψουν, όπως εκείνοι, στη δόξα Ζήτησαν την αμοιβή τους στις ταλαιπωρίες, με την πεποίθηση πως θυσιάζονται για ό,τι είχαν προσφιλές. Οι γενναίες αυτές γυναίκες αγωνίσθηκαν με ανδρεία και ηρωισμό για την πατρίδα τους και έλαβαν το στεφάνι της δόξας ή τη δάφνη του μαρτυρίου και τον ένδοξο θάνατο».

    

 

Απόψεις

# Μπροστάρης σε όλους τους αγώνες των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ το στέλεχος του ΚΚΕ και Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς ο Κώστας Μπασδέκης, έχει αναδείξει το πρόβλημα σε όλα...
randomness