Πονάει κεφάλι, κόψε κεφάλι…

Γράφει ο Ντίνος Αναστασίου

    Πολλές συζητήσεις, επεισόδια ακόμα και καταλήψεις κ.λ. συμβαίνουν αυτές τις μέρες με αφορμή τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά, ιδιωτικά ή όπως αλλιώς λέγονται πανεπιστήμια. Πριν ασχοληθούμε με το θέμα αυτό, θα ήθελα να κάνω μερικές επισημάνσεις- παρατηρήσεις:

Είναι γεγονός ότι δεκάδες νόμοι, εκατοντάδες διατάγματα που αφορούν τα εκπαιδευτικά μας πράγματα έχουν εκδοθεί. Πολλές κυβερνήσεις, διαχρονικά, δεκάδες υπουργοί, έχουν επιχειρήσει ρυθμίσεις, μεταρρυθμίσεις, ‘’καινοτομίες’’, ‘’εμβληματικές’’ αλλαγές για να βελτιώσουν τα δεδομένα στην εκπαίδευση. Έχει παρατηρηθεί μάλιστα αλλάζοντας ο υπουργός μέσα στην ίδια κυβέρνηση, ο νέος υπουργός να ‘’αδειάζει’’ τον απερχόμενο για να φέρει νέα δικά του νομοθετήματα. Βλέπουμε έτσι αλλαγές, στη διδακτέα ύλη, στις κατευθύνσεις, στις δέσμες, στις μεταγραφές, μπαίνει το 10 ως βάση εισαγωγής στα πανεπιστήμια, έπειτα καταργείται η βάση, αναβαθμίζονται τα ΤΕΙ, καταργούνται τα ΤΕΙ κοκ. Πολλά, δηλαδή, αλλάζουν και ξαναλλάζουν σύμφωνα με τη βούληση, την πολιτική σκοπιμότητα, την υστεροβουλία, την επιπολαιότητα, την ικανότητα ή μη, συχνά και με την αμάθεια των υπευθύνων. Η έλλειψη εκπαιδευτικού σχεδιασμού και μιας ενιαίας εκπαιδευτικής πολιτικής που θα έπρεπε να ακολουθείται τουλάχιστον για κάποια χρόνια χωρίς τις παροδικές και πρόχειρες εκπλήξεις, έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο.

   Ήθελα να σταθώ σε κάποια σημεία τα οποία κατά τη γνώμη μου χρήζουν άμεσης παρέμβασης και βελτίωσης:

    Α. Ένα από τα σημαντικά είναι η έλλειψη, σχεδιασμού και επαγγελματικού προσανατολισμού για τα παιδιά μας. Καμία πολιτική, κανένας σχεδιασμός για το πού θα κατευθυνθεί, ποιο επάγγελμα θα διαλέξει και θα ακολουθήσει το κάθε παιδί. Καμιά συνεργασία πολιτείας-σχολείου-παιδιού-οικογένειας. Ας ρίξουν μια ματιά οι υπουργοί μας να δουν πώς λειτουργούν σε αυτόν τον τομέα κάποιες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία.

Αυτή η εγκληματική αδιαφορία για τον επαγγελματικό προσανατολισμό των παιδιών μας μαζί και με άλλους σημαντικούς παράγοντες έχουν οδηγήσει τον Έλληνα γονιό στην πτυχιολατρεία -αν όχι στην πτυχιολαγνεία- με αποτέλεσμα να βλέπουν την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο ως μονόδρομο. Όνειρο του κάθε γονιού αλλά και του μαθητή είναι να αποκτήσει τον τίτλο του φοιτητή.

Έτσι ήδη από το γυμνάσιο, κυρίως όμως στις αρχές του λυκείου ‘’σταματάει η γη να γυρίζει’’ και οι υποψήφιοι καθώς και οι οικογένειες τους μπαίνουν στον αστερισμό του Πανεπιστημίου.

Το λύκειο λειτουργεί μόνο ως προθάλαμος του Πανεπιστημίου και θριαμβεύουν τα φροντιστήρια. Το φροντιστήριο ως μονόδρομος και η φροντιστηριακή λογική ,πρέπει πιστεύω να μειωθεί.Το λύκειο θα πρέπει να αλλάξει προσανατολισμό και να δίνει έμφαση στην πολύπλευρη μορφωτική εκπαίδευση.

Φτάνουμε έτσι να είμαστε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε εισαγωγή φοιτητών στα πανεπιστήμια με το ποσοστό των εισακτέων να αγγίζει το 85%, ενώ όσοι δεν εισαχθούν κατευθύνονται στα Βαλκάνια, την Κύπρο είτε σε άλλες χώρες της Ευρώπης αναζητώντας τη σχολή της αρεσκείας τους.

Η Αυστρία που προαναφέραμε είναι η χώρα που δέχεται αναλογικά το μικρότερο αριθμό φοιτητών στα πανεπιστήμια, ενώ η Γερμανία προ-προτελευταία σε εισαγωγή φοιτητών στα πανεπιστήμια

Β. Η Ελλάδα μας δεν διαθέτει βαριά βιομηχανία, η οικονομία της στηρίζεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και παροχές υπηρεσιών. Έπρεπε να δίνει έμφαση στην τεχνολογική και επαγγελματική εκπαίδευση. Όμως η τεχνολογική εκπαίδευση καταργήθηκε ενώ η επαγγελματική είναι υποτυπώδης.

