Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

Μουσειο…λόγος: Περιοδική έκθεση Ιερών Κειμηλίων Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος - Μία βιωματική και διαδραστική έκθεση

Γράφει η Ηλιάνα Ζιώγα,

Μουσειολόγος - Σύμβουλος Διαχείρισης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Ο Νομός Φθιώτιδας αποτελεί έναν τόπο απέραντου φυσικού κάλλους με πλήθος θρησκευτικών, ιστορικών μνημείων, τα οποία συνθέτουν το ψηφιδωτό της περιοχής και βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την έκταση του νομού, σώζονται κειμήλια, εντυπωσιακές τοιχογραφίες, φορητές εικόνες, βυζαντινά και μεταβυζαντινά κτίσματα που άντεξαν στο πέρασμα των αιώνων.

Ο σπάνιος εκκλησιαστικός «θησαυρός» που διαθέτει η Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδας, όπως φορητές εικόνες, ιερά σκεύη, ιερατικά άμφια, χειρόγραφα και λειτουργικά βιβλία, τα οποία συγκεντρώθηκαν από τους ναούς της εκκλησιαστικής επαρχίας καθώς και από τις δωρεές ιδιωτών, θα πληροφορήσουν το κοινό, τη τοπική κοινωνία και τους επισκέπτες.

Τα εκθέματα καλύπτουν το χρονικό διάστημα από τον 16ο αι. έως τις αρχές του 20ου αι. και αποτελούν μάρτυρες της εκκλησιαστικής τέχνης της περιοχής, καθώς και εκκλησιαστικά κειμήλια που προέρχονται από την περίοδο της Μικρασιατικής Καταστροφής από τις συνοικίες προσφύγων που δημιουργήθηκαν στην περιοχή μας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Τα κειμήλια κατάφεραν να φτάσουν στην Ελλάδα σε κιβώτια κι άλλα κρυμμένα ακόμη και μέσα σε παιδικά ρούχα ή και σε κομμάτια ψωμιού στη θέση της ψίχας, σύμφωνα με μαρτυρίες προσφύγων.

 

 

Η Περιοδική Έκθεση Ιερά Κειμήλια της Ιεράς Μητρόπολης Φθιώτιδας, στο πλαίσιο του εορτασμού της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων σε συνεργασία με το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) παρουσιάζει την πρώτη έκθεση των Ιερών Κειμηλίων, ένα μικρό δείγμα της πλούσιας συλλογής που διαθέτει η Ιερά Μητρόπολη μας, έπειτα από την έναρξη των εργασιών της ανέγερσης του Μουσείου Εκκλησιαστικού Πολιτισμού.

Η ίδρυση του Μουσείου Εκκλησιαστικού Πολιτισμού έχει σκοπό την προβολή, την ανάδειξη της εκκλησιαστικής ιστορίας, την προώθηση της εκπαίδευσης, της έρευνας, της τεκμηρίωσης, της συντήρησης και της επικοινωνίας με την τοπική κοινωνία. Επίσης, σκοπός του Μουσείου είναι η περισυλλογή, διαφύλαξη, συντήρηση, έκθεση και προβολή των πάσης φύσης αντικειμένων που προβάλλουν την εκκλησιαστική τέχνη και ιστορία της Ιεράς Μητρόπολης Φθιώτιδας.

Ο επισκέπτης τόσο στην περιοδική όσο και στη μόνιμη έκθεση θα έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει περαιτέρω μέσα από ένα σύνολο σύγχρονων οπτικοακουστικών μέσων και έκθεσης φυσικών αντικειμένων- κειμηλίων την ιστορική, αρχιτεκτονική, θρησκευτική, πολιτιστική, περιβαλλοντική παρουσία της εκκλησίας στη μακρόχρονη πορεία της.

Η έκθεση θα παρουσιάζει την ιστορία Μητρόπολης και την αδιάκοπη λειτουργία της, από τη δημιουργία της έως σήμερα, με την παρουσίαση σημαντικού αρχειακού υλικού και σημαντικών εκθεμάτων-κειμηλίων.

 

 

Οι νέες τεχνολογίες στην εκθεσιακή πρακτική, αποτελεί μία νέα δυναμική σχέση μεταξύ του κοινού με την μουσειακή έκθεση. Η τεχνολογία βρίσκεται σε κάθε πτυχή της ζωής μας, επηρεάζοντας όλες τις επιστήμες και αλλάζοντας δραστικά την καθημερινότητα, την επικοινωνία και τις μαθησιακές διαδικασίες, είτε πρόκειται για την τυπική εκπαίδευση είτε για την άτυπη εκπαίδευση που περιλαμβάνει τους μουσειακούς- πολιτιστικούς οργανισμούς.

