Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

Η μάχη της Αλαμάνας» - Οι Θερμοπύλες της Επανάστασης

Γράφει η Ευαγγελία Δημοπούλου, Ιστορικός - Αρχαιολόγος

 

 

Οι δυνάμεις των Ελλήνων έπειτα από την άφιξη των Οθωμανικών στρατευμάτων υπαναχώρησαν και οι τρεις αρχηγοί συναντώνται εκ νέου στις Κομποτάδες, ώστε να αποφασίσουν για τη συνέχεια και την πορεία των επιχειρήσεων. 

Ανάμεσα στους οπλαρχηγούς υπήρχε διχογνωμία για το σχέδιο δράσης. Ο Δυοβουνιώτης εισηγήθηκε το ελληνικό στράτευμα να πολεμήσει συμπαγές-αποτελούνταν από 1500 άνδρες περίπου- κατά των εχθρών στη περιοχή του Γοργοποτάμου. 

Στον αντίποδα, ο Διάκος αντιπρότεινε να διασπαστούν οι δυνάμεις, για να μπορέσουν να κλείσουν όλα τα πιθανά περάσματα και να εμποδίσουν τις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη να προελαύσουν προς τις επαναστημένες περιοχές της ανατολικής Στερεάς με την άποψη του Διάκου εν τέλει να επικρατεί 

Έτσι, οι τρεις οπλαρχηγοί χωρίζουν τις δυνάμεις τους και οδεύουν προς τα τρία περάσματα που είχαν αποφασιστεί. Πιο συγκεκριμένα, ο Πανουργιάς με μια δύναμη 600 ανδρών κατευθύνεται προς την Ηράκλεια (Μουσταφάμπεη) και τη Χαλκωμάτα μαζί με τον Επίσκοπο Σαλώνων Ησαΐα και τον Κόμνα Τράκα. Ο Δυοβουνιώτης με 400 άνδρες πήρε θέση πιο δυτικά και συγκεκριμένα στον Γοργοπόταμο, ενώ ο Διάκος με δύναμη περίπου 500 ανδρών οχυρώθηκε στη γέφυρα της Αλαμάνας, ένα κτίσμα των Μεσαιωνικών χρόνων. 

Ο Ομέρ Βρυώνης, ο οποίος είχε στρατοπεδεύσει στο Λιανοκλάδι στις 23 Απριλίου επιτέθηκε και στα τρία σημεία ταυτόχρονα. Η επίθεση ήταν τόσο σφοδρή και οι οθωμανικές δυνάμεις υπέρτερες με αποτέλεσμα τα σώματα του Δυοβουνιώτη και του Πανουργιά να υποχωρήσουν ατάκτως με αποτέλεσμα όλες οι δυνάμεις των Οθωμανών να επικεντρωθούν στην Αλαμάνα

Η μάχη που ακολούθησε ήταν σκληρή και φονική και ήταν προφανές πως οι ελληνικές δυνάμεις στην Αλαμάνα δεν ήταν σε θέση να αναχαιτίσουν τη στρατιά του Ομέρ Βρυώνη. Έτσι, ο συμπολεμιστής του Διάκου, Μπούσγος πρότεινε στο Διάκο να υποχωρήσουν, αφού δεν υπήρχε περιθώριο νίκης.

Ο Διάκος με περίσσια αυταπάρνηση, αρνείται να εγκαταλείψει το σημείο για να σωθεί, όπως τον προέτρεψαν οι συμπολεμιστές του, ενώ παράλληλα δεν εμπόδισε κανέναναπό τους στρατιώτες του να φύγει. Μαζί με τον Διάκο δεν εγκατέλειψαν τη θέση τους άλλοι 48 συμπολεμιστές του και έμειναν να πολεμήσουν σε μια μάχη μέχρις εσχάτωνΗ κατάσταση όπως ήταν φυσικό στην οποία περιήλθαν οι Έλληνες μαχητές ήταν δραματική. 

