Βουλή: Εγκρίθηκε επί της αρχής το νομοσχέδιο για τον Τύπο

Κατά πλειοψηφία εγκρίθηκε επί της αρχής το σχέδιο νόμου «Ενίσχυση δημοσιότητας και διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο - Σύσταση ηλεκτρονικών μητρώων έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου και λοιπές ρυθμίσεις αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης». Στην επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, όπου συζητείται το σχέδιο νόμου, υπέρ της αρχής δήλωσε μόνο η ΝΔ. Καταψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ25. Επιφύλαξη για την τελική στάση του στην Ολομέλεια, τήρησε το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.

«Για πρώτη φορά μπαίνει τάξη σε ό,τι αφορά στα sites, φτιάχνεται Μητρώο Ηλεκτρονικού Τύπου, θεσπίζονται κανόνες και υποχρεώσεις που πρέπει να τηρεί κάποιος για να έχει πρόσβαση στην κρατική χρηματοδότηση», ανέφερε ο υφυπουργός στον πρωθυπουργό Γιάννης Οικονόμου, κλείνοντας την πρώτη ανάγνωση του νομοσχεδίου για τον Τύπο, στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης.

«Με το νομοσχέδιο», είπε επίσης ο κ. Οικονόμου «εκσυγχρονίζονται οι υποχρεώσεις και τα Μητρώα, και για τον έντυπο Τύπο και ταυτόχρονα δίνεται η δυνατότητα επιβίωσης και εξέλιξης και σε εφημερίδες και σε μέσα, που στην παρούσα συγκυρία δεν θα μπορούσαν να προσαρμοστούν».

Ο κ. Οικονόμου ενημέρωσε τα μέλη της επιτροπής ότι στόχος είναι η άμεση έκδοση των απαιτούμενων ΚΥΑ και εφαρμοστικών αποφάσεων, να γίνουν οι πλατφόρμες για την υποδοχή των αιτήσεων εγγραφής στα Μητρώα.

Ο αριθμός των εργαζομένων

Ο υφυπουργός στον πρωθυπουργό αναφέρθηκε και στις διατάξεις για το αριθμό του απασχολούμενου προσωπικού αδειούχων παρόχων περιεχομένου. «Αυτό που κάνει το συγκεκριμένο άρθρο (σ.σ. άρθρο 32) είναι να εναρμονίζει την κατάσταση με την τρέχουσα συγκυρία», είπε ο κ. Οικονόμου και πρόσθεσε ότι «σήμερα ζούμε σε μια περίοδο στη χώρα που παράγονται οι περισσότερες οπτικοακουαστικές εκπομπές στα ΜΜΕ, εδώ και δεκαετίες. Η εικόνα που υπάρχει είναι ότι δεν βρίσκεται προσωπικό, για να καλύψει τις ανάγκες αυτές. Όχι ότι υπάρχουν απολύσεις διότι δεν έχουν να τους πληρώσουν και δεν μπορούν να τους κρατήσουν», είπε ο υφυπουργός στον πρωθυπουργό και πρόσθεσε: «αυτό που κάνουμε είναι ότι σε εταιρείες που είναι απολύτως συνδεδεμένες με τους ομίλους αυτούς- όχι να πουν ότι παίρνουν μια ανεξάρτητη εταιρεία παραγωγής και χρησιμοποιούν δέκα εργαζόμενους, για την παραγωγή ενός σήριαλ και να τους συμπεριλαμβάνουν στην υποχρέωσή τους για συγκεκριμένο προσωπικό-εταιρείες απολύτως συνδεδεμένες στον ίδιο όμιλο να μπορούν να έχουν ευελιξία στην αξιολόγηση του δυναμικού των εργαζομένων». Είπε, επίσης, ότι εξαιτίας της ανάπτυξης του κλάδου της παραγωγής οπτικοακουστικού υλικού, σήμερα δεν βρίσκονται εργαζόμενοι και άρα η διάταξη δεν θα οδηγήσει σε απολύσεις.

