Η ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΝΟΣ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ ΑΠΟ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥΣ ΤΗΣ ΛΑΜΙΑΣ (Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, 25 Νοεμβρίου 1942)

του κ. Δημητρίου Θ. Νάτσιου,
Φιλολόγου - Λαμία

«Αudiatur altrea pars» (=Ας ακουσθεί (και) η ετέρα μερίδα)

Εισαγωγικό

Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, που έγινε στις 25 Νοεμβρίου 1942, απ’ τις συνεργασθείσες Αντιστασιακές Ελληνικές Οργανώσεις του Ε.Λ.Α.Σ. και του Ε.Δ.Ε.Σ. με τη βοήθεια Άγγλων σαμποτέρ, θεωρήθηκε πολεμικό γεγονός υψίστης στρατηγικής σημασίας για την έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αφού καθυστέρησε ο ανεφοδιασμός στα πολεμικά μέτωπα των Γερμανών.
Δικηγόροι, όμως, της Λαμίας, «πρώην βουλευταί και πολιτευόμενοι» διαφορετικά αποτίμησαν το γεγονός εκείνο και με μια προκήρυξη - ανακοίνωση έκαναν γνωστές τις απόψεις τους «προς τον λαόν του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος».
Η ανακοίνωση προήφθε απ’ το τυπογραφείο της εφημερίδας “Λαμιακός Τύπος”, στις 14 Δεκεμβρίου 1942, (στη διάρκεια της Κατοχής το τυπογραφείο λειτουργούσε, αλλά η εφημερίδα δεν έβγαινε). Προέρχεται, λοιπόν, η προκήρυξη απ’ το ιστορικό εκείνο τυπογραφείο και αναδημοσιεύεται εδώ έπειτα από ογδόντα τρία χρόνια.
Ο καθένας απ’ τους αναγνώστες ας βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.
Ταύτα διά την ιστορίαν.

Δ.Θ.Ν.