Γ. Αν ρίξουμε μια ματιά στα Πανεπιστήμια θα δούμε και εκεί την ένδεια που υπάρχει. Ενδεικτικά και μόνο αναφέρω:

• Σήμερα για κάθε Έλληνα φοιτητή το κράτος δαπανά 1.780€. Ο μέσος όρος στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια είναι 10.980€, δηλαδή ενώ θα έπρεπε να δαπανά το κράτος πέντε (5) δις, δαπανά μόνο ένα (1).
• Στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο έχουν μειωθεί οι δαπάνες κατά 67% στο χρονικό διάστημα 2002 έως 2022.
• Η έρευνα, στην οποία τα ιδρύματα μας πρωτοπορούν παγκοσμίως, η χρηματοδότησή της είναι υποτυπώδης.

Θα μπορούσε να συνεχίσει κανείς να αναφέρει για πολλές ώρες τις παθογένειες της εκπαιδεύσεως και εν προκειμένω της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

   Έρχεται τώρα η κυβέρνηση και -αντί να σκύψει να διορθώσει αυτές τις παθογένειες και τα χρόνια προβλήματα-για μια ακόμη φορά προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση σύμφωνα με την παροιμία ‘’πονάει κεφάλι, κόψε κεφάλι’’ ιδρύοντας τα ιδιωτικά, μη κερδοσκοπικά, μη κρατικά ή όπως αλλιώς λέγονται πανεπιστήμια. Όμως, τα Πανεπιστήμια αυτά είναι για τα ελληνικά δεδομένα μια μη έξυπνη (αν όχι υστερόβουλη) και εξόχως παραπλανητική κίνηση για τους φοιτητές, τους γονείς, τον ελληνικό λαό και τελικά ασύμφορη για το ίδιο το κράτος.

   Ο σκοπός της ίδρυσης ενός Πανεπιστημίου ( π.χ. Bologna1200 και Oxford1400) δεν εξαντλείται να μορφώνει μόνο γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς. Εκτός από την εκπαίδευση λειτουργούν ως φάροι πολιτισμού, με ελεύθερη την διακίνηση ιδεών και την ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ. (Ας μην ξεχνάμε ότι η αμφισβήτηση ήταν η κινητήριος δύναμη και η προτροπή του μεγάλου Einstein).

   Tα ιδιωτικά πανεπιστήμια εξυπηρετούν και υπακούουν μόνο στη βούληση των χρηματοδοτών τους, οι οποίοι, ας είμαστε ειλικρινείς, έχουν σκοπό το κέρδος.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Στα πανεπιστήμια Harvard και Pennsylvania, παραιτήθηκαν πρόσφατα οι πρόεδροι τους γιατί δεν άρεσαν οι θέσεις, που αυτοί υποστήριξαν για το πρόβλημα της Γάζας. Οι φήμες επίσης ότι θα έρθουν στην Ελλάδα μεγάλα πανεπιστήμια όπως το Harvard, MIT και λοιπά είναι αστείες. Tο Harvard δεν πήγε ούτε στη Γερμανία. Στη χώρα μας θα έρθουν πανεπιστήμια β’ κατηγορίας ή και κατώτερα, κυρίως αυτά που δεν χρηματοδοτούνται στη χώρα τους.

Θα προσελκύσουμε, ισχυρίζονται, ξένους φοιτητές. Ήδη αυτή τη στιγμή έχουμε περί τους 23.000 ξένους φοιτητές, εκ των οποίων οι 15.000 είναι Κύπριοι. Γιατί άραγε οι Kύπριοι αφήνουν τα δικά τους πανεπιστήμια και έρχονται στην Ελλάδα; Tο Cyprus College της Κύπρου αγοράστηκε το 2006 από αμερικανικό κολοσσό. Το University of Nicosia της Κύπρου έχει ήδη αγοράσει  το “Olympic catering” και θέλει να φτιάξει ιατρική σχολή στην Ελλάδα. Αυτός ο όμιλος είναι ο μεγαλομέτοχος στο Yγεία, Mητέρα, ΔΕΗ κτλ. και επειδή στην Ελλάδα ζούμε, καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του.

    Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν ‘’κλέβουν’’ μόνο τα παιδιά που αγωνίστηκαν συγκεντρώνοντας συχνά 19.000 μόρια, αλλά προδίδουν και τον αγώνα και το ίδιο το μέλλον τους. Αυτά τα παιδιά θα εξισώνονται με όσα διαθέτουν κυρίως πολλά χρήματα και θα παίρνουν πτυχία από τα αμφιβόλου ποιότητας ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Στην πράξη θα καταργήσουν και τις πανελλαδικές εξετάσεις, έναν αντικειμενικά αξιόπιστο θεσμό. Οι προηγούμενες γενιές με τις εξετάσεις αυτές προχώρησαν και προόδευσαν μια χαρά.

    Ας γίνει κάποτε κατανοητό ότι η Εκπαίδευση και η Παιδεία είναι επένδυση, ίσως η πιο σοβαρή επένδυση για μία χώρα. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν συμφέρουν μακροπρόθεσμα ούτε τους ίδιους που το επιχειρούν. Ας ατενίσουν επιτέλους οι κυβερνώντες μακριά τον ορίζοντα, κι όχι να προσαρμόσουν τα πράγματα στο μικρό και κοντινό οπτικό τους πεδίο.

Αν ιδιωτικοποιήσουν και την εκπαίδευση το μόνο που μας μένει είναι να ιδιωτικοποιήσουν και τον αέρα που αναπνέουμε.