Επιτροπή δημοσιογραφικής ηθικής

Αναφερόμενος στην επιτροπή δημοσιογραφικής ηθικής και δεοντολογίας, που προβλέπεται με το νομοσχέδιο, ο υφυπουργός στον πρωθυπουργό είπε ότι δεν είναι, ούτε μια επιτροπή λογοκρισίας, ούτε μια επιτροπή κυβερνητικής κατεύθυνσης, ούτε είναι μια επιτροπή ελεγχόμενη από την κυβέρνηση. «Είναι μια επιτροπή στην οποία δεν υπάρχει ούτε ένα μέλος από την κυβέρνηση. Είναι μια επιτροπή που την πλειοψηφία την έχουν οι δημοσιογράφοι, οι άνθρωποι του Τύπου. Από αντίστοιχη ΚΥΑ προβλέπεται ήδη επιτροπή η οποία εργάστηκε πάρα πολύ ουσιαστικά και αποτελεσματικά στην κατανομή δεκάδων εκατομμυρίων, 28 εκατομμυρίων, σε πρώτη φάση και άλλων 20 εκατομμυρίων, σε δεύτερη φάση, σε ό,τι αφορά την ενίσχυση για τον ΕΔΟΕΑΠ. Η επιτροπή αυτή λειτούργησε με παρόμοια σύνθεση και μάλιστα λιγότερο δημοσιογραφοκεντρική», είπε ο Γιάννης Οικονόμου.

Κρατική διαφήμιση

Κατά τη διάρκεια της παρέμβασης του, ο κ. Οικονόμου προανήγγειλε βελτιωτική τροποποίηση στο σχέδιο νόμου, ώστε να διασφαλίζεται αναλογικότητα στην κατανομή της κρατικής διαφήμισης. «Σε ότι αφορά το σκέλος της ενίσχυσης που δίνεται προκειμένου να μπορέσει να ανταπεξέλθει ο περιφερειακός Τύπος, αλλά και γενικότερα τα ΜΜΕ, στη δύσκολη συγκυρία πάντοτε το ύψος της ενίσχυσης είναι ευθυγραμμισμένο με το μέγεθος της επιχείρησης. Δηλαδή, όταν δίνουμε χρήματα για να επιδοτήσουμε τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων, όσους περισσότερους εργαζόμενους έχει μια επιχείρηση τόσο περισσότερα χρήματα παίρνει. Όταν δίνουμε χρήματα για το μεταφορικό κόστος ή για το χαρτί, όσα μεγαλύτερα όσα περισσότερα έντυπα μοιράζει και εκδίδει, τόσα περισσότερα χρήματα παίρνει. 'Αρα στο σκέλος της κρατικής ενίσχυσης, έτσι και αλλιώς, ανεξαρτήτως των προϋποθέσεων που θέτουμε για την εγγραφή στο Μητρώο, υπάρχει πλήρης συσχέτιση του ύψους της χρηματοδότησης με το μέγεθος της επιχείρησης», είπε ο Γιάννης Οικονόμου και πρόσθεσε: «Είναι απολύτως λογικό και θα εξετάσουμε, να προβλέψουμε στην τελική διατύπωση του νόμου, αντίστοιχη πρόνοια, ώστε και στην κρατική διαφήμιση να υπάρχει μια αναλογικότητα. Είναι δίκαιο όλοι να έχουν το δικαίωμα πρόσβασης, να μην είναι απορριπτικό ή αποτρεπτικό για κανέναν να έχει πρόσβαση στα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου, εφόσον τηρεί τα κριτήρια που βάζουμε, αλλά είναι απολύτως λογικό να υπάρχει και μια αναλογικότητα, στον τρόπο με τον οποίο κατανέμεται η κρατική διαφήμιση, ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης».

Παραλλήλα, σχολίασε και όσα η αντιπολίτευση καταλογίζει στην κυβέρνηση για αδιαφανή κατανομή κρατικού χρήματος, την περίοδο της πανδημίας. «Για κάθε ένα κονδύλι κρατικής διαφήμισης που κατανέμεται, πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ότι η κατανομή γίνεται πάντοτε με βάση την άποψη που έχουν οι επαγγελματίες της αγοράς, τα media shop, οι άνθρωποι που η δουλειά τους είναι τέτοια, ώστε να αξιολογούν και να σταθμίζουν την εμβέλεια κάθε μέσου, σε ό,τι αφορά την προβολή του διαφημιστικού πακέτου που τους ανατίθεται να προχωρά. Δεν είναι θέμα του υπουργού που αναθέτει ή του οποιουδήποτε υπηρεσιακού παράγοντα, να πιστεύει αν η τάδε ή η δείνα εφημερίδα, ή το άλφα ή το βήτα κανάλι ή ραδιόφωνο έχει μεγαλύτερο ακροατήριο για το συγκεκριμένο πεδίο κρατικής διαφήμισης. Από επαγγελματίες γίνεται η εκτίμηση αυτή. Προφανώς και πρέπει να θωρακιστεί ακόμα περισσότερο. Αυτό είναι ένα πρώτο βήμα σε μια αγορά που ήταν χαοτική, θα ακολουθήσουν και άλλα», είπε ο κ. Οικονόμου.