Οι Έλληνες μαχητές πολεμούσαν λυσσαλέα κατά των εχθρών παρά τον απέλπιδο αγώνα και η μάχη στο τέλος έγινε σώμα με σώμα. Χαρακτηριστικό ήταν πως κατά τη διάρκεια της μάχης το σπαθί του Διάκου σπάειΈπειτα, ο Διάκος τραυματίσθηκε στον δεξί ώμο, στο χέρι το οποίο κρατούσε την πιστόλα του(εκτίθεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στην παλαιά Βουλή)

Δύο από τους πιστούς του συντρόφους που είχαν παραμείνει ο Καλύβας και ο Μπακογιάννης έτρεξαν να τον σώσουν, όμως φονεύονται από πέντε Τσάμηδες(Τουρκαλβανούς) που τους πυροβόλησαν και τους σκότωσαν και οι οποίοι όρμησαν στο χαράκωμά του να συλλάβουν τον Διάκο.

Ο τελικός απολογισμός της μάχης άφηνε 200 Έλληνες και 500 Οθωμανούς νεκρούς, όμως ο επίλογός της έμελλε να γραφτεί την επόμενη μέρα στη Λαμία. Έτσι, ο Διάκος μεταφέρθηκε στη Λαμία σιδηροδέσμιος, με ανοιχτές τις πληγές του μπροστά στον Ομέρ Βρυώνη.

Ο Ομέρ Βρυώνης του ζήτησε να τον κάνει αξιωματικό, εξάροντας την πολεμική του αρετή συνοδεύοντας τη θέση με προνόμιαμε τη προϋπόθεση να ασπαστεί το Ισλάμ, μια πρακτική πολλή κοινή στην Οθωμανική ΑυτοκρατορίαΆλλωστε και ο ίδιος την ίδια πρακτική εφάρμοσε όταν πρόδωσε τον Αλή Πασά που στην αυλή του είχε γαλουχηθεί, για να ενταχθεί στον στρατό του Σουλτάνου. 

Ο Διάκος δείχνοντας τεράστιο ηθικό ανάστημα αρνήθηκε οποιαδήποτε πρόταση του Ομέρ Βρυώνη λέγοντας την παροιμιώδη φράση «εγώ γραικός γεννήθηκα, γραικός θε να πεθάνω» μια φράση που αντανακλά τα ιδεώδη και την πίστη του Διάκου στη φυλή του. Τελικάη απόφαση για την εκτέλεση του πάρθηκε από τον Κιοσέ-Μεχμέτ Πασάγια να τιμωρηθεί παραδειγματικά με τη μέθοδο του ανασκολοπισμού. 

Πριν εφαρμόσουν τη βάναυση πρακτική τους πρώτα τον βασάνισαν, ενώ μπροστά του τοποθέτησαν σε πασσάλους τα κομμένα κεφάλια των συμπολεμιστών του που στάθηκανγενναία στο πλευρό του, για να του κάμψουν το ηθικόΟ ανασκολοπισμός έγινε με τέτοιον τρόπο, ώστε να μην πληγεί κανένα ζωτικό όργανο του Διάκου και να ενταθεί το μαρτύριό του, διάτρηση έγινε μόνο στο έντερό του και στο διάφραγμά του.

Όταν ο Διάκος ξεψύχησε, πήραν το πτώμα του, και το πέταξαν σ’ ένα κοντινόχαντάκιόμως οι χριστιανοί παρά την τρομοκρατία που είχε εξαπολυθεί, βγήκαν κρυφά τη νύχτα και έθαψαν το σώμα του.

Ο μαρτυρικός θάνατος του Διάκου, αρχικά τρομοκράτησε τους κατοίκους της περιοχής, όμως αποτέλεσε φωτεινό παράδειγμα αυτοθυσίας, για τις επόμενες γενιές των Ελλήνων. Η θυσία του Διάκου και των συντρόφων του δεν ήταν άσκοπη, αφού ηκαθυστέρηση στην Αλαμάνα έδωσε τον απαραίτητο χρόνο στον Οδυσσέα Ανδρούτσο να οργανώσει την αντίσταση στο χάνι της Γραβιάς.

 

 

 

 

 

    

 

Απόψεις

# Μπροστάρης σε όλους τους αγώνες των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ το στέλεχος του ΚΚΕ και Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς ο Κώστας Μπασδέκης, έχει αναδείξει το πρόβλημα σε όλα...
randomness