Σπύρος Ρίζος: Η δυνατότητα ελεύθερης έκφρασης, Δημοκρατικό Δικαίωμα της τοπικής κοινωνίας

Εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη του Εκδότη - Διευθυντή του “Λ.Τ.” στην ιστοσελίδα bestnews.gr και τη Δημοσιογράφο Άννα Δουβλέκα

Στις προοπτικές του έντυπου περιφερειακού τύπου αλλά και στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επαρχιακές εφημερίδες σήμερα αναφέρεται ο Εκδότης του Λαμιακού Τύπου Σπύρος Ρίζος σε μια συνέντευξη εφ΄ όλης της ύλης που παραχώρησε στη δημοσιογράφο Άννα Δουβλέκα

Αναλυτικά η συνέντευξη:

Συναντήσαμε τον Σπύρο Ρίζο, εκδότη της εφημερίδας Λαμιακός Τύπος και συζητήσαμε για τη σημασία της έντυπης δημοσιογραφίας. Μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που αποκαλύπτει τη μαγεία αλλά και τις δυσκολίες ενός μέσου όπως η εφημερίδα.

Ποιά είναι η ιστορία του Λαμιακού Τύπου και πως ξεκίνησε η εκδοτική σας πορεία; 

Η ιστορία του Λαμιακού Τύπου ξεκινάει από πολύ μακριά. Eμείς είμαστε οι δεύτεροι εκδότες, όταν αποκτήσαμε την εφημερίδα, ήμουνα εγώ και ο αδερφός μου μαζί, ο Δημήτρης ο Ρίζος. Ο Λαμιακός Τύπος εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1935, είχε μία διακοπή κατά τη διάρκεια της κατοχής και στη συνέχεια εκδιδόταν από τον μακαρίτη Αλεξανδρή. Εμείς αποκτήσαμε την εφημερίδα το 1982. Η Λαμία έχει το προνόμιο από τη μία και την αδυναμία από την άλλη να είναι μία πόλη που είχε άμεση σχέση με την Αντίσταση και τον εμφύλιο πόλεμο. Ο Άρης Βελουχιώτης καταγόταν από τη Λαμία, όπως και πολλά άλλα στελέχη που συμμετείχαν, είτε στην εθνική αντίσταση είτε ήταν ενεργοί κατά τη διάρκεια του εμφυλίου. Αυτό είχε ως συνέπεια να υπάρξουν απώλειες και πολύ μεγάλο κενό στη πόλη μας, από στελέχη και από ανθρώπους οι οποίοι θα μπορούσαν να δημιουργούνε και να εκφράζουν πολιτικές απόψεις μέσα από εφημερίδες. Στη διάρκεια της δικτατορίας αυτό επεκτάθηκε περισσότερο, στους γύρω νομούς υπήρχαν πολυσέλιδες εφημερίδες με επαγγελματίες δημοσιογράφους και με μεγάλες κυκλοφορίες ενώ στη Λαμία και στη Φθιώτιδα υπήρχαν δύο ημερήσιες εφημερίδες, ο Λαμιακός Τύπος, το Φως και ο εβδομαδιαίως Εθνικός Αγώνας.  

Την εφημερίδα όταν τη παραλάβαμε εμείς ήταν δύο σελίδες, ήταν ένα φύλλο δηλαδή τυπωμένο εμπρός πίσω. Επαγγελματίες δημοσιογράφοι δεν υπήρχαν, επαγγελματικά ασχολούνταν μόνο ο εκδότης. Οι άλλοι ήταν άνθρωποι που μας βοηθούσαν άνευ αμοιβής για την έκδοση της εφημερίδας. Το επαγγελματικό προσωπικό που είχε ήταν μόνο οι λινοτύπες, οι στοιχειοθέτες και οι εκτυπωτές. Η πρώτη δουλειά που κάναμε ήταν να αξιοποιήσουμε συμπολίτες μας με ενδιαφέρον, ως επαγγελματίες δημοσιογράφους. Εμπειρία δεν υπήρχε απλά υπήρχε ο ζήλος και το ενδιαφέρον για τη δημοκρατία, για μια εφημερίδα η οποία θα μπορεί να εκφράζει το δημοκρατικό χώρο της Φθιώτιδας. Θα έλεγα ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα πλαισιώθηκε από αρκετούς πολίτες και συνδρομητές, τους ευχαριστούμε για αυτό.

