«Φρουροί» της αντικειμενικής ενημέρωσης τα πρακτορεία ειδήσεων - Συζήτηση για την παραπληροφόρηση σε έναν πολυπολικό κόσμο

Ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζουν τα πρακτορεία ειδήσεων στη μετάδοση αντικειμενικών ειδήσεων σε μια εποχή που αυξάνουν συνεχώς τα φαινόμενα της παραπληροφόρησης, τονίστηκε στη συζήτηση με θέμα «Καταπολέμηση της παραπληροφόρησης σε έναν πολυπολικό κόσμο- Στρατηγικές, εργαλεία και προκλήσεις», που συντόνισε ο πρόεδρος και γενικός διευθυντής του ΑΠΕ-ΜΠΕ Αιμίλιος Περδικάρης, στο 9ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, o οποίος είχε και την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση του συγκεκριμένου πάνελ σε συνεργασία με το Delphi Forum.

«Ζούμε σε καιρούς με πολλές προκλήσεις όχι μόνο για τα μέσα ενημέρωσης αλλά για όλη την κοινωνία», υπογράμμισε ο γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Πρακτορείων Ειδήσεων (European Alliance of News Agencies/EANA) Alexandru Ion Giboi, επισημαίνοντας πως σήμερα η δημοσιογραφία έχει αποκτήσει ακόμη πιο σημαντικό ρόλο καθώς υπάρχει πολλή πληροφορία που είναι αφιλτράριστη. 

«Τα πρακτορεία ειδήσεων καλούνται να γίνουν το φίλτρο του "θορύβου" που υπάρχει στη ροή της πληροφορίας » ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Giboi τονίζοντας πως ορισμένα από τα πρακτορεία έχουν παρουσία 100 και πλέον χρόνων και ειδικό βάρος στις κοινωνίες όπου λειτουργούν.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την ΕΑΝΑ και τον ρόλο της, ανέφερε -μεταξύ άλλων- ότι έχει αρχίσει να ενισχύεται το ειδικό της βάρος σε σχέση με τη σημασία της και τη διάδρασή της με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ενώ λειτουργεί και ως κανάλι επικοινωνίας μεταξύ των μελών της αφού τούς δίνει τη δυνατότητα να ανταλλάσσουν ιδέες και καλές πρακτικές.

Υπογράμμισε δε την ανάγκη, τα πρακτορεία ειδήσεων να στηριχτούν οικονομικά αλλά και να διασφαλίζεται με έναν τρόπο η ανεξαρτησία τους καθώς αποτελούν πηγή αντικειμενικής πληροφόρησης, που είναι απαραίτητη για την κοινωνία. Το τοπίο στα μέσα ενημέρωσης αλλάζει και οι κυβερνήσεις χρειάζονται τα πρακτορεία ειδήσεων ως πυλώνα της ενημέρωσης ώστε να φτάνει στους πολίτες η αντικειμενική αλήθεια, επισήμανε ο γενικός γραμματέας της ΕΑΝΑ.

Ειδική μνεία έκανε ο κ. Giboi στον εγγραμματισμό στα μέσα ενημέρωσης υπογραμμίζοντας πως είναι απολύτως απαραίτητος κι επισημαίνοντας πως οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να βρίσκονται σε μια συνεχή διαδικασία εκπαίδευσης, άποψη με την οποία συμφώνησε και ο πρόεδρος και γενικός διευθυντής του ΑΠΕ-ΜΠΕ κ. Περδικάρης.

Τα πρακτορεία ειδήσεων είναι ο πυλώνας της ειδησεογραφικής παραγωγής υπογράμμισε, από την πλευρά της, η γενική διευθύντρια του Agerpres Claudia Nicolae εξηγώντας πως τα πρακτορεία ειδήσεων είναι οι φορείς της πλέον αντικειμενικής πληροφόρησης που φτάνει στην κοινωνία.

