Βήματα για μια επιτυχημένη σταδιοδρομία

Γράφει η Σοφία Η. Προβοπούλου, Φοιτήτρια Νομικής ΕΚΠΑ

Σε λίγο καιρό, χιλιάδες μαθητές, θα κληθούν, μετά τις Πανελλήνιες, να επιλέξουν, όπως γίνεται κάθε χρόνο, το αντικείμενο σπουδών τους και κατ’ επέκταση το επάγγελμα που πιθανώς θα  ασκήσουν. Και τονίζω το «πιθανώς», αφού πολλοί άνθρωποι, σύμφωνα με έρευνες, αλλάζουν περισσότερα από ένα επαγγέλματα στη ζωή τους. Καθώς και εγώ πρόσφατα κλήθηκα να επιλέξω, αισθάνθηκα την ανάγκη να αναφερθώ σε αυτήν τη σημαντική επιλογή. Αξίζει, όμως, αρχικά, να κάνω μία σύντομη αναφορά στη σημασία του επαγγέλματος στη ζωή του ανθρώπου.

Το επάγγελμα είναι κοινός τόπος πως είναι ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο.

Καταρχάς, είναι το κυριότερο μέσο βιοπορισμού για την εξασφάλιση μίας αξιοπρεπούς προσωπικής ζωής και αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα που (πρέπει να) προστατεύεται, όπως του αρμόζει. Δεν είναι τυχαίο που έγιναν και γίνονται τόσοι αγώνες για την εργασία.

Όμως, για να είμαστε ικανοποιημένοι, το επάγγελμα πρέπει να μας εξυπηρετεί κι άλλες ανάγκες. Μέσω της εργασίας μπορεί κανείς να ξεδιπλώσει την προσωπικότητά του, να είναι δημιουργικός και να γίνεται συνεχώς καλύτερος άνθρωπος, καθώς οι γνώσεις και η εμπειρία που αποκτώνται μέσω της δουλειάς, η διαρκής επαφή με ανθρώπους, βοηθούν στην αδιάκοπη εξέλιξη.

Το επάγγελμα δεν θα πρέπει να το βλέπει κανείς ως αγγαρεία, αλλά ως ευκαιρία να προσφέρει στους συνανθρώπους του και στην κοινωνία. Το συναίσθημα της συμβολής για μία καλύτερη  κοινωνία καθιστά τον άνθρωπο ολοκληρωμένο. Δεν υπάρχει ομορφότερο συναίσθημα από του γιατρού που σώζει ζωές, του δικαστή που απονέμει δικαιοσύνη, του εκπαιδευτικού που διαπλάθει μελλοντικούς πολίτες...

Το συναίσθημα της αυτοβελτίωσης και της προσφοράς μας οδηγεί στην διαπίστωση ότι το επάγγελμά μας πρέπει να μας καθιστά πλήρεις και ψυχικά υγιείς. Να αισθάνεται ο εργαζόμενος πως η εργασία του τον εξυψώνει πνευματικά και ψυχικά, πως κατακτά την πνευματική και ψυχική ελευθερία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπακούμε σε κανόνες, αφού όλες οι δουλειές έχουν κανόνες, αλλά εντός των νόμιμων και ηθικά αποδεκτών ορίων, να κάνουμε με εντιμότητα το χρέος μας! Τοιουτοτρόπως, θα έχουμε τη συνείδησή μας καθαρή και θα αισθανόμαστε ελεύθεροι!

Για να μας εξυπηρετεί όλες αυτές τις ανάγκες το επάγγελμά μας, θα πρέπει να το αγαπάμε. Αγάπη γι αυτό που κάνουμε! Να πηγαίνουμε στην εργασία μας κάθε πρωί, όχι βαριαναστενάζοντας, κάτι το οποίο απεχθάνομαι, όταν το βλέπω, αλλά με όρεξη για προσφορά!