Στην αρχή δημιουργήθηκε μια οχτασέλιδη ταμπλόιντ εφημερίδα, μετά την απόκτηση νέου πιεστηρίου έγινε δεκαεξασέλιδη. Εκτός από το πρόβλημα των δημοσιογράφων, της ύλης, της αποδοχής από υπηρεσίες και από τους πολιτικούς, ότι πλέον υπάρχει μια εφημερίδα η οποία λειτουργεί με κάποιες αρχές, υπήρχε και το θέμα των τεχνικών. Αφού προχωρήσαμε στην νέα τεχνολογία, φωτοσύνθεση και οφσετ, θα έπρεπε να δημιουργηθούν και αυτές οι ειδικότητες. Στείλαμε προσωπικό και το εκπαιδεύσαμε στο εξωτερικό, στην Ελλάδα και στην Αθήνα. Έτσι, δημιουργήσαμε εγκαταστάσεις εκτός της πόλεως της Λαμίας. Οι πρώτες εγκαταστάσεις ήταν ενοικιαζόμενες και οι δεύτερες εδώ που είμαστε, είναι ιδιόκτητες. Έγινε προσπάθεια για περισσότερες σελίδες, ο Λαμιακός Τύπος εκδόθηκε γύρω στα δύο χρόνια με περίπου τριανταδύο σελίδες. Δυστυχώς, η αντιμετώπιση από τοπικούς πολιτικούς παράγοντες μας ανάγκασε να κάνουμε πίσω και πήγαμε πάλι στις δεκαέξι σελίδες. Στην συνέχεια η προσπάθεια για έγχρωμη εφημερίδα δεν στέφθηκε με επιτυχία διότι η επενδυτική πρόταση που καταθέσαμε δεν τελεσφόρησε.  

Σήμερα, βρισκόμαστε λοιπόν εδώ, με μια εφημερίδα των δεκαέξι σελίδων. Μετά από μνημόνια και οικονομική κρίση, με μειωμένες δυνάμεις, πιστεύω ότι προσφέρουμε στο μέτρο του δυνατού. Κάποτε το προσωπικό του Λαμιακού Τύπου ήταν στα είκοσι άτομα, σήμερα είναι στα δέκα, όσο μπορούμε θα προσπαθούμε να εκδίδεται η εφημερίδα και να προσφέρουμε ενημέρωση στους πολίτες της Φθιώτιδας. 

Ποιές είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε ως περιφερειακή εφημερίδα; 

Καταρχήν ήταν η αποδοχή. Το 1982 όταν πρωτοεμφανιστήκαμε σε βουλευτικά γραφεία, σε πολιτικές συγκεντρώσεις, στην Περιφέρεια, στη Νομαρχία, στο Δήμο να κάνουμε επαγγελματικό ρεπορτάζ, είχαμε πρόβλημα να μας αποδεχτούνε διότι πολύ μετά παρθήκαν μέτρα για να είναι ανοιχτές όλες αυτές οι διαδικασίες, οι συνεδριάσεις δημοτικών, περιφερειακών και νομαρχικών συμβουλίων στη παρακολούθηση από τους δημοσιογράφους. 

Το άλλο ήταν το να πείσουμε το κόσμο να εκφράζεται μέσα από την εφημερίδα. Υπήρχε ένας φόβος, ο φόβος του εμφυλίου και της δικτατορίας κατείχε ακόμα τους πολίτες της Λαμίας και της Φθιώτιδας. Δεν υπήρχε η εμπειρία, δεν τους είχε δοθεί νωρίτερα αυτό το ερέθισμα με ερωτήσεις, με απαντήσεις και με συνεντεύξεις.  

Δυστυχώς, με τη παραμικρή διαφωνία οι σύμβουλοι ή οι δικηγόροι, με επιφύλαξη το λέω βέβαια αυτό, με όποιον διαφωνούσαμε παίρναμε συνήθως μια απάντηση ή κάνεις «αυτό» ή σου κάνω μήνυση. Αντί διαλόγου, είχαμε μία αντιμετώπιση με φόβο τη ποινοικοποιήση της λειτουργίας μας και πράγματι βρεθήκαμε αρκετές φορές στις δικαστικές αίθουσες. Χωρίς λόγο θα έλεγα γιατί στο τέλος καταλήγαμε να μπει μια επιστολή του αντιδίκου μας και να τελειώσει η ιστορία. Απλά είχαμε μια ταλαιπωρία έξι μηνών, ενός χρόνου, δύο χρόνων επειδή τότε δεν υπήρχε εφετείο στη Λαμία και αναγκαζόμασταν να πηγαίνουμε στην Αθήνα. Αυτό δεν συνέβαινε πάντα διότι πολλές φορές η εφημερίδα είχε δικαιωθεί.  

Η μεγαλύτερη πρόκληση όμως ήταν το να καταφέρουμε να παρέχουμε πραγματική ενημέρωση στους πολίτες. Αν και μπορώ να πω ότι σε σχέση με σήμερα, παλαιότερα είχαμε περισσότερη βοήθεια σαν περιφερειακός τύπος. Ο Λαμιακός όμως είχε μείνει πίσω χρονικά. Αποτέλεσμα και της δικής μας οικονομικής ευμάρειας για να μπορούμε να ωθήσουμε το Λαμιακό να είναι ισάξια των εφημερίδων της περιφέρειας και των όμορων νομών, αναγκαστήκαμε πολλές φορές εις βάρος των προσωπικών μας ευχερειών να επενδύσουμε στο Λαμιακό για να μπορέσει να είναι αντάξιος των προσδοκιών μας. Φρονώ, ύστερα από σαραντατρία χρόνια σε αυτή την ιστορία ότι προσφέραμε σε ικανοποιητικό βαθμό, τουλάχιστον για εμάς, στους πολίτες την δυνατότητα της ενημέρωσης και της επικοινωνίας. Οι άνθρωποι πλέον από ότι φαίνεται και από τον αριθμό που στέλνουν γραπτά κείμενα στο Λαμιακό είναι αρκετός.  

