Ουδέν κρυπτόν υπο τον ηλιον του διαδικτύου ! (Αρθρο του Χρήστου Αλεξανδρή )
Για την ποιότητα της δημοκρατίας και του δημόσιου λόγου η συζήτηση στη Βουλή την προηγούμενη εβδομάδα . Είναι αφελές να πιστέψει κανένας οτι με μια αντιπαράθεση στη Βουλή θα λυθεί το πρόβλημα και θα εδραιωθεί για τα καλά ο πολιτικός πολιτισμός , οποιες θεσμικές παρεμβάσεις κι αν κάνει η κυβέρνηση για τα βιτριολικά σχόλια που γράφονται στο διαδίκτυο και τις υβριστικές επιθέσεις που δέχονται οι πρωθυπουργοί , οι αρχηγοί κομμάτων και γενικά οι πολιτικοί .
Εχει δίκηο ο πρωθυπουργός οταν λέει οτι στο διαδίκτυο και στα σόσιαλ μίντια εχουν γραφτεί πολύ ασχημα πράγματα για ολους . Το διαδικτυακό λιντσάρισμα σήμερα είναι καθημερινό . Τα ψηφιακά ''πίτ μπούλ'' περιμένουν στη γωνία για να ορμήξουν στους ασκούντες εξουσία και να τους κατασπαράξουν , να τους διασύρουν ως προσωπικότητες , να τους χλευάσουν με χυδαιότητες και ψέματα . Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εχουν εξελιχθεί σε μια μηχανή παραγωγής και αναπαραγωγής εξιλαστήριων θυμάτων και θεωριών συνωμοσίας . Το ζήσαμε με την οικονομική κρίση τη δεκαετία των μνημονίων . Κινδύνευε με λιντσάρισμα οποιος τολμούσε να πεί το προφανές . Οτι το μνημόνιο ηταν ενα αναγκαίο κακό για να αποφύγουμε την ολοκληρωτική κατάρρευση ως οικονομία , ως χώρα .
Το ζούμε με την υγειονομική κρίση και τα οσα απίθανα γράφονται καθημερινά στα σόσιαλ μίντια απο ψεκασμένους και ελαφρόμυαλους αρνητές της πανδημίας , της μάσκας και των εμβολιασμών . Η κατάσταση εχει ξεφύγει . δεν μιλάμε για θεμιτή πολιτική και κοινωνική κριτική που είναι και η ουσία του δημόσιου διαλόγου . Μιλάμε για τον κατακερματισμό και τη διάλυση του δημοκρατικού παιχνιδιού οπως το ξέραμε μέχρι σήμερα . Οι πολιτικοί , τα κόμματα , τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης (εφημερίδες , τηλεόραση , ραδιόφωνο ) , εχουν χάσει παντελώς τον ελεγχο . Εν προκειμένω ελλοχεύουν σοβαροί κίνδυνοι για τη δημοκρατία . Η δημοκρατία που νίκησε τον ναζισμό , τον φασισμό και τον σταλινισμό καλείται τώρα να προστατευτεί απο τον εκφασισμό του διαδικτύου . Δεν είναι καθόλου εύκολο οσες συζητήσεις κι αν γίνουν στη Βουλή . Και ξερετε γιατί . Διότι ψηφιακά εχουν γίνει τα ιδια τα κόμματα . Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα εχουν ανάγκη οι ιδιοι οι πολιτικοί για να διαδώσουν τα μηνυματά τους . Δεν μπορούν να κάνουν χωρίς αυτά . Είναι πλέον μέρος του δημοκρατικού παιχνιδιού με ολους τους κινδύνους που παραμονεύουν . Ουδέν κρυπτόν υπο τον ηλιον . Τίποτα πλέον δεν μπορεί να μείνει κρυφό και μυστικό , αφου απλοί ανθρωποι που είναι αόρατοι πίσω απο την οθόνη ενός υπολογιστή , διαθέτουν τα μέσα για να δημοσιεύσουν πληροφορίες για καταχρήσεις εξουσίας , σεξουαλικά σκάνδαλα και υποθέσεις διαφθοράς . Στο βαθμό που η δημοσίευση είναι η ψυχή της δημοκρατίας , ολες αυτές οι πληροφορίες που μας βοηθούν να μάθουμε την αλήθεια και συμβάλλουν στη διαφάνεια και τη λογοδοσία είναι καλοδεχούμενες . Τι γίνεται ομως με τις ψευδείς ειδήσεις , τη λασπολογία , τη συκοφαντία ; Μην ξεχνάμε οτι πολλοί είναι αυτοί που στο διαδίκτυο δεν αναζητούν την αλήθεια αλλά την επιβεβαίωση των πεποιθησεών τους .
Στη Φιλανδία , διαβάζουμε , μπήκε κανονικά μάθημα στα σχολεία για το πώς μπορούμε να προστατευτούμε απο τα fake news . Απο τις πιο διαδεδομένες ψευδείς ειδήσεις στο Facebook και απο τις πιο δημοφιλείς συνάμα στην προεκλογική εκστρατεία των αμερικανικών εκλογών του 2016 ηταν οτι ''ο πάπας υποστηρίζει τον Τράμπ ''. Οπως αποκαλύφθηκε αργότερα το τρολάρισμα αυτό δεν είχε στηθεί απο τις μυστικές υπηρεσίες του Κρεμλίνου , αλλά απο νεαρούς χάκερ και το εκαναν για να βγάλουν εύκολα χρήματα . Το ιδιο το Facebook εξεπλάγη τον Ιανουάριο του 2021 με τα θλιβερά γεγονότα στο Καπιτώλιο φθάνοντας στο σημείο να κλείσει τον λογαριασμό του Τράμπ στο toyitter , για να προστατευτούν οι δημοκρατικοί θεσμοί απο τα διχαστικά μηνύματα που εστελνε ο ιδιος στους φανατικούς υποστηρικτές του . Οταν το διαδίκτυο εγινε για πρώτη φορά μια πλατφόρμα για μαζική επικοινωνία πολλοί πίστεψαν οτι αυτό θα αποτελούσε ενα χρήσιμο εργαλείο για την προώθηση των δημοκρατικών αξιών και την αναβάθμιση της ποιότητας του δημόσιου λόγου . Δυστυχώς σήμερα ανακαλύπτουμε οτι η κατάσταση εχει ξεφύγει . Με την υπονόμευση των παραδοσιακών μέσων μαζικής ενημέρωσης , το διαδίκτυο εκτός απο τα πάμπολλα οφέλη που παρέχει , διευκολύνει και την κυκλοφορία ψευδών πληροφοριών και εσφαλμένων αντιλήψεων , ενω οπλίζει τα χέρια αυταρχικών ηγετών και κυβερνήσεων για την υπονόμευση , τη σπίλωση ακόμα και την εξόντωση πολιτικών αντιπάλων . Το χειρότερο είναι οτι διευκολύνει την υπονόμευση των θεσμών της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας , καλλιεργώντας και διαδίδοντας πεποιθήσεις οτι ολα είναι στημένα , ελεγχόμενα και κατευθυνόμενα .
Χρήστος Αλεξανδρής
Δημοσιογράφος
