Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

8 Μάρτη: Ημέρα μνήμης, τιμής και αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών (ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ)

• Από την Σοφία Ανεστοπούλου Προέδρου ΕΚΠΕΦ για την ημέρα της γυναίκας

 

Πέρασαν αιώνες, δόθηκαν αγώνες, ώσπου η γυναίκα να εδραιώσει τη θέση της στην οικογένεια, στην κοινωνία, στην εργασία, στον πολιτικό στίβο. Η διεκδίκηση αλλά και η θέσπιση ίσων δικαιωμάτων και ίσων ευκαιριών, δεν έγινε αναίμακτα. Πώς φτάσαμε όμως ως εκεί;
Χιλιετίες ολόκληρες η γυναίκα διατηρούσε το ρόλο του εξαρτήματος του άνδρα …. υποδεέστερο ον. Ας κάνουμε ένα ταξίδι με το μυαλό μας … στο μακρινό παρελθόν… στην εποχή που η γυναίκα έχασε την θέση της και η μητριαρχία αντικαταστάθηκε από την πατριαρχία. Στην εποχή της αλλαγής του καταμερισμού της εργασίας και την εμφάνιση των ταξικών κοινωνιών… κάπου εκεί, στο μακρινό παρελθόν ξεκινάει ο αγώνας της!
Από τότε αγωνίζεται να επανακτήσει τη θέση της. Το φύλο καθόριζε την τύχη της για χιλιετίες. Και ανάμεσα στους δούλους ... και ανάμεσα στους εργάτες … και ανάμεσα στους άρχοντες… η θέση της ήταν πάντα κατώτερη. Ακόμη και τα θρησκευτικά δόγματα δεν παρέλειψαν να καθαγιάσουν αυτή την «κατωτερότητα» που της αφαιρούσε κάθε δικαίωμα. Οι μπούργκες που βλέπουμε σήμερα, δεν είναι παρά επιβολή της κατωτερότητας με θρησκευτικό μανδύα.
Από τότε έως σήμερα πέρασαν αιώνες και ο αγώνας των γυναικών συνεχίζεται, πήρε οργανωμένη κοινωνική και πολιτική μορφή… όμως ακόμη συνεχίζεται! Γιατί παρά τα αλματώδη βήματα που έγιναν ως σήμερα… δεν έχουμε πετύχει ακόμη την πλήρη πραγματική ισότητα.
Η ιδέα για την καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας προέκυψε κατά το πέρασμα στον 20ό αιώνα, το οποίο σηματοδοτήθηκε από την εκβιομηχάνιση, την πληθυσμιακή έκρηξη και τις ριζοσπαστικές ιδεολογίες.
Οι πρώτες εκδηλώσεις γυναικείων αντιδράσεων ενάντια στην καταπίεση που βίωναν διαχρονικά, ξεκίνησαν δειλά κατά την περίοδο του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, όπου οι γυναίκες του Παρισιού εξεγέρθηκαν στις Βερσαλλίες, ζητώντας «ελευθερία, ισότητα & αδελφότητα». Και κάπου εκεί γεννιέται η ιδέα του φεμινισμού.
Ως οργανωμένο κίνημα παρουσιάζεται τον 19ο αιώνα, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να πιστεύουν πως οι γυναίκες υφίστανται άδικη μεταχείριση. Χρονολογείται το 1848, στη Νέα Υόρκη, όταν μία ομάδα γυναικών, συγκάλεσαν το πρώτο συνέδριο στην ιστορία του φεμινιστικού κινήματος.
Η 8η Μάρτη όμως ως παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας καθιερώθηκε προς τιμή δύο αποκλειστικά γυναικείων απεργιακών κινητοποιήσεων που έλαβαν χώρα στις Η.Π.Α τον 19ο αιώνα.