Επίσης, εκείνο που πρέπει να σημειώσω είναι ότι όταν ξεκινήσαμε το ‘82 δεν υπήρχε ούτε ελεύθερο ραδιόφωνο, ούτε ελεύθερη τηλεόραση, υπήρχε το κρατικό μονοπώλιο. Στη Λαμία ότι δημιουργήθηκε μετά από εμάς στον τομέα της ενημέρωσης, έγινε θα έλεγα και το λέω με υπερηφάνεια, κυρίως μέσα από το Λαμιακό. Πιθανόν υπήρχαν και άλλοι, οι οποίοι όμως δεν κάνανε τη δουλειά στο βαθμό που την κάναμε εμείς. Σήμερα υπάρχουν αρκετά μέσα εκτός από την εφημερίδα, πρέπει να πούμε όμως ότι στο ενδιάμεσο υπήρξαν άλλες πέντε ημερήσιες εφημερίδες και δύο εβδομαδιαίες, σήμερα υπάρχει ο Λαμιακός και μία εβδομαδιαία εφημερίδα. 

Ποιά πιστεύετε ότι είναι τα κλειδιά που έχουν βοηθήσει το Λαμιακό Τύπο να επιβιώσει σε μια εποχή όπου ο τύπος αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις; 

Τα κλειδιά έχουν δύο δυνατότητες, η μία είναι να ανοίγουν και η μία είναι να κλείνουν. Φρονώ, ότι το ένα ήταν το ενδιαφέρον για την έκφραση, να υπάρξει δυνατότητα έκφρασης προσωπικής και των πολιτικών δυνάμεων που είμασταν στο ίδιο πολιτικό χώρο στη περιοχή μας. Αυτά μας έδωσαν την ψυχική δύναμη να ξεκινήσουμε κάτι το οποίο τώρα που βλέπουμε το παρελθόν μας, ήταν πέρα από τις δυνάμεις μας. Άν υπήρχε η γνώση πιθανόν να μην είχαμε κάνει το εγχείρημα. Ευτυχώς σταθήκαμε τυχεροί επαγγελματικά και πρέπει να πω ότι είχαμε ξεκινήσει το ‘75 μία τυπογραφική μονάδα στη Λαμία. Πρώτα υπήρχε η τεχνική βάση και μετά ήρθε το απόκτημα του Λαμιακού Τύπου. Την ιδεολογική βάση μπορούμε να τη προσδιορίσουμε με δύο λόγια είτε ως σοσιαλοδημοκρατική είτε ως κεντροαριστερή.  

Ο ρεαλισμός που διακατείχε εμένα και τον αδερφό μου και τους συνεργάτες μας, ήταν αυτά τα οποία μας δώσαν τη δυνατότητα αυτής της πορείας στο χρόνο της διάρκειας και της ύπαρξής μας μέχρι σήμερα. Η συνέπεια απέναντι στους ανθρώπους και τους πολιτικούς, ο πλουραλισμός ο οποίος διακατείχε την εφημερίδα, ήταν ανοιχτή δηλαδή υπήρχε η δυνατότητα έκφρασης σε όλο το πολιτικό φάσμα, με εξαίρεση συκοφαντικούς υπόγειους τρόπους δημοσιεύσεων. Προσπαθήσαμε με μεγάλη συνέπεια και με κόστος να τηρούμε αυτές τις αρχές. Είναι οι γενικότερες αρχές της δημοσιογραφίας, της δυνατότητας ελεύθερης έκφρασης, της δυνατότητας υπεράσπισης κοινών πραγμάτων και προσπαθειών είτε στην τοπική κοινωνία είτε στην ευρύτερη κοινωνία την ελληνική. 

Τι πιστεύετε ότι κάνει το αναγνωστικό κοινό να προτιμάει την εφημερίδα σας σε σχέση με άλλες πηγές ενημέρωσης; 

Ουσιαστικά είμαστε ως ημερήσια εφημερίδα μόνοι μας στο νομό Φθιώτιδας. Βέβαια, υπάρχει ο ανταγωνισμός του Αθηναϊκού Τύπου και ο ανταγωνισμός μιας εβδομαδιαίας εφημερίδας. Οι αναγνώστες επειδή είναι αρκετά τα χρόνια που έχουμε την εφημερίδα, ξεπερνάνε τα σαράντα, αλλάζουν, έρχονται, παρέρχονται. Υπήρχαν άνθρωποι που δεν υπάρχουν σήμερα. Έρχονται νέοι εάν το μέσο ενημέρωσης καταφέρνει να δίνει κάποια ενημέρωση. Μπορεί να μην καταφέρνουμε το ιδεατό ή το απόλυτο αλλά τουλάχιστον γίνεται προσπάθεια. Οι εφημερίδες με το γνωστό scripta manet (τα γραπτά μένουν), έχουν αυτό το θετικό και την αδυναμία διότι αυτό προϋποθέτει κάποιο χρόνο σε σχέση με την ιστοσελίδα ή με το ραδιόφωνο που έχει μια αμεσότητα αλλά είναι κάτι στο αέρα, κάτι που μπορεί να αλλάξει.  