«Οι πιο αντικειμενικές ειδήσεις  -οι περισσότερες, αποτελούν προϊόν των πρακτορείων ειδήσεων», τόνισε η γενική διευθύντρια του Agerpres επισημαίνοντας πως οι δημοσιογράφοι καλούνται σήμερα να μεταμορφώνονται σε fact checkers, να ελέγχουν δηλαδή κάθε πτυχή της πληροφορίας εξαιτίας της έκτασης του φαινομένου της παραπληροφόρησης. «Για πολλούς το fact-checking είναι πολυτέλεια καθώς δεν υπάρχει χρόνος πολλές φορές γι' αυτό ωστόσο θα πρέπει να ακολουθούμε τις παλιές αρχές της δημοσιογραφίας, να προάγουμε δηλαδή την αντικειμενικότητα των ειδήσεων», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Συμφώνησε με την ανάγκη στήριξης των πρακτορείων ειδήσεων -ιδίως των δημόσιων- αλλά και με την ανάγκη του ψηφιακού εγγραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης καθώς, όπως είπε, δεν πρέπει να ρίχνουμε όλη την ευθύνη στα bots για τις ψευδείς ειδήσεις καθώς υπάρχουν άνθρωποι πίσω απ' αυτά. «Θα πρέπει να αγκαλιάσουμε την τεχνολογία που μας βοηθάει να αναγνωρίσουμε τι είναι αληθινό και τι όχι», είπε η κ. Nicolae.

Με αναφορές στην ελληνική μυθολογία και τον Πύθωνα -τη χθόνια θεότητα που φυλούσε το Μαντείο των Δελφών, σκότωνε ζώα και ανθρώπους, θόλωνε τα ιερά νερά, τρόμαζε τις Νύμφες και έσκαβε την εύφορη κοιλάδα της Κρίσας, ενώ ενίοτε στραγγάλιζε και κατάπινε τους ανήμπορους- καθώς και στο τέλος του από τα βέλη του Απόλλωνα, ο γενικός διευθυντής του βουλγαρικού πρακτορείου ειδήσεων Kiril Valchev ανέφερε πως οι δημοσιογράφοι καλούνται στη σημερινή εποχή να είναι οι αντικειμενικοί φρουροί της πηγής της πληροφορίας εξαίροντας τον ρόλο των πρακτορείων ειδήσεων προς αυτή την κατεύθυνση. 

Όπως χαρακτηριστικά είπε, η πηγή των ειδήσεων θα πρέπει να ελέγχεται και οι δημοσιογράφοι είναι αυτοί που θα πρέπει να φροντίσουν γι' αυτό. Υπό αυτό το πρίσμα, σημείωσε πως τα πρακτορεία ειδήσεων θα πρέπει να είναι οι φορείς της πλέον αντικειμενικής πληροφόρησης αφού προσφέρουν στους πολίτες ειδήσεις απαλλαγμένες από σχόλια κι εκτιμήσεις. «Η πρόκληση για τα πρακτορεία ειδήσεων σήμερα είναι να μπορούν να είναι οι φρουροί της πραγματικής πληροφορίας», είπε.

Ανέφερε δε ότι τα πρακτορεία ειδήσεων θα πρέπει να αναπτύξουν νέες στρατηγικές και εργαλεία ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν σε αυτή την πρόκληση, μεταξύ αυτών να συνεχίσουν να βαδίζουν πάνω σε αντικειμενικά στάνταρτ και να βάζουν τα γεγονότα πάνω από την προσωπική άποψη και θέση. Επίσης, να βρουν νέα μοντέλα χρηματοδότησης και να πετύχουν μια ισορροπία μεταξύ της είδησης ως ανθρώπινο δικαίωμα και ως προϊόν προς πώληση, να κάνουν καλύτερη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, να έρθουν εγγύτερα στους νέους κ.ά.

Με τον ρόλο των πρακτορείων ειδήσεων ως αντικειμενικών φορέων πληροφόρησης της κοινής γνώμης συμφώνησε και ο ιδρυτής του πρακτορείου ειδήσεων του Κοσόβου KosovaPress Skender Krasniqi, τονίζοντας: «Ως πρακτορεία ειδήσεων παράγουμε αξιόπιστες ειδήσεις. Επικοινωνούμε με τους πολίτες μέσω της αντικειμενικής πληροφόρησης κι ένα από τα καθήκοντά μας είναι να δούμε πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την παραπληροφόρηση καθώς το να την εξαλείψουμε τελείως είναι σχεδόν αδύνατον εξαιτίας της ραγδαίας ταχύτητας με την οποία αναπτύσσεται η τεχνολογία».

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Krasniqi υπογράμμισε την ανάγκη «να βελτιώσουμε περαιτέρω την ποιότητα της πληροφορίας που παράγουμε και να εργαστούμε από κοινού στη μάχη κατά της παραπληροφόρησης». Επέμεινε ιδιαίτερα στο ζήτημα της συνεργασίας καθώς, όπως είπε, δεν είναι εύκολο το κάθε πρακτορείο ειδήσεων να αντιμετωπίσει από μόνο του όλες αυτές τις προκλήσεις.

