Γιατί απογοητεύει σήμερα η δημοκρατία ; (Αρθρο του Χρήστου Αλεξανδρή)
Σε κρίσιμες φάσεις της ιστορίας , προκύπτει πάντα ενα ερώτημα : Εάν οι ηγέτες εχουν σημαντική επίδραση στα γεγονότα ή αν η ιστορία εξελίσσεται με τον ιδιο τρόπο οποιος κι αν είναι ηγέτης μιας χώρας σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο . Για παράδειγμα πως θα ηταν σήμερα ο κόσμος αν είχε πετύχει η απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ το καλοκαίρι του 1944 ; Θα ειχε καταφέρει η Αμερική να αντιμετωπίσει το οικονομικό κράχ του '29 και να βγεί απο τη μεγάλη υφεση , χωρίς το Νιού Ντήλ του Ρούσβελτ ; Πως θα ηταν σήμερα η Ευρώπη χωρίς την εμφάνιση στη σκηνή του Τσώρτσιλ και του στρατηγού Ντέ Γκώλ ;
Θα μιλούσαμε σήμερα για το θαύμα της μεταπολεμικής Ενωμένης Ευρωπαικής Ενωσης χωρίς το πρόγραμμα του Καγκελαρίου της Γερμανίας Κόνραντ Αντενάουερ για την ιδρυση της Ευρωπαικής Κοινότητας Ανθρακα και Χάλυβα που αποτέλεσε την βάση για τα μετέπειτα βήματα της ευρωπαικής ολοκλήρωσης και της διαρκούς ειρήνης μεταξύ των κρατών μελών ;
Πόσο διαφορετικά θα ηταν τα πράγματα στην Αμερική και τον κόσμο , αν στο κόμμα των Ρεμπουμπλικάνων δεν είχε επικρατήσει στις προκριματικές εκλογές η ακραία πτέρυγα της δεξιάς και εαν σήμερα δεν κυβερνούσε την υπερδύναμη ενας Τράμπ ;
Σίγουρα δεν θα καταστραφεί η Αμερική , οπως δεν καταστράφηκε με τη δολοφονία του Κένεντυ το 1963 , ή με το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους το 2001 .
Σε κάθε περίπτωση ομως τα οσα διαδραματίζονται σήμερα στις ΗΠΑ δεν αφήνουν αδιάφορο κανέναν πολίτη στον κόσμο .
Γίνονται αντικείμενο προβληματισμού , αλλά και ανησυχίας πολύ απλά γιατί αυτό που συμβαίνει στην υπερδύναμη αργά ή γρήγορα επηρεάζει ολο τον κόσμο . Στην ισχυρότερη και πλουσιότερη χώρα του κόσμου , πως εξηγείται αραγε το γεγονός οτι η αμερικάνικη κοινωνία αναζητά συνεχώς εχθρούς ; Για τους υποστηρικτές του Τράμπ εχθροί είναι οι δημοκρατικοί του Μπάιντεν , το Χόλυγουντ , οι μορφωμένοι και επιτυχημένοι , τα παραδοασιακά μέσα ενημέρωσης , ο τύπος , οι δημοσιογράφοι ,οι μετανάστες , οι αφροαμερικανοί . Και αν ολα αυτά συμβαίνουν στην χώρα με τις ισχυρότερες δημοκρατικές παραδόσεις , γιατί δεν θα μπορούσε να συμβεί και αλλού ; Αν δεν υπήρχε ο Τράμπ , θα ηταν ολα καλώς καμωμένα στις ΗΠΑ ; Αν δεν υπήρχε ο Σαλβίνι στην Ιταλία , ο Ορμπαν στην Ουγγαρία , ο Κατσίνσκι στην Πολωνία , η Λεπέν στη Γαλλία η λαικίστικη παλίρροια δεν θα είχε πλημμυρίσει την Ευρώπη ; Γιατί η δημοκρατία σήμερα απογοητεύει ενα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού σε κάθε χώρα ;
Πρίν την εισβολή στο Καπιτώλιο απο οργισμένους οπαδούς του Τράμπ , είχε δεί το φώς της δημοσιότητας μια ερευνα που ελεγε οτι η οικονομική κατάσταση των πλούσιων και οικονομικά εύπορων κοινωνικών στρωμάτων στην Αμερική είναι πολύ καλύτερη απο αυτή που συναντάμε σε αλλες δημοκρατίες και οτι η οικονομική κατάσταση των φτωχών Αμερικανών είναι χειρότερη απο αυτή που συναντάμε σε αλλες δημοκρατίες .
Και αν η Αμερική είναι ''η μεγάλη δημοκρατία με την μεγαλύτερη ανισότητα '' οπως εχει γράψει ο πολυβραβευμένος καθηγητής Τζάρετ Νταιμοντ , οι μεγάλες ανισότητες είναι το πρόβλημα και των μικρών δημοκρατιών στην Ευρώπη , οπως το εχει αναλύσει ο Γάλλος οικονομολόγος Τόμας Πικετί . Ισως στις μεγάλες ανισότητες να βρίσκεται και η απάντηση στο ερώτημα γιατί απογοητεύουν περισσότερο σήμερα οι δημοκρατίες . Τα τελευταία χρόνια αρχής γενομένης απο τις ΗΠΑ το 2008 , ο κόσμος ζεί μεγάλες υφέσεις , οικονομικές χρεοκοπίες επιχειρήσεων και νοικοκυριών , υψηλά επίπεδα ανεργίας και κατακόρυφη πτώση των εισοδημάτων . Μια μεγάλη καθίζηση του βιοτικού επιπέδου ζωής για εκατομμύρια πολίτες στην Αμερική και την Ευρώπη . Ολα αυτά εβλαψαν τη φήμη της δημοκρατίας . Επομένως σήμερα περισσότερο απο κάθε αλλη φορά εχουμε ανάγκη απο ηγέτες που θα εμπνεύσουν με τις πολιτικές τους τις κοινωνίες . Πολιτικές που θα ενσωματώνουν και δεν θα αποκλείουν . Που δεν θα κατευθύνουν τα οφέλη της ανάπτυξης κυρίως προς μια ελίτ αλλά σε ολους τους πολίτες . Που δεν θα διαχειρίζονται απλά τις κρίσεις αλλά θα τις ξεπερνούν !
Χρήστος Αλεξανδρής
Δημοσιογράφος