Στην εφημερίδα άπαξ και τυπωθεί τα επόμενα εκατό ή χίλια χρόνια θα υπάρχει τυπωμένο ενώ βλέπουμε συχνά στα άλλα μέσα ενημέρωσης ότι διαφορετικά θα ακούσουμε μια είδηση το πρωί, αλλιώς το μεσημέρι, αλλιώς το βράδυ ή μπορεί να μην την ακούσουμε και καθόλου. Στην εφημερίδα άπαξ και τυπωθεί το βράδυ, στις δέκα η ώρα θα υπάρχει στη ζωή μας για πάντα. Υπάρχουν ακόμη αρκετοί συμπολίτες της μέσης ηλικίας, οι οποίοι είναι στη συνήθεια τους με το πρωινό τους καφέ που πίνουν να διαβάζουν το Λαμιακό. Από την άλλη πλευρά είναι και η ποικιλία, εκτός από τη τηλεόραση το ραδιόφωνο θέλουν και την εφημερίδα. Η αλήθεια είναι ότι έχει μειωθεί η κυκλοφορία μας σε σχέση με το παρελθόν. Η εφημερίδα έχει αποκτήσει ιστοσελίδα η οποία φρονούμε ότι είναι από τις πιο έγκυρες. Εμείς προσπαθούμε να ενημερώνουμε το κόσμο όσο το δυνατόν καλύτερα.  

Μπορείτε να μας αναφέρετε κάποια τοπική είδηση που ξεχωρίσατε ή που θεωρείτε πιο σημαντική για το 2025; 

Εκείνο που είναι αξιόλογο για το νομό μας και για τη Λαμία, είναι ότι ο νομός Φθιώτιδας κατά το παρελθόν και ειδικά τα τελευταία έξι χρόνια με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, είχε τρείς με τέσσερις υπουργούς. Τελευταία είχαμε το κύριο Σταϊκούρα. Όταν ο κύριος Μητσοτάκης έθεσε εκτός κυβερνήσεως τον κύριο Σταϊκούρα για τους δικούς του λόγους, βρέθηκε εκτός εκπροσώπησης ο νομός Φθιώτιδας. Το θεωρώ σημαντικό διότι είναι πολλά έργα σε εξέλιξη και σε πολλούς ανθρώπους στη Λαμία και στη Φθιώτιδα μπαίνει το ερώτημα αν τα έργα θα συνεχιστούν όπως θα συνεχιζόντουσαν αν υπήρχε εκπροσώπηση σε επίπεδο κυβέρνησης του νομού Φθιώτιδας. 

Πόσο σημαντικό θεωρείται ότι είναι να υπάρχει μια καθημερινή τοπική εφημερίδα; 

Σημαντικότατο, είναι ένας από τους λόγους που βρίσκομαι ακόμα εδώ. Πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να υπάρχουν εφημερίδες, είναι ένας τρόπος ενημέρωσης με σταθερότητα συνέπεια. Είμαστε εφημερίδα γνώμης και όχι «φρέσκα νέα και καλά». Όπως τα ζαρζαβατικά. Στην περιφέρεια οι εκδότες τηρούνε τα προσχήματα και έχουν ηθική και κοινωνική επικοινωνία με τους πολίτες. Δεν λέω ότι είναι κακό κάποιος να είναι εφοπλιστής ή εργολάβος και να είναι εκδότης. Οι εκδότες στη περιφέρεια είναι καθαροί εκδότες. Από ότι είναι γνωστό στη δική μας ένωση δεν υπάρχουν εκδότες που έχουν κάτι άλλο παράλληλα ή αν είναι κάποιος και μου διαφεύγει.  

Η επικοινωνία η καθημερινή που υπάρχει τόσο κοντά με τους πολίτες δεν σου δίνει τη δυνατότητα να κάνεις μία κριτική η οποία είναι στον αέρα ή να μην έχει βάση, προσπαθείς να είσαι όσο το δυνατόν πιο κοντά στη πραγματικότητα, ενδιαφέρεσαι για τα προβλήματα του τόπου και τα παρουσιάζεις κατά περίπτωση ανάλογα με το πόσο βοηθούν οι συνθήκες. Έχει μια ζωντάνια διαφορετική σε σχέση με τον πανελλαδικό τύπο αυτή η αμεσότητα που έχει. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε επικοινωνία και με τους τοπικούς άρχοντες, στο βαθμό που μπορούν βοηθάνε σε αυτή την αμεσότητα.  

