Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

18 Οκτωβρίου 1944: Η Λαμία ελεύθερη!

Γράφει ο Αριστομένης Συγγελάκης
Διδάκτωρ Οδοντιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Συγγραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης
των Οφειλών της Γερμανίας
προς την Ελλάδα
aristomenis.syngelakis@gmail.com



H 18η Οκτωβρίου είναι μεγάλη μέρα για τη Λαμία: η πόλη γιορτάζει την απελευθέρωσή της από το ναζιστικό ζυγό και, παράλληλα, την εορτή του πολιούχου της Αγίου Λουκά. Τέτοιες μέρες πριν 77 χρόνια, η πρωτεύουσα της Ρούμελης, της καρδιάς του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, γίνεται το επίκεντρο της χώρας. Χιλιάδες λαού διαδηλώνουν την ανείπωτη χαρά τους για τη λευτεριά.

Αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, αντιπροσωπεία της ΠΕΕΑ (της «κυβέρνησης του βουνού») και πολίτες από άλλες περιοχές συρρέουν στην πόλη για να γιορτάσουν τη λύτρωση της Πατρίδας και να σχεδιάσουν την ανασυγκρότησή της και την Ανάστασή της από τις στάχτες που άφησαν πίσω τους οι Γερμανοί. Την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκε και η επίσημη τελετή της απελευθέρωσης της Αθήνας, που είχε απελευθερωθεί ήδη από τις 12 Οκτωβρίου. Ο λαός, μεθυσμένος από τη χαρά, κατακλύζει τους δρόμους και τις πλατείες σε όλη την Ελλάδα αποφασισμένος να χτίσει ένα μέλλον ειρήνης, προόδου και ευημερίας.

Η απελευθέρωση της Λαμίας έγινε από την ΧΙΙΙ Μεραρχία του ΕΛΑΣ. Μετά από σκληρές μάχες και υπό την ασφυκτική πίεση των ανταρτών οι Γερμανοί υποχωρούν από τη Λαμία το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου, ενώ λίγες ώρες μετά εισέρχονται στην πόλη τα πρώτα τμήματα της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Εκείνες τις κρίσιμες ώρες, που οι Γερμανοί είχαν αποφασίσει να βυθίσουν στο χάος τη Λαμία ανατινάσσοντας τις αποθήκες πυρομαχικών στο στρατόπεδο της πόλης καθώς και αυτές των τροφίμων τρεις ξένοι λειτούργησαν σωτήρια: ο Ιταλός αιχμάλωτος Eugenio de Simone, ο Αυστριακός στρατιώτης Josef H. Blechinger (Ηλίας Κόκκινος) και ο Σουηδός αντιπρόσωπος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Sture Linner.

Δυο μέρες μετά, στις 20 Οκτωβρίου ο Άρης Βελουχιώτης, το σύμβολο του ανυποχώρητου λαϊκού κινήματος Αντίστασης σε όλη την Ευρώπη, εισέρχεται θριαμβευτικά στη Λαμία. Είναι χαρακτηριστικό το δημοσίευμα της τοπικής εφημερίδας «Ρούμελη»: «Ηταν βραδάκι. Καβάλα στο άλογό του, με τους μαυροσκούφηδες συνοδεία, ο Άρης μπαίνει στην πόλη που γεννήθηκε. Η υποδοχή που του έγινε βγαίνει από τις δυνατότητες μιας περιγραφής. Από τη μια άκρη της πόλης ως την άλλη παρατεταγμένα τα συντάγματα της 13ης μεραρχίας χαιρετούσαν τον αρχηγό τους. Οι αντάρτες συνεπαρμένοι από τον ενθουσιασμό τον υποδέχονταν με ζητωκραυγές και πυροβολισμούς. Οι χιλιάδες του λαού τον επευφημούν. Τα λουλούδια πέφτουν πάνω του βροχή. Τον στεφανώνουν με στεφάνια από δάφνη και μυρτιά»1. Ο Άρης, στον ιστορικό και προφητικό του λόγο της Λαμίας που εκφωνεί στις 29 Οκτωβρίου 1944, θέτει τον δάκτυλον επί τον τύπων των ήλων για την υποτέλεια της χώρας και την εξάρτησή της από τους ξένους δυνάστες και προφητεύει τα δεινά της χώρας αν δεν σπάσει τα δεσμά.