  «Η κυβέρνηση προχωρά στη θέσπιση κανόνων διαφάνειας στις επιχειρήσεις Τύπου και εν γένει των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης», ανέφερε ο εισηγητής της ΝΔ Σάββας Χιονίδης, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου που ρυθμίζει θέματα Τύπου, στην επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής. Όπως εξάλλου τόνισε, στόχος είναι και η διαφάνεια και η ενίσχυση της δημοσιότητας στον χώρο του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου και η διασφάλιση πλουραλισμού στο πεδίο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, ώστε αυτά να εκπληρώνουν την κοινωνική αποστολή, όπως επιτάσσει βέβαια το Σύνταγμα. Πρόνοια που υπηρετεί τη διαφάνεια στην κατανομή κρατικού χρήματος χαρακτήρισε ο κ. Χιονίδης τις διατάξεις για τα Μητρώα του Έντυπου και Ηλεκτρονικού Τύπου. Αναφερόμενος στις προβλέψεις του σχεδίου νόμου για τον ελάχιστο απαιτούμενο αριθμό εργαζομένων στους τηλεοπτικούς σταθμούς, η εισηγητής της ΝΔ είπε ότι είναι εύλογες διότι στόχο έχουν να μην κλείσουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί και υπό την έννοια αυτή χαθούν και όλες οι θέσεις εργασίας.

   «Το νομοσχέδιο δεν αντιμετωπίζει κανένα από τα πολλά και σημαντικά προβλήματα του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου», είπε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αναστασία Γκαρά και κατήγγειλε «σειρά εξυπηρετήσεων σε ημετέρους». «Ζητάμε να αποσύρετε το άρθρο 32, το οποίο φέρνει την περαιτέρω μείωση του ελάχιστου αριθμού των εργαζομένων στους τηλεοπτικούς σταθμούς που θέσπισε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και ο τότε αρμόδιος υπουργός Νίκος Παππάς. Αποτελεί νέα παρέμβαση δώρο υπέρ των καναλαρχών η περαιτέρω μείωση του αριθμού εργαζομένων, μετά και τη μείωση, στην οποία προχώρησε η κυβέρνηση με τον νόμο Λιβάνιου. Γνωρίζετε πολύ καλά πως η νέα αυτή βλαπτική ρύθμιση θα φέρει απώλεια εκατοντάδων θέσεων εργασίας στα κανάλια, νέο κύμα ελαστικών συμβάσεων και περαιτέρω εντατικοποίηση της εργασίας», είπε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Η κυρία Γκαρά ζήτησε επίσης την απόσυρση του άρθρου 34, «με την οποία προβλέπεται να δίνεται ως αντάλλαγμα αγοράς μετοχών μιας επιχείρησης διαφημιστικός χρόνος και χώρος, χωρίς αποτίμηση από ορκωτό λογιστή». Όπως είπε, «πρόκειται για μία πρωτοφανή διάταξη, με την οποία δίνετε το πράσινο φως σε κάποιους να μπορούν να αγοράσουν ακόμη και ολόκληρες εταιρείες με "αέρα"». Η βουλευτής χαρακτήρισε «δώρο στους καναλάρχες» και τη νέα αναβολή της υποχρέωσης των τηλεοπτικών σταθμών να εκπέμψουν σε σήμα υψηλής ευκρίνειας. Ανέφερε επίσης πως ούτε η Επιτροπή Δημοσιογραφικής Ηθικής και Δεοντολογίας θα μπορέσει να διορθώσει «τα έργα και τις ημέρες της ΝΔ σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου και την αδιαφανή διανομή δημόσιου χρήματος στα Μέσα Ενημέρωσης».