Από την άλλη πλευρά, έχουμε ένα μέσο το οποίο δίνει τη δυνατότητα σε όλες τις ηλικίες να μπορούνε ανά πάσα στιγμή να το έχουν. Δεν έχουν ανάγκη να έχουν ένα τηλέφωνο, ένα ραδιόφωνο, έναν υπολογιστή για να μπορούν να ακούν τις ειδήσεις με ογδόντα λεπτά μπορούν να παίρνουν μια εφημερίδα, οι συνδρομητές με πολύ λιγότερα. Εάν κάτι τους ενδιαφέρει μπορούν να βάλουν την εφημερίδα στην άκρη και τα επόμενα χρόνια να το έχουν, κάτι το οποίο δεν διασφαλίζουν τα άλλα μέσα. Πιστεύω ότι είναι αναγκαίο σε σχέση με τα άλλα μέσα, εάν μου έλεγαν κάποιο να μην υπάρξει δε θα έλεγα την εφημερίδα. Θα αναφέρω κάτι άλλο, π.χ. ότι πλέον δεν χρησιμοποιούνται τα φαξ που είχαμε επικοινωνία γιατί γίνεται με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο η δουλειά μας. Οι εφημερίδες όμως θα πρέπει να υπάρχουν. Τα άλλα μέσα έχουν πρόβλημα ενώ μπορεί κάποιος να διαβάζει με τις ώρες εφημερίδα ή βιβλία, στους υπολογιστές και στο τηλέφωνο δεν μπορεί να κάθεται με τις ώρες. Υπάρχουν χρονικά όρια και αρχίζουν τα προβλήματα υγείας μετά.  

Σε τι διαφέρει ο τοπικός τύπος από το τύπο της Αθήνας, όσον αφορά τη λειτουργία, τη κάλυψη ειδήσεων και τις ανάγκες του αναγνωστικού κοινού; 

Σε επίπεδο αρχών είναι το ίδιο πράγμα, είναι όμως περιορισμένης ακτίνας δράσης ενώ οι εφημερίδες των Αθηνών απευθύνονται πανελλαδικά. Υπάρχει πρακτορείο διανομής τύπου σε όλη την Ελλάδα, οι δικές μας εφημερίδες διανέμονται σε επίπεδο νομού. Οι στόχοι και η προβολή ειδήσεων των Αθηναϊκών εφημερίδων είναι άλλοι. Εμείς έχουμε κύρια τις τοπικές ειδήσεις. Βέβαια μπαίνουν εθνικού, πανελλαδικού επιπέδου ειδήσεις αλλά η περισσότερη ύλη της εφημερίδας είναι τοπικού επιπέδου και αφορά τη Λαμία, την Φθιώτιδα και την Περιφέρεια Στερεάς. Παράγοντες ειδήσεων όπως είναι τα Δικαστήρια, οι Δήμοι, η Περιφέρεια, άλλες δραστηριότητες, τα αθλητικά, δηλαδή έχουν τοπικές ειδήσεις.  

Διαφορά υπάρχει σε επίπεδο μεγεθών ως προς το επιχειρησιακό κομμάτι. Εμείς έχουμε πέντε δημοσιογράφους, αυτοί μπορεί να έχουν πενήντα. Σε τοπικό επίπεδο, μόνο η Ελευθερία της Λάρισας είχε τη δυνατότητα να έχει τόσους πολλούς δημοσιογράφους. Πιθανόν υπάρχουν και άλλες εφημερίδες όπως τα Χανιώτικα Νέα που έχουν τόσους πολλούς δημοσιογράφους. Εμείς εδώ στη Φθιώτιδα έχουμε πολύ μεγάλο αριθμό συνεργατών που μπορεί να συγκριθεί με τους Αθηναίους και αυτό μας τιμάει ειλικρινά. Οι συνεργάτες του Λαμιακού άνευ αμοιβής ξεπερνάνε τους πενήντα και δεν είναι μόνο από την Λαμία, είναι εκτός Λαμίας και Φθιώτιδας. Επίσης υπάρχουν διαφορετικά ενδιαφέροντα του Αθηναϊκού τύπου από τα τοπικά ενδιαφέροντα κάθε νομού και ειδικά της Φθιώτιδας 

Γιατί πιστεύετε ότι τα τελευταία χρόνια πολύς κόσμος στρέφεται περισσότερο στο διαδίκτυο για την ενημέρωση του; 

Εδώ θα είμαι λίγο σκληρός με τους νέους ειδικότερα, βαριούνται να διαβάσουν, βαριούνται να προβληματιστούν, δεν θέλουν. Είναι η γενικότερη τάση, ότι σε σπρώχνουν οι τηλεοράσεις, τα άλλου είδους μέσα, οι ιστοσελίδες, το ραδιόφωνο. Το άλλο είναι το κόστος, φαίνεται ότι άμεσα δεν πληρώνεις κάτι, δεν δίνεις κάποιο αντίτιμο για την ενημέρωση. Ουσιαστικά όμως πληρώνεις, έμμεσα με τα στοιχεία που τους εκχωρείς ελεύθερα προς αξιοποίηση για διαφημιστικούς ή άλλους σκοπούς. Με εξαίρεση το ποσό που πληρώνουμε όλοι οι Έλληνες για το τα κανάλια εθνικής εμβέλειας τα κρατικά. Στη ΔΕΗ πληρώνουμε ένα αντίτιμο εδώ και αρκετά χρόνια που αυτό το ποσό πηγαίνει στην ΕΡΤ.  