Ο ιδρυτής του KosovaPress, το οποίο μετρά μόλις 25 χρόνια ζωής, αναφέρθηκε επίσης στη διαρκή προσπάθεια που γίνεται από όλη την ομάδα του πρακτορείου για την παραγωγή νέων προϊόντων ώστε να συμβαδίζει με τις εξελίξεις της εποχής.

Στο πολυπολικό -κι ενίοτε πολύπλοκο - τοπίο της πληροφόρησης στη Βοσνία - Ερζεγοβίνης αναφέρθηκε ο αναπληρωτής διευθυντής του ομοσπονδιακού πρακτορείου ειδήσεων της βαλκανικής χώρας Ilija Musa.

Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι μια πολυπολική χώρα από τους οθωμανικούς ήδη χρόνους και την περίοδο της Γιουγκοσλαβίας, είπε κι εξήγησε πως «προσπαθούμε, μέσω της αντικειμενικότητας στην παραγωγή ειδήσεων, να έχουμε ένα ειρηνικό τοπίο πληροφόρησης».

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Musa στο πολύπλοκο τοπίο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη καθώς, όπως είπε, δεν απαιτείται κανενός είδος εγγραφή - άδεια (registration), γεγονός που καθιστά πολύ πιο εύκολη τη διάδοση της παραπληροφόρησης.

Εξήρε κι αυτός, με τη σειρά του, τον θεμελιώδη ρόλο των πρακτορείων ειδήσεων στη μάχη να παταχθούν τα ευρεία φαινόμενα παραπληροφόρησης στο σημερινό τοπίο ενημέρωσης, μέσω της αντικειμενικής προαγωγής της πληροφορίας αλλά και του εγγραμματισμού -ψηφιακού και ευρύτερου - στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Την ανάγκη «να ελέγχουμε όλες τις ειδήσεις και να είμαστε πολύ προσεκτικοί με το τι δημοσιεύουμε κάθε μέρα», υπογράμμισε -μεταξύ άλλων- η επικεφαλής του Γραφείου του γαλλικού πρακτορείου ειδήσεων AFP στην Ελλάδα Yannick Pasquet, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά πως για το AFP το fact - checking είναι προτεραιότητα και για τον λόγο αυτό έχει αναπτύξει ένα ευρύ δίκτυο δημοσιογράφων ανά τον κόσμο που ασχολούνται μ' αυτό.

Προς επίρρωσιν, μάλιστα, της σημασίας του fact-checking πριν από τη δημοσίευση μιας είδησης ανέφερε ότι τα βασικά θέματα που απασχόλησαν πέρυσι το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων (σε σχέση με τη διασταύρωση του περιεχομένου της πληροφορίας) ήταν η πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία, η κλιματική αλλαγή και η σύγκρουση μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ, ζητήματα δηλαδή που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Εξήγησε πως το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα μεγάλο με τις φωτογραφίες καθώς υπάρχουν πολλές προσπάθειες παραποίησης και γι' αυτό τον λόγο το AFP χρησιμοποιεί πολλά εργαλεία σε ό,τι αφορά τον έλεγχο μιας εικόνας. «Πρόκειται για ένα θέμα που βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας μας», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Παραδέχτηκε πως είναι πρόκληση για έναν δημοσιογράφο που εργάζεται σε ένα πρακτορείο ειδήσεων να μπορεί να μεταδώσει αξιόπιστα αλλά και γρήγορα μια είδηση καθώς η πρόκληση της διασταύρωσης των πληροφοριών απαιτεί χρόνο. Ωστόσο, δήλωσε αισιόδοξη για το μέλλον. «Επειδή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με όλες αυτές τις ψευδείς ειδήσεις, υπάρχει ανάγκη από το κοινό για αξιόπιστες ειδήσεις κι εκεί είναι το μέλλον των πρακτορείων ειδήσεων», τόνισε η επικεφαλής του Γραφείου του AFP στην Ελλάδα και συνέστησε προσοχή με τα κοινωνικά δίκτυα.

Κλείνοντας δε υπογράμμισε τη σημασία να είναι οι δημοσιογράφοι παρόντες εκεί που συμβαίνουν τα γεγονότα.

ΠΗΓΗ ΑΠΕ