Τις μαγικές μέρες του Οκτώβρη 1944 ο λαός μας ρούφαγε αχόρταγα το κρασί της ελευθερίας, προσδοκώντας, εύλογα, μια καλύτερη ζωή, με ειρήνη, δουλειά, πρόοδο και ευημερία, χωρίς ξένους δυνάστες. Δυστυχώς όμως εκείνες τις σπάνιες στιγμές ενότητας, χαράς και ανάτασης του λαού γρήγορα διαδέχθηκαν τα Δεκεμβριανά και ο αδελφοκτόνος Εμφύλιος, που είχε προετοιμαστεί μεθοδικά από τον ξένο παράγοντα στη διάρκεια της Κατοχής. Οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης αντί να τιμηθούν από το ελληνικό κράτος υπέστησαν απηνείς διώξεις. Χρειάστηκαν τέσσερις δεκαετίες για να αναγνωριστεί επίσημα η (Ενωμένη) Εθνική Αντίσταση με το νόμο 1285/1982 της κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου. Μία πράξη ιστορική, που απέδωσε δικαιοσύνη σε όσους πολέμησαν τον Άξονα κι έκλεισε οριστικά το κεφάλαιο του Εμφύλιου και του Εθνικού Διχασμού. Όπως εύστοχα σημειώνει ο Μανώλης Γλέζος, «η καθιέρωση του Γοργοποτάμου, σαράντα χρόνια μετά, ως επετειακού  συμβόλου συναδέλφωσης των αντάρτικων δυνάμεων και συνεργασίας τους, παγιώνει την ιδέα της Εθνικής Αντίστασης και τη ριζώνει ως έκφραση της συλλογικής συνείδησης».2

Ωστόσο, εβδομήντα επτά χρόνια μετά τη λήξη της βάρβαρης Κατοχής, δεν έχει ακόμη αποδοθεί δικαιοσύνη για την Αντίσταση και τη θυσία της Ελλάδας. Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας παραμένει αδιάλλακτη περιφρονώντας τη σπουδαία συμβολή της Ελλάδας στη συντριβή του φασισμού. Η πολιτική τάξη της Ελλάδας δεν έχει ακόμη τολμήσει να απαιτήσει «Δικαιοσύνη κι Αποζημίωση». Όμως, σε πείσμα όσων πίστεψαν ότι η αποχώρηση από τη ζωή των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης θα σβήσει οριστικά τις δίκαιες και απαράγραπτες ελληνικές αξιώσεις, ο αγώνας για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών κλιμακώνεται. Πρόκειται για έναν αγώνα, που η έκβασή του αποτελεί βαρόμετρο για την πορεία της χώρας.

Πρώτον, γιατί αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα άσκησης εθνικής κυριαρχίας.

Δεύτερον, διότι στέλνει ισχυρό αντιφασιστικό μήνυμα αλλά και αποτελεί απόδειξη σεβασμού της βούλησης του λαού, που στηρίζει ομόψυχα τη διεκδίκηση.

Τρίτον, διότι η απόδοση δικαιοσύνης αποτελεί προϋπόθεση ειλικρινούς συμφιλίωσης και συνεργασίας των δύο χωρών, στη βάση της ισοτιμίας και του σεβασμού της ιστορικής μνήμης και του διεθνούς δικαίου. Και αποτελεί την καλύτερη δυνατή απάντηση στο υπό εξέλιξη εγχείρημα πλαστογράφησης της Ιστορίας, που προωθεί το Βερολίνο.

Η δημοκρατική, εθνικά ανεξάρτητη και κοινωνικά δίκαιη Ελλάδα, στόχος λυτρωτικός για το λαό, απαιτεί θάρρος, ενότητα κι αγώνα! Μπορούμε!
 

1     https://ethniki-antistasi-dse.gr/apeleftherosi-Lamias.html.
2     Γλέζος Μ. Εθνική Αντίσταση 1940-1945. Τόμος Α’. Εκδόσεις Στοχαστής, Αθήνα 2006, σελ. 679.

 

 

    

 

Ενημερωτικά δελτία

Ενημερωθείτε άμεσα από την εφημερίδα μας για τις τελευταίες ειδήσεις μέσα από την ηλεκτρονική σας διεύθυνση.