Η αμεσότητα που έχουν αυτά τα μέσα κεντρίζει το ενδιαφέρον του ακροατή ή του αναγνώστη σε σχέση με την εφημερίδα όμως ενέχει τον κίνδυνο πάντα ότι δεν έχουμε ολοκληρωμένη μία είδηση, δεν την έχουμε διασταυρωμένη. Δεν λέω ότι δεν πρέπει να υπάρχουν, θα υπάρχουν αυτά τα μέσα, χρειάζεται όμως ιδιαίτερη προσοχή για να μην φτάνουμε σε αρρωστημένες καταστάσεις δηλαδή να είμαστε όλη μέρα κολλημένοι σε ένα κινητό τηλέφωνο ή σε έναν υπολογιστή και να κοιτάμε τι είδηση μπήκε. Υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες ώρες που θα δούμε την ιστοσελίδα, θα δούμε την εφημερίδα μας, θα ακούσουμε τις ειδήσεις του ραδιοφώνου ή μουσική αλλά από εκεί και πέρα δεν νομίζω ότι είναι σωστό να καθόμαστε όλη την ημέρα κολλημένοι μη τυχόν συμβεί και δεν το μάθουμε.  

Φρονώ, ότι πρέπει οι πολίτες και οι άνθρωποι να αναλογιστούν με μεγαλύτερη σοβαρότητα και υπευθυνότητα το πως πρέπει να ακούν ειδήσεις, πως πρέπει να ενημερώνονται, ποια μέσα πρέπει να παρακολουθούνε αφού τα αξιολογήσουν και να δουν πιο έχει συνέπεια, ποιο έχει ευθύνη απέναντι τους. Θα ακούνε ραδιόφωνο δεν υπάρχει αμφιβολία, θα διαβάζουν και στις ιστοσελίδες τι γίνεται, από εκεί και πέρα όμως δεν μπορεί να πεις αφήνω τα άλλα μέσα και ακολουθώ μόνο αυτό. Αυτή είναι η άποψη μου. Όπως σας είπα δεν έχει κάποιο αντίτιμο να πληρώσουν άμεσα και πρέπει να είμαστε πάντα επιφυλακτικοί όταν παίρνουμε κάτι χωρίς να δίνουμε. Το ερώτημα πρέπει να μπαίνει. Ένας παλιός φίλος που μου ξαναείχε βάλει αυτό το ερώτημα, μου είχε πει ‘το φθηνό το κρέας το τρώνε τα σκυλιά’. 

Ποια είναι τα οφέλη της συνδρομής σε μια εφημερίδα; 

Βασικά είναι η χαμηλότερη τιμή σε σχέση με το φύλλο που πουλιέται στο περίπτερο. Tο κόστος για τη δική μας εφημερίδα είναι ογδόντα λεπτά το φύλλο ενώ στο συνδρομητή πηγαίνει με πενήντα λεπτά. Τώρα υπάρχουν άνθρωποι που παίρνουν συνδρομή διότι τους πηγαίνει την εφημερίδα ο ταχυδρόμος ή ο κούριερ ή ο δικός μας διανομέας στο σπίτι. Έχουνε κινητικά προβλήματα ή δεν μπορούνε να βγούνε, δεν ευκαιρούνε και για να μην ψάχνουνε για την εφημερίδα την παίρνουν στο σπίτι. Έτσι κάθε μέρα το πρωί ή από το βράδυ πολλές φορές, έχουνε την εφημερίδα στο σπίτι τους χωρίς καμία επιβάρυνση. Αρκετοί θέλουνε να βοηθήσουνε την εφημερίδα. Εμάς μας βοήθησε στο ξεκίνημα της εκδοτικής μας προσπάθειας αρκετά ώστε να έχουμε ένα οικονομικό αβαντάζ. Είναι θετικό για τους αναγνώστες, ανά διαστήματα έχουμε κάποια δωράκια για τους συνδρομητές μας. Δεν είναι τίποτα σπουδαίο αλλά κάποιο βιβλίο ή ένα ρούχο ή μια ιδιαίτερη πληροφορία ένα ημερολόγιο κάτι είναι. Νομίζω οι άνθρωποι οι οποίοι είναι αποφασισμένοι να έχουν σοβαρή ενημέρωση πολύ καλά κάνουν και εγγράφονται συνδρομητές. 

Ποιές είναι οι σημαντικότερες αλλαγές που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στο τρόπο λειτουργίας των εφημερίδων και πως έχει προσαρμοστεί ο Λαμιακός Τύπος στις νέες συνθήκες; 

Τώρα ουσιαστικά αυτό αφορά την οικονομική κρίση, υπήρχαν αρνητικές αλλαγές για εμάς αν σκεφτεί κανείς ότι είχαμε φτάσει να έχουμε πέντε ή τέσσερις ημερήσιες εφημερίδες και αυτή τη στιγμή έχουμε μία. Οι άλλες κλείσανε οπότε καταλαβαίνετε πως ήτανε οι οικονομικές συνθήκες . Επίσης, αλλαγές που συμβήκανε για εμένα τουλάχιστον ως δημοκράτη πολίτη φιλελεύθερο είναι ότι οι εφημερίδες τουλάχιστον από το ‘60 και μετά είχανε αρκετές βοήθειες από το ελληνικό κράτος, αυτό συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη. Για τις εφημερίδες υπήρχε επιδότηση του χαρτιού, στο τηλέφωνο, στα ασφάλιστρα, στις εισφορές δηλαδή τις ασφαλιστικές, κάποια μικροδάνεια και βοηθούνταν.  