   «Είναι μια δύσκολη περίοδος και χρειάζεται να υπάρξει μια άσκηση ισορροπίας ανάμεσα στους ιδιοκτήτες του έντυπου Τύπου και του ηλεκτρονικού Τύπου και στους εργαζόμενους, ανάμεσα στα κεντρικά μέσα μαζικής ενημέρωσης και στα επαρχιακά, που έχουν διαφορετικές ανάγκες», επισήμανε ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Χάρης Καστανίδης ενώ χαρακτήρισε δικαιολογημένα τα παράπονα που διατυπώνονται, κυρίως από τον επαρχιακό Τύπο, ότι ορισμένες προϋποθέσεις δημιουργούν προβλήματα επιβίωσής τους. «Υπάρχει θέμα με το γεγονός ότι εδώ και πολλά χρόνια δεν έχει υπογραφεί συλλογική σύμβαση εργασίας, ανάμεσα στους εργαζόμενους και στους ιδιοκτήτες των μέσων. Θα έπρεπε να υπάρξει καλή διαμεσολάβηση του κράτους, για να βρεθεί μια λύση. Σε αυτό που αποκάλεσα όμως άσκηση ισορροπίας, φαίνεται η κυβέρνηση περισσότερο να γέρνει προς τη μία πλευρά, ενώ θα έπρεπε να εξασφαλίζει και συμφέροντα των εργαζομένων, δημοσιογράφων και των υπολοίπων», είπε ο Χάρης Καστανίδης.

   «Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο ακόμη μεγαλύτερου κυβερνητικού και κρατικού ελέγχου πάνω στον Τύπο. Αποτελεί γιγάντωση της διαπλοκής ανάμεσα στις επιχειρήσεις στο χώρο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και στο κράτος», κατήγγειλε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Μανώλης Συντυχάκης. «Επιδιώκει η κυβέρνηση να ελέγξει το περιεχόμενο των μέσων, εκβιάζοντας με την επιχορήγηση, την οποία έχουν περισσότερο ανάγκη, όχι οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι που έχουν στην ιδιοκτησία τους και Μέσα Ενημέρωσης, αλλά μικρότερες επιχειρήσεις, κυρίως, με αμιγώς δραστηριότητα στον τομέα της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας, όπως τα περιφερειακά και τα τοπικά μέσα», είπε ο βουλευτής του ΚΚΕ και προειδοποίησε ότι έρχεται νέο «τσάκισμα» στα εργασιακά. Χαρακτήρισε επίσης επικίνδυνες τις διατάξεις που προβλέπουν τη συγκρότηση Επιτροπής Δημοσιογραφικής Ηθικής και Δεοντολογίας και χαρακτήρισε υποκριτικό το ότι προτάσσεται η διασφάλιση της πολυφωνίας αν και όλοι γνωρίζουν ότι «η προβολή γεγονότων, φτάνει μέχρι εκεί που δεν απειλεί το αστικό πολιτικό σύστημα και την καπιταλιστική εξουσία».

   «Αυτή η Επιτροπή είναι υποκειμενική, θα λειτουργεί και θα αποφασίζει με υποκειμενικά κριτήρια», είπε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Χήτας για την Επιτροπή Δημοσιογραφικής Ηθικής και Δεοντολογίας και υπογράμμισε πως θα πρέπει να έχει ξεκάθαρες αρμοδιότητες, με ξεκάθαρο πεδίο εφαρμογής και όχι να χρησιμοποιείται από την εκάστοτε κυβέρνηση για λόγους που δεν έχουν καμία σχέση με την ανεξαρτησία του Τύπου.

   «Η κυβέρνηση προχωρά σε νέα μείωση του ελάχιστου αριθμού τού απασχολούμενου προσωπικού στους τηλεοπτικούς σταθμούς. Ένα ακόμα προεκλογικό δώρο, μια κίνηση καλής θέλησης προς τους διαπλεκόμενους καναλάρχες για να προεξοφλήσετε τη συνέχιση της στήριξής τους», είπε η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25 Σοφία Σακοράφα. «Η νοσηρή κατάσταση, ως προς την ελευθερία και ιδίως ως προς την ανεξαρτησία του Τύπου στην Ελλάδα, αποτυπώνεται στην ντροπιαστική κατάταξη της χώρας μας στην 108η θέση παγκοσμίως και στην τελευταία στην ΕΕ για το 2022. Αυτό το χρωστάμε στο κυρίαρχο πολιτικό σύστημα που επιδεικνύει και εδώ τα μόνιμα χαρακτηριστικά του, δηλαδή, ιδιοτέλεια και ανεπάρκεια», είπε η βουλευτής του ΜέΡΑ25.

