Σχεδιασμός για έργα με ορίζοντα το 2030!
• Ομόφωνα έγινε δεκτή από το ΔΣ του ΦοΔΣΑ Στερεάς η εισήγηση του Γενικού Διευθυντή του Φορέα Χαράλαμπου Τσοκανή για τη διαχείριση των απορριμμάτων στους Δήμους της Περιφέρειας - Τι θα γίνει με το ΧΥΤΑ Λαμίας, εξετάζεται ως εναλλακτική λύση κατασκευή Μονάδας στο Τρίλοφο;
Ρεπορτάζ: Χρήστος Αλεξανδρής
Σε μητέρα όλων των μαχών και των διεκδικήσεων πόρων εξελίσσεται για τους Δημάρχους της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων με την δέσμευση ολων να μην χαθούν άλλες ευκαιρίες στην προσπάθεια κατασκευής Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων σε Λαμία και Χαλκίδα.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΦοΔΣΑ, που συνεδρίασε την Πέμπτη 29 Φεβρουαρίου στη Θήβα, έκανε ομόφωνα αποδεκτή την εισήγηση του Γενικού Διευθυντή του Φορέα Χαράλαμπου Τσοκανή αναφορικά με το σχεδιασμό που έχει γίνει για την υλοποίηση των αναγκαίων έργων, με ορίζοντα το 2030 !
Ο κ. Τσοκανής παρουσίασε στο Διοικητικό Συμβούλιο με κάθε λεπτομέρεια την υφιστάμενη κατάσταση στη διαχείριση των απορριμμάτων, καθώς και τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ο ΦοΔΣΑ το επόμενο διάστημα.
Σύμφωνα με τον Δήμαρχο Λαμιέων Πανουργιά Παπαϊωάννου οι διαδικασίες για Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων είχαν καθυστερήσει αναιτιολόγητα τα προηγούμενα χρόνια με αποτέλεσμα σήμερα να μιλάμε για μια ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να εκραγεί και θα πρέπει να βρεθούν άμεσες λύσεις για να αντιμετωπίσουμε ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα.
Αν δεν προχωρήσουμε το νέο κύτταρο σε συνδυασμό και με τα υπόλοιπα έργα που πρέπει να γίνουν θα υποχρεωθούμε όλοι οι Δήμοι τα επόμενα χρόνια να πληρώσουμε μεγάλα ποσά για το τέλος ταφής απορριμμάτων.
Σημαντικό κεφάλαιο σε αυτό τον σχεδιασμό που γίνεται αφορά τα έργα σε Λαμία και Χαλκίδα, δύο πόλεις που καλούνται να σηκώσουν ένα μεγάλο βάρος στη διαχείριση των απορριμμάτων μέσα από έργα υποδομής που προγραμματίζονται για το επόμενο διάστημα. Το έργο του ΧΥΤΑ Λαμίας αφορά την κατασκευή νέου κυττάρου συνολικής χωρητικότητας 378.760 tn και την διευθέτηση - αποκατάσταση του υπάρχοντος ΧΥΤΑ στη Λαμία.
Η χρηματοδότηση του έργου συνολικού προϋπολογισμού 6.800.000 €, αν και πέρασε τα προηγούμενα χρόνια μέσα από τις συμπληγάδες της γραφειοκρατίας και των δικαστικών διενέξεων του διαγωνισμού που έτρεξε, θα γίνει από το ΠΔΕ της Περιφέρειας Στερεάς. 
Σύμφωνα με την εισήγηση, που παρουσίασε στο ΔΣ του ΦοΔΣΑ ο κ. Τσοκανής, το έργο διαθέτει ΑΕΠΟ και η δημοπράτησή του θα γίνει με την ολοκλήρωση των παρακάτω ενεργειών:
• Θα ληφθεί υπόψη η παρατήρηση της Δ/νσης Λατομείων Μαρμάρων και Αδρανών Υλικών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχετικά με τη νέα χάραξη οδού εξυπηρέτησης προς τη νέα εγκατάσταση.
• Θα χρειαστεί επίσης αναπροσαρμογή του τεύχους της οδοποιίας της υφιστάμενης οριστικής μελέτης και επιμέρους προσαρμογές στη μελέτη μικρής έκτασης σε συνεννόηση με το σύμβουλο που την εκπόνησε και οριστικοποίηση της τεχνικής μελέτης και των τευχών δημοπράτησης του έργου.
Το έργο περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
Α. Υφιστάμενος Χ.Υ.Τ.Α.
• Απομάκρυνση απορριμματικών αποθέσεων από το χώρο που θα κατασκευαστεί το νέο κύτταρο του Χ.Υ.Τ.Α. και μεταφορά τους στον υφιστάμενο Χ.Υ.Τ.Α. (περίπου 97.600 m3).