Οι δημοσιεύσεις, ένας ρόλος σημαντικότατος για τη διαφάνεια της Δημοκρατίας που παίζει ο τύπος. Οι δημοσιεύσεις των διαγωνισμών, των έργων, για να μαθαίνει όλος ο κόσμος τι γίνεται είτε για ένα έργο είτε που γίνονται προσλήψεις, οι ισολογισμοί των Δήμων, των Περιφερειών και των Τραπεζών. Δυστυχώς, αυτές οι δημοσιεύσεις με διάφορα προσχήματα μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις ακατανόητα, σταματήσανε να δημοσιεύονται με νόμο στις εφημερίδες. Δημιουργήθηκε το Γ.Ε.ΜΗ, δημοσιεύονται και πληρώνουν εκεί. Το Γ.Ε.ΜΗ. δεν παίζει ρόλο ενημερωτικό. Οι εφημερίδες κάνουν ενημέρωση στον πολίτη. Δεν μπορεί ο κάθε πολίτης αν είμαστε δέκα εκατομμύρια Έλληνες, οι έξι εκατομμύρια ψηφοφόροι να σηκώνονται το πρωί να ψάχνουν τον ισολογισμό της τράπεζας της Ελλάδος ή μιας άλλης εταιρείας. Όμως αν πάρουν την εφημερίδα τους, είτε τη τοπική είτε τη πανελλαδική, θα δουν τον ισολογισμό μέσα, θα διαβάσουν, θα ενημερωθούν, θα δουν ένα διαγωνισμό για προσλήψεις, θα δούνε διαγωνισμό για ένα έργο που γίνεται, εάν αυτές οι δημοσιεύσεις δεν γίνονται που ήταν κάποιο έσοδο για τις εφημερίδες, φρονώ ότι έχει κοπεί ένα δικαίωμα δημοκρατικό και η διαφάνεια είναι κάτι που θεωρώ συστατικό στοιχείο της Δημοκρατίας. Απορώ γιατί επιμένουν. Βέβαια έχουν μείνει κάποιες δημοσιεύσεις που γίνονται αλλά το νούμερο είναι αμελητέο, έχουν μείνει από όταν έγινε η αλλαγή με το ευρώ, η ίδια τιμή με ότι τιμή πληρωνόμασταν πριν εικοσιπέντε χρόνια με όλες αυτές τις αυξήσεις τις θεόρατες που έχουν γίνει, εμείς συνεχίζουμε και πληρωνόμαστε με την ίδια τιμή.  

Άλλο ένα πρόβλημα το οποίο δημιουργήθηκε με συντεχνία των δημοσιογράφων των Αθηνών, κάποιων περιφερειακών τοπικών συντεχνιών ή συλλόγων δημοσιογράφων είναι ότι μας αναγκάσαν να πληρώνουμε ένα 2 τα εκατό επί του τζίρου όχι των κερδών. Κερδίζουμε δεν κερδίζουμε εμείς πρέπει να πληρώνουμε στον ΕΔΟΕΑΠ 2% επί του τζίρου. Έχουμε ένα τζίρο 10.000 ευρώ το μήνα θα πρέπει να δώσουμε 200 ευρώ στον ΕΔΟΕΑΠ. Αυτό είναι αδιανόητο. Πιστεύω ότι οι φόροι που πληρώνουμε είναι αρκετοί εισφορές πληρώνουν όλοι. Δεν είναι ότι αφορά μόνο τους δημοσιογράφους, αφορά τον οποιοδήποτε εργάζεται μέσα στο χώρο. Οι άνθρωποι των Αθηνών πολύ καλά κάνουν και μπορούν να ζητάν ότι θέλουν, με για τους με χαρά τους, ας πληρώσουν οι ίδιοι «πέντε δραχμές» παραπάνω.  

Είχαν αυτές τις διαφοροποιήσεις κατά το παρελθόν βάζοντας το αγγελιόσημο που η Ευρωπαϊκή Ένωση το κατήργησε. Ήρθαν δια της πλαγίας οδού βάζοντας αυτό το ποσό για να μπορούν να διατηρήσουν ένα ταμείο πολυτελείας. Στη πλειοψηφία τους οι υπηρεσίες αυτές δεν προσφέρονται στους δημοσιογράφους ή στους ασφαλισμένους της περιφέρειας. Σπάνια στη Λαμία υπάρχει ένας γιατρός για να καλύψει όλες τις ανάγκες. Στην Αθήνα μπορείς να πας όπου θες στο νοσοκομείο να καλύψεις τις ανάγκες σου, εδώ δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα, πρέπει να στείλει από εδώ ο ασθενής στην Αθήνα να το εγκρίνουν για να το πάρει, να το πληρώσει και να του στείλουν μετά τα λεφτά. Η άποψη μου είναι ότι οι δημοσιογράφοι των Αθηνών έχουν διαπράξει μια μεγάλη αδικία αλλά και οι υπουργοί και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Είναι αδιανόητο αυτό το πράγμα που έχει συμβεί.  

