Η ανάγκη της αιδούς

Γράφει η Ευμορφία Ρουποτιά

Κόσμο της πόλης είχε αποκαλέσει ο Πλάτων την αιδώ προσπαθώντας να αφυπνίσει τις τότε κοινωνίες για την αναγκαιότητά της. Ερχόμενοι, όμως, και στη σύγχρονη κοινωνία όλοι μας μπορούμε να διαπιστώσουμε την ίδια ανάγκη λόγω της έξαρσης της βίας και των έκνομων ενεργειών που τροχοπεδούν την ειρηνική συμβίωση, αναστέλλουν την ανάπτυξη και καθιστούν τη ζωή των ανθρώπων επισφαλή.

Η πολιτεία επιχειρεί να αντιμετωπίσει όλα τα παραπάνω με νόμους, διατάξεις και νέα αυστηρά μέτρα δρώντας κατασταλτικά, επανορθωτικά και διορθωτικά.

Ωστόσο, όλοι μας και πρωτίστως οι φορείς αγωγής οφείλουμε να ανατρέφουμε τα παιδιά μας και να γαλουχούμε τους νέους με αιδώ. Η αιδώς, αρετή και αξία ηθικού προσήμου ορίζεται πρώτα ως αυτοσεβασμός και αλληλοσεβασμός που προικίζει το άτομο με εσωτερική δύναμη, ώστε να αυτοκαθορίζει τα όρια του λόγου, της συμπεριφοράς, της πράξης και να δρα αποτρεπτικά από τη χυδαιότητα, από την προσβλητική ρήση, από την αυθαδεια, από τη λόγω και έργω επίδειξη ισχύος και από την αποποίηση ευθυνών και υπαιτιότητας, ενώ διαβλέπει το βάθος της προσωπικότητας και αναπέμπει το μεγαλείο του ηθικού φωτός από μια ψυχή που γνωρίζει πως η ελευθερία βιώνεται ως ενσυναίσθηση και κατάφαση στην αξία του άλλου ανθρώπου.

Αιδώς, βέβαια, σημαίνει και σεβασμός στα ιερά και όσια, σε όλα εκείνα που καθαγιαζουν λόγια, πράξεις και λειτουργούν ως ασφαλιστικές δικλιδες για την αποπομπή κάθε κακεντρεχούς συμπεριφοράς προς τον άλλον και δημιουργουν έκεινα τα δεσμά που δεν υποδουλώνουν, αλλά περιβάλλουν το πνευματικό περικάρπιο της ψυχής μας με όλες τις ηθικές αρετές που ωθούν τον άνθρωπο στην καλλιέπεια, στην ευγένεια και στην ανοιχτωσιά του νου και της καρδιάς.

Εμποτισμένος ο άνθρωπος με την αιδώ δεν ασχημονεί, δεν κακολογεί, δεν βιαιοπραγεί, αλλά ζει και δρα με ηθική συστολή - ξεχασμένη, γιατί ταυτίσαμε αυτή με δειλία και το θράσος με θάρρος - και κάθε του επίτεύγμα, απότοκο, είτε προσωπικού είτε συλλογικού μόχθου, προσφέρεται στην κοινωνία ως δώρο ή ως αντίδωρο για όσα αυτή μας προσφέρει και η τήρηση των νόμων είναι αυτόκλητη.

Ο Θουκυδίδης έλεγε: “Η συστολή είναι σημαντικό στοιχείο της σωφροσύνης” ρήση που δεν είναι απόρροια συντηρητισμού, αλλά απόσταγμα σοφίας και θητείας στη ζωή.

Γι’ αυτό σήμερα ας δημιουργήσουμε τις συνθήκες εκείνες μέσα στις οποίες θα σπείρουμε τον σπόρο της αιδούς για να καρποφορήσει η κοσμιότητα και να δρέψουμε τους πιο γλυκείς καρπούς: τα όμορφα, ανήσυχα και συνετά νιάτα!!