• Διαμόρφωση τελικού απορριμματικού αναγλύφου υφιστάμενου Χ.Υ.Τ.Α..
• Έργα διαχείρισης βιοαερίου
• Έργα τελικής κάλυψης για τον υφιστάμενο Χ.Υ.Τ.Α..
Β. Νέο κύτταρο Χ.Υ.Τ.Α.
• Κατασκευή του νέου κυττάρου ΧΥΤ χωρητικότητας περί τα 450.000 m3, το οποίο επαρκεί, όπως ανέφερε στην εισήγησή του ο Διευθυντής του ΦοΔΣΑ για την κάλυψη των αναγκών της εξυπηρετούμενης περιοχής που είναι οι Δήμοι Λαμιέων, Μακρακώμης, Στυλίδας και Καμένων Βούρλων για περίπου 6 έτη.
• Στεγανοποίηση του πυθμένα και των πρανών του νέου κυττάρου.
• Σύστημα συλλογής και μεταφοράς στραγγισμάτων.
• Έργα διαχείρισης βιοαερίου
• Εγκατάσταση επεξεργασίας στραγγισμάτων (ΕΕΣ).
• Έργα διευθέτησης ομβρίων.
Όπως τονίστηκε στη συνεδρίαση του ΦοΔΣΑ, για την ορθή και εύρυθμη λειτουργία της συνολικής εγκατάστασης είναι αναγκαία και η συμπλήρωση των υφιστάμενων υποδομών, δηλαδή το δίκτυο εσωτερικής οδοποιίας, συμπληρωματικά έργα διαχείρισης ομβρίων και στραγγισμάτων στον υφιστάμενο Χ.Υ.Τ.Α., δίκτυα ηλεκτροδότησης και φωτισμού και άλλα έργα περιβαλλοντικού ελέγχου.
Ο χρόνος κατασκευής του έργου προσδιορίζεται στους 12 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης.
Όπως αναφέρθηκε, για το ΧΥΤΑ Λαμίας θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα και να μειωθούν οι εισερχόμενες ποσότητες προκειμένου να διατηρηθεί ζωτικός χώρος για την κατασκευή του νέου κυττάρου.
ΧΥΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ (ΝΕΟΣ ΧΥΤΑ)
Το έργο αφορά την κατασκευή νέου ΧΥΤΑ στον προβλεπόμενο χώρο κατασκευής της ΜΕΑ/ΧΥΤΥ Χαλκίδας. Η επιλογή του χώρου έγινε λόγω του ότι ήδη διαθέτει ΑΕΠΟ και θα συντομευτεί ο χρόνος κατασκευής του.
Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με την ενημέρωση που έγινε στο ΔΣ του ΦοΔΣΑ από τον Γενικό Διευθυντή Χαράλαμπο Τσοκανή, για τον ήδη αδειοδοτημένο χώρο της ΜΕΑ/ΧΥΤΥ θα εκπονηθεί οριστική μελέτη για την κατασκευή ΧΥΤ συνολικής χωρητικότητας περίπου 1.000.000 m3. Σημειώνεται ότι η υπάρχουσα μελέτη για τη ΜΕΑ προβλέπει ΧΥΤΥ χωρητικότητας περίπου 400.000 m3.
Με την κατασκευή ενός νέου κυττάρου 1.000.000 m3 θα τηρηθεί ο αρχικός σχεδιασμός και η υποχρέωση κατασκευής ενός συνοδευτικού ΧΥΤΥ της ΜΕΑ Χαλκίδας χωρητικότητας 400.000 m3 ενώ θα υπάρχει διαθέσιμος χώρος 600.000 m3 για την εναπόθεση απορριμμάτων κατά τη μεταβατική περίοδο για διάστημα 6 ετών. Σημειώνεται ότι προϋπόθεση για την αδειοδότηση του χώρου κατασκευής ΧΥΤ είναι η πρόβλεψη διαλογής των εισερχόμενων απορριμμάτων (ενός τύπου μηχανική επεξεργασία με μίσθωση εξοπλισμού).
Η διαδικασία έχει ήδη ξεκινήσει με ανάθεση σε μελετητή, ο οποίος θα εκπονήσει τη σχετική οριστική μελέτη, τη μελέτη για την τροποποίηση της υπάρχουσας ΑΕΠΟ, τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης του έργου και ο οποίος θα υποστηρίξει την Υπηρεσία με κατάλληλο προσωπικό στη διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης του χώρου όπου χωροθετείται το έργο.
Ωστόσο για την υλοποίηση του εργου το πρόβλημα είναι οτι τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 δεν προβλέπεται χρηματοδότηση ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ και η χρηματοδότηση του έργου θα πρέπει να αναζητηθεί από εθνικούς πόρους, γεγονός που ανοίγει πεδίο δόξης λαμπρόν για πολιτικές διεκδικήσεις από την πλευρά των Δημάρχων - μετόχων του ΦοΔΣΑ.
ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ Χ.Υ.Τ.Υ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ
Το έργο αφορά χρηματοδοτούμενη μελέτη για την κατασκευή ενός νέου κυττάρου στο χώρο της Μονάδας Κομποστοποίησης και ΧΥΤΥ Άμφισσας. Η οριστική μελέτη και τροποποίηση της ΑΕΠΟ αναμένεται να ολοκληρωθεί αρχές Ιουνίου βάσει του τρέχοντος χρονοδιαγράμματος εκπόνησης της μελέτης και εφόσον εκδοθεί η ΑΕΠΟ εντός του Μαρτίου όπως έχει εκτιμηθεί στο σχετικό χρονοδιάγραμμα.
Όπως τονίστηκε στη συνεδρίαση του ΦοΔΣΑ η δρομολόγηση κατασκευής ενός νέου κυττάρου στην Άμφισσα θα εκτιμηθεί ανάλογα με την εξέλιξη των έργων μεταβατικής περιόδου καθώς και των ΜΕΑ. 
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΥΤΑ ΧΑΛΚΙΔΑΣ
Το έργο αφορά την αποκατάσταση του κορεσμένου ΧΥΤΑ Χαλκίδας, ο οποίος έχει σταματήσει τη λειτουργία του από 5 Σεπτεμβρίου 2022.
Από την ίδια ημερομηνία έχει αδειοδοτηθεί και λειτουργεί ως προσωρινός Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) για τη μεταφόρτωση των απορριμμάτων του Δήμου Χαλκιδέων.
Στον συγκεκριμένο χώρο έχουν εναποτεθεί διαχρονικά απορρίμματα πλέον του 1.500.000 tn τόσο στο παλαιό ΧΥΤΑ όσο και στα 3 νέα κύτταρα. Για την αποκατάσταση του ΧΥΤΑ εκπονήθηκε μελέτη και ζητήθηκε συμπληρωματική χρηματοδότηση από την Περιφέρεια.
Με απόφαση της Περιφέρειας εντάχθηκε στο πρόγραμμα 2021-2025 συμπληρωματική χρηματοδότηση 3.204.612 ευρώ, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 7,2 εκατ. ευρώ.
Με τα έργα αποκατάστασης, που προβλέπονται να γίνουν, θα εξασφαλιστεί η δραστική μείωση και ο έλεγχος όλων των εκπεμπόμενων ρύπων από το σώμα των απορριμμάτων δεδομένου ότι οι διεργασίες αποδόμησης και παραγωγής ρυπογόνων ουσιών συνεχίζονται για δεκαετίες μετά το πέρας λειτουργίας του χώρου.
Στη συνεδρίαση του ΦοΔΣΑ τονίστηκε ότι πρέπει να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες έτσι ώστε τα πλέον ώριμα τεχνικά έργα (Χαλκίδας, Λαμίας και αναβάθμιση μονάδας επεξεργασίας βιοαποβλήτων Άμφισσας) να ενταχθούν στο νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή 2021-2027», το οποίο ωστόσο ακόμη δεν έχει εξειδικευτεί από την αρμόδια Διαχειριστική Αρχή και τις εμπλεκόμενες Υπηρεσίες και η εκτίμηση που υπάρχει είναι οτι οι σχετικές Προσκλήσεις του προγράμματος αναμένονται αρχές του 2025 !
Επισημαίνεται ότι στους αναγκαίους όρους για τη συγχρηματοδότηση των έργων/δράσεων διαχείρισης αποβλήτων στη χώρα μας από το ΕΣΠΑ, μεταξύ άλλων, είναι και η έγκριση του συνόλου των ΠΕ.Σ.Δ.Α..
Όπως ανέφερε στην εισήγησή του ο Γενικός Διευθυντής του ΦοΔΣΑ Χαράλαμπος Τσοκανής «ο επικαιροποιημένος σχεδιασμός για τη διαχείριση των αποβλήτων που συνδέεται με τη χρηματοδότηση δράσεων με στόχο τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για το Φορέα και οι Δήμοι - Μέλη του θα πρέπει να συμβάλλουν σε αυτή την κατεύθυνση έτσι ώστε η μελέτη του ΠΕ.Σ.Δ.Α. Στερεάς Ελλάδας να αποτελέσει ένα τεκμηριωμένο, συνεκτικό, ρεαλιστικό και ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο».
Όλα τα παραπάνω έργα συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα έργα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και θα συμπληρώσουν το άκρως απαραίτητο δίκτυο υποδομών επεξεργασίας και ασφαλούς τελικής διάθεσης των υπολειμμάτων επεξεργασίας για την επίτευξη της ολοκληρωμένης και ορθολογικής διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων.