Κοπήκανε οι δημοσιεύσεις των ισολογισμών, οι δημοσιεύσεις των πλειστηριασμών, οι δημοσιεύσεις έργων, πλέον δημοσιεύονται από ένα ποσό και πάνω γύρω στις 50.000. Με τη παραμικρή ευκαιρία βρίσκουνε μια δικαιολογία. Έγινε ο Ντάνιελ δεν δημοσιεύουμε τα έργα. Η μη δημοσίευση ενός έργου προϋποθέτει συνθήκες θεομηνιών. Στη περίπτωση του Ντάνιελ έχουνε περάσει χρόνια και ακόμα λένε δεν δημοσιεύουμε γιατί έγινε ο Ντάνιελ. Γίνονται δρόμοι που δεν είχαν καμία σχέση με το Ντάνιελ δηλαδή γίνεται 1.000.000 2.000.000 δρόμος ανάθεση και να μην δημοσιεύεται. Θεωρώ ότι ο δημοκρατικός προγραμματισμός και η δημοκρατική λειτουργεία της κοινωνίας μας προϋποθέτει μια τοπική αυτοδιοίκηση που έχει αξιοποιήσει κατά επανάληψη που είναι υποτίθεται το κύτταρο της Δημοκρατίας, αν αυτοί λειτουργούνε έτσι δεν μπορώ να τους καταλάβω.  

Έχουμε αποκτήσει και ηλεκτρονική έκδοση, θα σας φανεί παράξενο αλλά ήταν η πρώτη που έγινε στο νομό Φθιώτιδας. Μετά υπήρξαν προσπάθειες άλλων για ιστοσελίδες και τέτοια πράγματα που έστησαν. Ο Λαμιακός ήταν η πρώτη που έγινε και υπήρχε αυτή η δυνατότητα. Στη συνέχεια φτιάξαμε και εμείς ιστοσελίδα κανονική δική μας επαγγελματική δηλαδή είναι στο μητρώο θα τη δείτε όταν μπείτε. Επίσης, δημοσιεύεται όλος ο Λαμιακός Τύπος, υπάρχει όλη η ηλεκτρονική έκδοση ότι είναι στον έντυπο τύπο μπορεί κάποιος να είναι συνδρομητής και να μπορεί να διαβάσει από εκεί ολόκληρη την εφημερίδα. 

 Άλλο ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα μας δημιούργησε η αποδιοργάνωση των ταχυδρομείων. Χάσαμε αρκετούς συνδρομητές εξαιτίας του ότι πρώτα η εφημερίδα πήγαινε την άλλη μέρα το πρωί στο συνδρομητή ενώ τώρα μπορεί να πάει μετά από μια εβδομάδα η εφημερίδα ή αν μιλάμε για άλλο νομό μπορεί να πάει σε δύο εβδομάδες. Στη διπλανή μας Αθήνα η εφημερίδα πηγαίνει από μία εβδομάδα μέχρι δέκα ημέρες. Κάτι πρέπει να κάνουν οι αρμόδιοι υπουργοί για τα ΕΛΤΑ ή να τα κλείσουν για να τελειώνει αυτή η ιστορία. Να δημιουργηθεί κάτι άλλο ή να τα στελεχώσουν για να μπορούν να λειτουργούν. Να αλλάξουν και την ονομασία του ταχυδρομείου, αυτό είναι αργοδρομείο δεν είναι ταχυδρομείο.  

Προσπαθούμε, αντιξοότητες υπάρχουν πολλές και δημιουργούνται συνέχεια. Άν και επιμένει να υπάρχει ο Λαμιακός Τύπος και οι τοπικές εφημερίδες, έχουμε να παλέψουμε με την εξέλιξη της τεχνολογίας και να πείσουμε τους συμπολίτες μας ότι πρέπει να υπάρχει και αυτό το μέσον έκφρασης. Το παράδειγμα της Ισπανίας που κατέρρευσαν τα πάντα σε πέντε δευτερόλεπτα γιατί κάτι συνέβη με το ηλεκτρικό ρεύμα. Εάν δεν είχαμε τις εφημερίδες και δεν ξέραμε πόσο θα κρατήσει αυτό το πράγμα, ευτυχώς που σε δέκα ώρες αποκαταστάθηκε σχεδόν παντού. Πρέπει να υπάρχει άλλος τρόπος λειτουργίας και για άλλα πράγματα, όπως στο σπίτι μας έχουμε καλοριφέρ ή air condition, να έχουμε και ένα τζάκι καλού κακού μην μας συμβεί κάτι. Το ίδιο πρέπει να υπάρχει και με την ενημέρωση.  

Το διαδίκτυο κατέρρευσε αφού δεν υπήρχε ρεύμα. Δεν έπρεπε την άλλη μέρα να ενημερωθεί ο κόσμος, να μάθει τι έγινε, πως έγινε, να βρεθεί ένας τρόπος δηλαδή οι κυβερνήσεις και οι πολίτες να σκέφτονται λίγο περισσότερο κάποια πράγματα και όχι ελαφρά τη καρδία. Να λέμε έλα τώρα οι εφημερίδες πεθάνανε, διαδίκτυο ή τηλεόραση, δεν είναι έτσι πρέπει να γίνουμε πιο ρεαλιστές και πιο απαιτητικοί στο θέμα της ενημέρωσης και της υπεύθυνης ενημέρωσης. 

• H συνέντευξη είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα www.bestnews.gr