Η σύγχρονη τεχνολογία δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη τη σύγχρονη μουσειολογία, σύμφωνα με την οποία η έκθεση των αντικειμένων νοείται ως μια διαδικασία δυναμική και επικοινωνιακή με πομπό και δέκτη, παρουσιάζοντας την αφήγηση πίσω από το έκθεμα.

Στην περίπτωση της έκθεσης των Ιερών Κειμηλίων της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος δημιουργήθηκε ειδικά για την έκθεση μια ψηφιακή εφαρμογή με την οποία οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τα ιερά κειμήλια που προήλθαν από την Μικρά Ασία, φωτογραφικό υλικό και πληροφορίες από τον Ιερό Κλήρο της Σμύρνης, τα πρωτοσέλιδα εφημερίδων από την περίοδο της Μικρασιατικής Καταστροφής, μαρτυρίες προσφύγων από την περιοχής της Φθιώτιδας και πλούσιο φωτογραφικό υλικό και βίντεο. Επίσης, με τις έξυπνες συσκευές οι επισκέπτες μπορούν να σκανάρουν τα QR codes και να διαβάσουν περισσότερες πληροφορίες για τα εκθέματα της έκθεσης.

Τέλος, παρουσιάζεται η προβολή ολιγόλεπτου βίντεο με πραγματικές εικόνες της Μικρασιατικής Καταστροφής «μεταφέροντας» τους επισκέπτες στο χρόνο.

 

 

Η περιήγηση ολοκληρώνεται με τη συμμετοχή στα βιωματικά εργαστήρια ψηφιδωτού που πραγματοποιούνται στο χώρο της βιβλιοθήκης του Πνευματικού και Διοικητικού Κέντρου της Ιεράς Μητροπόλεως μας.

Στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην καταστροφή των εκκλησιών της Σμύρνης και για τον λόγω αυτό σχεδιάστηκε αντίγραφο του Σταυρού που βρισκόταν στο καμπαναριό της Αγίας Φωτεινής της Σμύρνης. O Μητροπολιτικός Ναός της Αγίας Φωτεινής υπήρξε ο σημαντικότερος και μεγαλύτερος ναός με το μεγαλοπρεπές και εξαίρετης τέχνης μαρμάρινο κωδωνοστάσιο, κτίσθηκε τον 17ο αι., καταστράφηκε από σεισμό το 1688, ανοικοδομήθηκε το 1690 και επανοικοδομήθηκε το 1692 μετά από πυρκαγιά που σημειώθηκε τη χρονιά αυτή.

Στη περίοδο της απελευθέρωσης τελούνταν όλες οι επίσημες λειτουργίες και εθνικές τελετές. Τόσο ο ναός όσο και το κωδωνοστάσιο ανατινάχτηκαν με δυναμίτιδα από τους Τούρκους μετά την καταστροφή. Το βιωματικό εργαστήριο σχεδιάστηκε ειδικά για τους μαθητές και τους ενήλικες με στόχο να γνωρίσουν οι μαθητές την ιστορία της παλαιότερης εκκλησίας της Σμύρνης και την γνωριμία με την τέχνη του ψηφιδωτού.

Από τα εκπαιδευτικά προγράμματα που ήδη έχουν υλοποιηθεί στην περιοδική έκθεση των Ιερών Κειμηλίων της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος, προκύπτει ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες μαθητές και ενήλικες δεν είχαν την ευκαιρία μέχρι σήμερα να ασχοληθούν με την τέχνη του ψηφιδωτού στο πλαίσιο υλοποίησης μουσειακών εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην περιοχή μας.

Το σύγχρονο μουσείο ή μιας έκθεσης προσαρμόζεται στις απαιτήσεις και τις ανάγκες του κοινού (μαθητές, φοιτητές, ενήλικες, εκπαιδευτικούς, ΑμεΑ κ.α) του 21ου αι. για να συνδυάσει τη μάθηση με τη διασκέδαση και να θεωρείτε ένα πετυχημένο «μουσείο». 

 

 

 

    

 

Ενημερωτικά δελτία

Ενημερωθείτε άμεσα από την εφημερίδα μας για τις τελευταίες ειδήσεις μέσα από την ηλεκτρονική σας διεύθυνση.