Άσβεστη η μνήμη τους 80 χρόνια μετά - 50 Έλληνες που χάθηκαν στη σήραγγα Κούρνοβου (1943)
Γράφει ο Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος
φυσικός
• Μνημόσυνο τελείται την ερχόμενη Κυριακή
Η ιδέα για σαμποτάζ στη σιδηροδρομική γραμμή ήταν η πρώτη που ερχόταν στα χρόνια της Κατοχής, ειδικά μετά από τις επιτυχίες στις γέφυρες Γοργοποτάμου και Ασωπού. Η σήραγγα Μπράλου φυλασσόταν καλά από τους Γερμανούς κι έτσι επιλέχτηκε η σήραγγα Κούρνοβου.
Η αντιστασιακή ομάδα με επικεφαλής τον καπετάν Λάμπρο (Σπύρο Μπέκιο) θα χτυπούσε μια αμαξοστοιχία με Γερμανούς στρατιώτες, μέσα στη σήραγγα. Η έγκριση από τον ΕΛΑΣ ήρθε και τα εκρηκτικά βρέθηκαν. Οι πληροφορίες ότι θα κατέρχονταν δύο αμαξοστοιχίες με Γερμανούς επιβεβαίωναν την αντιστασιακή ενέργεια.
Στις 2 Ιουνίου 1943 τοποθετήθηκαν τα εκρηκτικά και απέμενε η πυροδότηση, μόλις φανεί η κατερχόμενη αμαξοστοιχία. Όμως, από την αντίθετη κατεύθυνση ερχόταν άλλη αμαξοστοιχία που μετέφερε αδειούχους Ιταλούς στρατιώτες στη Λάρισα.
Στο πρώτο βαγόνι είχε 50 Έλληνες ομήρους των Ιταλών, σε βαγόνι-κλούβα, που οι κατακτητές έβαζαν για την ασφάλειά τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Μάλλον κατάλαβαν ότι το σχέδιό τους χάλασε. Θα έπρεπε να εγκαταλείψουν αμέσως το χώρο. Κι όμως προχώρησαν στην πυροδότηση. Η μισή αμαξοστοιχία μέσα στη σήραγγα έγινε κόλαση. Έλληνες και Ιταλοί αποτεφρώθηκαν και μετατράπηκαν με τα λιωμένα σίδερα, σε μια μάζα. Χάθηκαν 50 αθώοι Έλληνες από άλλους συμπατριώτες τους. Ποια ήταν η αντιστασιακή αξία της δράσης;
Η είσοδος της σήραγγας Κούρνοβου
Οι γερμανικές ανακοινώσεις ανέφεραν ότι η σιδηροδρομική γραμμή διέκοψε τη λειτουργία της για 1-2 ημέρες περίπου και στις 4 Ιουνίου πάλι δόθηκε σε κυκλοφορία. Επίσης αναφέρθηκε ότι έχασαν τη ζωή τους 60 Ιταλοί.
Από την ελληνική αντιστασιακή πλευρά δεν υπήρξε ανακοίνωση. Στο αντάρτικο κυκλοφόρησε από στόμα σε στόμα η φήμη ότι σκοτώθηκαν 200 έως 1000 Ιταλοί. Όμως για τους 50 Έλληνες ομήρους, σιωπή.
Ως αντίποινα στις 6 Ιουνίου 1943, σε κοντινό λόφο της περιοχής της σήραγγας οι Ιταλοί εκτέλεσαν 106 Έλληνες πατριώτες. Αν κάνουμε σύγκριση αριθμών, οι απώλειες των Ελλήνων είναι μεγαλύτερες από τους Ιταλούς.
Για πολλά χρόνια, η ενέργεια αυτή χαρακτηρίστηκε ως αντιστασιακή πράξη. Δεν αποκαλύφθηκε το μεγάλο λάθος και το χειρότερο από οργανώσεις, παρατάξεις, κόμματα, κυβερνήσεις δεν ζητήθηκε η επιβαλλόμενη ιστορική συγνώμη. Αντί για αντιστασιακούς ύμνους και λογύδρια για το “μεγάλο σαμποτάζ” στη σήραγγα Κούρνοβου, θα ’πρεπε να κάνουν ετήσιο μνημόσυνο τιμής για τα άδικα θύματα.
Η πολυετής προσπάθεια ανάδειξης της αλήθειας έγινε από την οικογένεια Τσίτσα, με καταγωγή από το Μπράλο, που έχασε τον πατέρα τους Κωνσταντίνο ή “σαντουριέρη” και είναι αξιέπαινη.
Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας οργανώνει την Κυριακή 28 Μαΐου 2023 και ώρα 09:00 π.μ., θρησκευτικό μνημόσυνο στην εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στο Τρίλοφο (Κούρνοβο) της Μακρακώμης. Επίσης θα τελέσουν τρισάγιο στο μνημείο που κατασκεύασαν οι ίδιοι, στον τόπο του ενταφιασμού και δοξαστική εκδήλωση στο Δημοτικό Σχολείο Τριλόφου.