ΠΡΟΣ
ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ ΚΑΙ ΦΩΚΙΔΟΣ

Οι κάτωθι υπογεγραμμένοι πρώην βουλευταί και πολιτευόμενοι, ορμώμενοι εκ καθαρώς πατριωτικών ελατηρίων και κολακευόμενοι να πιστεύωμεν ότι απηχούμεν τας σκέψεις της κοινής γνώμης απευθυνόμεθα προς όλους τους πολίτας του Νομού Φθιωτιδοφωκίδος, των οποίων ιδιαιτέρως την προσοχήν εφιστώμεν επί του σοβαρού περιεχομένου της παρούσης.
Ουδείς αγνοεί, αγαπητοί συμπολίται, την δυσχερή θέσιν και τας δυσμενείς συνθήκας υφ’ ας τελεί σήμερον η Πατρίς μας. Θεωρούμεν ύψιστον καθήκον παντός Έλληνος να μη θελήση να συσσωρεύση περισσότερα δεινά εις τα ήδη υπάρχοντα. Μοναδική προσπάθεια όλων ημών έστω η επίδοσις εις έργα ειρηνικά, εις πράξεις τεινούσας εις την ησυχίαν, την ασφάλειαν ημών όλων, των οικογενειών μας, των πλησίον μας.
Μακράν αφ’ ημών η σκέψις ή η προσπάθεια περί ενεργείας τινός, βάσιν εχούσης το αντίθετον αποτέλεσμα. Διότι αν τοιούτον τι ήγαγεν εις επιτυχές και ευτυχές αποτέλεσμα, πρώτοι ημείς θα εδίδωμεν το παράδειγμα. Αλλ’ εις πόλεμον γιγάντων, έργον στοιχειώδους φρονήσεως επιβάλλει την αποχήν των μικρών και την ψύχραιμον και εκτός πάσης αναμίξεως παρακολούθησιν της τρομεράς αυτής πάλης.
Εάν εξέλθη νικήτρια η μία ομάς, με την οποίαν και ημείς κατά το παρελθόν επολεμήσαμεν και παρά το πλευρόν τής οποίας και ήδη εν Αφρική τμήματα Ελληνικού Στρατού συμπολεμούν η Ελληνική υπόθεσις θα κριθή μετά πάσης ευμενείας και υποστηρίξεως. Εάν πάλιν νικήση ο Άξων, έχομεν απόλυτον συμφέρον να υποβάλωμεν, κατά το Συνέδριον της ειρήνης, λόγους καλής έναντί του συμπεριφοράς και στάσεων ίνα φιλικώς και ευμενώς κριθώμεν. Το αποτέλεσμα του κολοσσιαίου τούτου αγώνος υπέρ ενός των διαμαχομένων θα δώσουν η στρατηγική, τα μέσα, η οργάνωσις και οι διάφοροι της τέχνης και επιστήμης παράγονες εις τα μεγάλα τού διεξαγομένου πολέμου μέτωπα. Ευχαί ή εκδηλώσεις επικρατήσεως υπέρ του ενός ή του άλλου, αβάσιμοι διαδόσεις περί προσεχούς τερματισμού του πολέμου και γενομένων καταστροφών, ή πράξεις δημιουργούσαι ασήμαντα όλως εμπόδια, ως πυρπόησις ενός, ή δέκα ή εκατόν στρατιωτικών αυτοκινήτων, ή η ανατίναξις μιας ή δύο ή δέκα γεφυρών, αποτελούν ανάξια λόγου ή ασήμαντα γεγονότα εν τη τρομερά αυτή συρράξει, οξύνοντα επικινδύνως την εσωτερικήν μας κατάστασιν και δημιουργούντα εχθρότητας, προστριβάς, τυφεκισμούς και μεγάλας εις τους αδελφούς μας καταστροφάς.
Όσοι λοιπόν εκ πατριωτισμού αισθήματος ορμηθέντες, συμμετέσχον εις τα τοιαύτας ενεργείας άς αναμετρήσωσι τα κακά, άτινα αθελήτως εις αθώους αδελφούς των επήνεγκον και ας σταματήσουν τελειωτικά την περαιτέρω δράσιν των, πριν ή αντιμετωπίσουν άπειρα θύματα αθώων υπάρξεων, ερημώσεις πόλεων και χωρίων και ανυυπολογίστους καταστροφάς.
Ας αναλογισθώσιν, ότι μίαν ημέραν η ιστορία θα τονίση ότι διά την ανατίναξιν της Γεφύρας Γοργοποτάμου, εξ ης καθηστέρησεν δι’ ελάχιστον χρονικόν διάστημα η διά σιδηροδρόμου μόνον συγκοινωνία αντιμετωπίζεται η μετοικεσία δέκα οκτώ παρακειμένων χωρίων ότι και άλλων ακόμη χωρίων απεφασίσθη εν περιπτώσει νέου πραξικοπήματος η άμεσον εκκένωσις, ότι διά τον φόνον 10, ή 20, ή 30 στρατιωτών εφονεύθησαν τετραπλάσιοι Έλληνες και ότι η συνέχεια παρομοίων πράξεων θα έχη ως βέβαιον επακολούθημα την ερήμωσιν αναριθμήτων χωρίων, την απόγνωσιν των κατοίκων αυτών, την εγκατάλειψιν των εργασιών εις βάρος της Εθνικής οικονομίας και του συνόλου, θανάτους, καταστροφάς, τυφεκισμούς.
Συμπολίται
Αλγούντες επί τοις γενομένοις πιστεύοντες εις τον Πατριωτισμόν, την αλληλεγγύην και την ένωσιν όλων των Ελλήνων εις κρισίμους στιγμάς αποβλέποντες εις το καθαρώς Ελληνικόν συμφέρον χάριν του οποίου επιβάλλεται ησυχία, περισυλλογή, διατήρησις αγαθών σχέσεων προς τους ισχυρούς και παρακολούθησις του μεγάλου δράματος του πολέμου εκ του μακράν και ψυχραίμως, διότι, ας μη πλανώμεθα, ο πόλεμος θα διαρκέση επί μακρόν ως όλοι οι Αρχηγοί των εμπολέμων Κρατών εσχάτως διεκήρυξαν, ποιούμεθα υστάτην έκκλησιν προς όλους τους κατοίκους και παρεπιδημούντας εν τω ημετέρω Νομώ και παρακαλούμεν τούτους, όπως κυκλοφορήσωσιν ευρύτατα την παρούσαν ανακοίνωσιν και προς ομόφρωνας και μη ους και εξορκίζομεν εν ονόματι της Πατρίδος και του γενικού συμφέροντος, ίνα υιοθετήσωσι τα γραφόμενά μας, ως απόρροιαν επισταμένης και εμβριθούς εκτιμήσεως της υφισταμένης καταστάσεως, οπότε και μόνον καλλιτέρας ημέρας θα ίδωμεν και δεν θα θρηνήσωμεν περισσοτέρας και ανεπανορθώτους καταστροφάς, ως είμεθα εις θέσιν να γνωρίζωμεν.

Εν Λαμία τη 14η Δεκεμβρίου 1942
(Α. Βενούκας - Αθ. Γραμματίκας)
(Γ. Πλατής - Ε. Κοντογιάννης)
(Ν. Κοκκαλάκης - Απόσ. Πασιάκος)
(Δ. Ρόδιος - Χαρ. Στεργιόπουλος