Πώς μπορούμε, λοιπόν, να επιλέξουμε το κατάλληλο επάγγελμα;

Για την ορθή επιλογή επαγγέλματος, θα πρέπει να θέσει κανείς στον εαυτό του τα εξής ερωτήματα: Ποιο επάγγελμα θα εξυπηρετεί περισσότερο τις προαναφερθείσες ανάγκες, της ψυχικής πληρότητας, της προσφοράς και της αξιοπρεπούς διαβίωσης; Ποιο θα με κάνει ευτυχισμένο; Πώς μου αρέσει να φαντάζομαι τον εαυτό μου σε λίγα χρόνια; Ποιο επάγγελμα μου αρέσει και με παθιάζει; 

Είναι πολύ δύσκολο για έναν έφηβο με όλη αυτήν την ορμή που τον διακατέχει να πάρει τόσο σημαντικές αποφάσεις, αν και η ορμή ίσως είναι καθοριστική για να βρει αυτό που τον παθιάζει…

Αρχικά, χρειάζεται αυτοστοχασμός! Όλοι οι έφηβοι που προβληματίζονται σχετικά με το επάγγελμα που θα επιλέξουν, θα πρέπει να συζητήσουν με τον εαυτό τους. Βέβαια, αυτό δεν γίνεται τελευταία στιγμή αλλά είναι αποτέλεσμα πολύχρονων προβληματισμών.

Θα πρέπει το παιδί να έχει κριτική σκέψη, που αποκτιέται, κυρίως, μέσω του διαβάσματος, για να μπορέσει να κατακτήσει ένα πολύτιμο στοιχείο στη φαρέτρα της προσωπικότητάς του, την αυτογνωσία! Με το «γνῶθι σαὐτόν», λοιπόν, δύναται το άτομο να έχει πλήρη γνώση των ταλέντων και των δυνατοτήτων του, να γνωρίζει τα όριά του, να ξέρει τι του αρέσει να κάνει και τι όχι. Με τη μέθοδο, λοιπόν, του αποκλεισμού θα καταλήξει στο επάγγελμα στο οποίο θα αφιερώσει σχεδόν τη μισή ζωή του.

Σε αυτήν την προσπάθεια το περιβάλλον του ατόμου δεν πρέπει να μένει αδρανές. Οικογένεια και εκπαιδευτικοί καλό είναι να λειτουργήσουν ως αρωγοί!

Το σχολείο οφείλει να δώσει στο παιδί από μικρή ηλικία ερεθίσματα μέσω δραστηριοτήτων, για να το βοηθήσουν να ανακαλύψει τις κλίσεις του και να το ωθήσουν κατάλληλα να καλλιεργήσει τις δυνατότητές του, να αναπτύξει δεξιότητες και (γιατί όχι;) να χτίσει το επαγγελματικό του μέλλον. Το σχολείο πρέπει να προσφέρει πολύπλευρη  και σωστή ενημέρωση! Μέσα από δράσεις, κατάλληλα επιμορφωμένοι εκπαιδευτικοί και ψυχολόγοι να ενημερώνουν τα παιδιά για το περιεχόμενο των επαγγελμάτων, τις διεξόδους και τις επιλογές. Η συμβολή του εκπαιδευτικού συστήματος πρέπει να είναι σημαντική, ώστε τα παιδιά να επιλέξουν το σωστό επάγγελμα.

Μείζονα ρόλο παίζει και η οικογένεια. Συζητήσεις του παιδιού με τους γονείς είναι σημαντικές. Βοηθούν καθοριστικά, μεταξύ άλλων, στην απόκτηση ενδιαφερόντων από το παιδί και στη διάπλαση μίας πολύπλευρης προσωπικότητας. Οι γονείς, ειδικά για το θέμα που μας απασχολεί, μπορούν με τη σειρά τους να μεταφέρουν στο παιδί τα προβλήματα των επαγγελμάτων μέσα από προσωπικές τους εμπειρίες που είναι ικανές σε μεγάλο βαθμό να προβληματίσουν τα παιδιά τους.