Στη διαδικασία της ακρόασης φορέων, εκ μέρους της Ένωσης Ιδιοκτητών Ημερήσιων Εφημερίδων Αθηνών, η νομική σύμβουλος Γεωργία Χριστοδούλου είπε ότι η Ένωση καλωσορίζει την εισαγωγή κάθε διάταξης που στοχεύει στην προάσπιση του κύρους των εφημερίδων και στην ενίσχυση της διαφάνειας στο χώρο του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου. Η εισαγωγή διατάξεων για την ένταξη εκδοτικών επιχειρήσεων σε ενιαίο μητρώο, με συγκεκριμένους κανόνες εισαγωγής, με συγκεκριμένους κανόνες διαχείρισης και με συγκεκριμένες προϋποθέσεις, σε περίπτωση διαγραφής, επί της αρχής βρίσκει σύμφωνο την ΕΙΗΕΑ, όπως είπε. Οι ελληνικές εκδοτικές επιχειρήσεις αποτελούν έναν από τους περισσότερο πληττόμενους κλάδους, ανέφερε η κυρία Χριστοδούλου που υπογράμμισε ότι η Ένωση είναι υπέρ των κανόνων που θα εξασφαλίζουν συμμετοχή σε κρατικούς πόρους, μόνο των έντυπων και ηλεκτρονικών μέσων που λειτουργούν σε καθεστώς κανονικότητας, που προσφέρουν θέσεις εργασίας, που τάσσονται κατά της λογοκλοπής. Με αυτά τα δεδομένα, η ΕΙΗΕΑ θεωρεί ότι το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου κινείται προς τη σωστή αυτή κατεύθυνση και συμβάλλει και στη βιωσιμότητα των εφημερίδων.

Η πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ Μαρία Αντωνιάδου είπε ότι το νομοσχέδιο επιχειρεί μεν να θεσπίσει κανόνες για την κατανομή της κρατικής διαφήμισης, στον έντυπο και τον ηλεκτρονικό Τύπο, περιλαμβάνει ωστόσο ρυθμίσεις για τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης που εξυπηρετούν καταφανώς τους ιδιοκτήτες τηλεοπτικών σταθμών και μάλιστα σε βάρος των εργαζομένων στις επιχειρήσεις αυτές. «Αντιτιθέμεθα πλήρως στο άρθρο 32 που ξηλώνει και άλλο το πουλόβερ, στο πεδίο του ελάχιστου αριθμού εργαζομένων στα κανάλια. Ζητήσαμε, από την πρώτη στιγμή να αποσυρθεί», είπε η πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ. Σε σχέση με την κεντρικό πυρήνα του σχεδίου νόμου, η Μαρία Αντωνιάδου είπε ότι «η διαφάνεια στη διοχέτευση δημόσιου χρήματος στα ΜΜΕ, είτε μέσω της κρατικής διαφήμισης είτε μέσω των απόλυτα αναγκαίων προγραμμάτων στήριξης, με ισοτιμία και εγγυήσεις δεοντολογίας και εργασιακής ομαλότητας, είναι διαχρονική, πάγια και σταθερή θέση της ΕΣΗΕΑ», που επανειλημμένα έχει σταθεί απέναντι σε παρεκκλίσεις με λίστες και αδιαφανή κατανομή. «Είναι σε θετική λοιπόν κατεύθυνση η επιχείρηση ρύθμισης του τοπίου, με τη δημιουργία μητρώου», είπε η πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ. Σε σχέση πάντως με τα κριτήρια εγγραφής στα μητρώα, η Μαρία Αντωνιάδου, είπε ότι δυστυχώς, δεν υιοθετήθηκε η πρόταση που κατέθεσε η ΕΣΗΕΑ, για εργαζόμενους με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, πλήρους απασχόλησης. Σε θετική κατεύθυνση, όπως είπε, είναι η πρόβλεψη για ελάχιστο αριθμό εργαζομένων δημοσιογράφων -και ορθώς εν τέλει υιοθετήθηκε η πρόταση της ΕΣΗΕΑ για μικρότερο αριθμό εργαζομένων- σε ιστορικές εβδομαδιαίες εφημερίδες γνώμης και στοχασμού, που δεν θα μπορούσαν να ανταπεξέλθουν στις θεσπιζόμενες απαιτήσεις προσωπικού.