Όμως, θα πρέπει να συμπληρώσω κάτι πολύ σημαντικό. Οι γονείς μέσα από τις συζητήσεις δεν θα πρέπει να υποτιμούν επαγγέλματα και να κατευθύνουν τα παιδιά τους να ακολουθήσουν συγκεκριμένα επαγγέλματα, αλλά να αφήσουν τα παιδιά ελεύθερα να επιλέξουν και να χτίσουν το δικό τους μέλλον. Το τονίζω αυτό γιατί πολλοί γονείς κατευθύνουν ή και πιέζουν τα παιδιά να ακολουθήσουν συγκεκριμένα επαγγέλματα, είτε γιατί τα θεωρούν καλύτερα, είτε τους ενδιαφέρει η κοινωνική προβολή, είτε έχουν «στρωμένη» δουλειά και θέλουν να συνεχιστεί το όνομά τους, είτε έχουν δικά τους απωθημένα και θέλουν το παιδί τους να γίνει αυτό που αυτοί δεν κατάφεραν, είτε όλα αυτά μαζί. Αυτά τα φαινόμενα, συνήθως, οδηγούν σε προβληματικές καταστάσεις.

Σημειωτέον, υπάρχει η αντίληψη, ειδικά τα τελευταία χρόνια της κρίσης, τα παιδιά να ακολουθούν επαγγέλματα που θα τους προσφέρουν οικονομική εξασφάλιση. Δεν είναι κακό να σκέφτεται κανείς τον βιοπορισμό. Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές κι όχι ονειροπόλοι. Όμως, δεν πρέπει να κοιτάμε μόνο την οικονομική εξασφάλιση γιατί με αυτόν τον τρόπο, θα χάσουμε τα πιο σημαντικά που μας προσφέρει η επαγγελματική ζωή.

Σε αυτό το σημείο, λοιπόν, και οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να μάθουν στα παιδιά πως, αν επιλέξουν ένα επάγγελμα κατάλληλο στις κλίσεις και την προσωπικότητά τους, κι έχουν θέληση και επιμονή, θα μπορέσουν να ξεπεράσουν όλα τα εμπόδια, τα οποία στην αρχή φαίνονται ανυπέρβλητα και να τα καταφέρουν και να προσφέρουν στην κοινωνία και να είναι επιτυχημένοι και ευτυχισμένοι.

Σε λίγο καιρό πολλά παιδιά θα κληθούν να επιλέξουν αντικείμενο σπουδών και ζητάνε τη βοήθεια τρίτων (γονιών, εκπαιδευτικών κ.α.). Καλό είναι να ακούμε συμβουλές. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι να επιλέγουμε το επάγγελμα που θα ασκήσουμε ακούγοντας κυρίως την κρίση μας και την καρδιά μας! Το παιδί θα πρέπει να επιλέξει ένα επάγγελμα που το ευχαριστεί. Όταν μπαίνει στο πανεπιστημιακό αμφιθέατρο, να αισθάνεται τη μαγεία της διάλεξης, να «μεθάει» από τις αναλύσεις, να το ζει. Η διάπλασή του ως επαγγελματία, να είναι πορεία ευχάριστη και να μην γίνεται καταναγκαστικά, ως αγγαρεία, αλλά να είναι ένα ταξίδι γεμάτο γνώση, πλούσιο  ενδιαφέρον, όνειρα, ελπίδα, χαρές, δυσκολίες, επιτυχίες, αποτυχίες, αλλά κυρίως, ένα ταξίδι όπου ο φοιτητής και ο μελλοντικός επαγγελματίας θα νιώθει πως κάθε μέρα γίνεται καλύτερος και ο αγώνας του για την κορυφή θα τον ανταμείβει, θα τον δικαιώνει και θα είναι και ευτυχισμένος και επιτυχημένος!

Τέλος, το κυριότερο είναι πως όταν ασκεί κάποιος το επάγγελμα που αγαπά, έχει το σημαντικότερο: ΟΡΑΜΑ! Οραματίζεται πάνω στο αντικείμενό του. Οραματίζεται πώς θα γίνει καλύτερος, πώς θα βοηθήσει άλλους να γίνουν καλύτεροι και εν τέλει πώς θα βοηθήσει την κοινωνία να προοδεύσει γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η κοινωνία χρειάζεται ανθρώπους με όραμα και αγάπη για να πάει μπροστά!