Η πρώτη, στις 8 Μαρτίου 1857, όταν οι εργάτριες στις βιοτεχνίες ενδυμάτων της Ν. Υόρκης, διοργάνωσαν μεγάλη πορεία, απαιτώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας, ωράριο 10 ωρών (από τις 16 ώρες που εργάζονταν το 24ωρο), κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων, άρση της ανισοτιμίας ανδρών και γυναικών, αλλά και μεροκάματα ίσα με των ανδρών.
Η διαδήλωση αυτή χτυπήθηκε άγρια και βάφτηκε στο αίμα..
Το 1900, οι γυναίκες συγκροτούν μερικά από τα μεγαλύτερα εργατικά σωματεία στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών και διεξάγουν μαχητικούς αγώνες, που καταστέλλονται βιαίως.
Οι συνθήκες συνεχίζουν να είναι αξιοθρήνητες στα εργοστάσια και οι γυναίκες δέχονται πρόστιμα για τα πλέον απίστευτα πράγματα, όπως γιατί γελούσαν,….. ή μιλούσαν εν ώρα εργασίας.
Οι υπερωρίες……… υποχρεωτικές και συχνές, και βέβαια χωρίς πληρωμή.
Το Φεβρουάριο του 1909 στην Ν. Υόρκη, πραγματοποιείται η 2η μεγάλη μακροχρόνια απεργιακή κινητοποίηση με σύνθημα «Ψωμί και Τριαντάφυλλα», που κράτησε  13 βδομάδες και συμμετείχαν σ΄ αυτήν περισσότερες από 20.000 εργάτριες.
Γυναίκες ξυλοκοπήθηκαν, σύρθηκαν στα δικαστήρια, αλλά η  απεργία διαλύθηκε μόνο όταν οι εργάτριες κέρδισαν κάποια από τα αιτήματα τους. Ήταν απίστευτος ο ενθουσιασμός και το πείσμα αυτών των γυναικών.
Το 1910 στη 2η Συνδιάσκεψη των Εργαζομένων Γυναικών στο Σοσιαλιστικό Συνέδριο της Κοπεγχάγης, ως φόρο τιμής στις 2 ιστορικές διαδηλώσεις του 1857 και του 1909, αποφασίσθηκε να ορισθεί η 8η Μαρτίου σαν Παγκόσμια Ημέρα των Γυναικών. Επίσημα καθιερώθηκε και από τον ΟΗΕ το 1975.
Στην Ελλάδα η πρώτη απεργία εργατριών πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 1892 από τις υφάντριες του εργοστασίου των αδελφών Ρετσίνα στον Πειραιά. Στη χώρα μας το δικαίωμα ψήφου των γυναικών παραχωρήθηκε στις Ελληνίδες το 1952 και τον επόμενο χρόνο, το 1953 εκλέχτηκε η πρώτη Ελληνίδα Βουλευτής, η Ελένη Σκούρα. Το Φεβρουάριο του 1956 η Λίνα Τσαλδάρη γίνεται η πρώτη Ελληνίδα υπουργός.
Μικρή και σύντομη περιγραφή για ένα τόσο μεγάλο αγώνα. Και μέσα από την μικρή αυτή αναδρομή, διερωτάται κανείς…
Εν έτει 2021 η κοινωνία μας κατανοεί ότι η ισότητα των 2 φύλων δεν είναι γυναικεία απαίτηση;
Αντιλαμβανόμαστε άραγε τις τεράστιες απώλειες της ανθρωπότητας από αυτή την ανισοτιμία;
Σήμερα η γυναίκα έχει κατακτήσει σημαντικά δικαιώματα. Ο ρόλος της ως παρουσία και αξία, έχει σίγουρα αναβαθμιστεί, τολμώ όμως να πω ότι σε πολλές εκφάνσεις τις καθημερινότητας παραμένουν και επικρατούν φαινόμενα που θα μπορούσαν να ερμηνευτούν μόνο με όρους ρατσισμού.
Ο αγώνας της για πλήρη πραγματική ισότητα σκοντάφτει εκτός από τις πρακτικές πολιτικές και τα οικονομικά στοιχεία εκμετάλλευσης και στο λεγόμενο «εθιμικό δίκαιο» που επιβάλλεται «κληρονομικώ δικαίω» από μεγάλο μέρος των ανδρών.
Σ αυτό το σημείο, θα ήθελα να τονίσω ότι όταν μιλάμε για “Γυναίκα” μιλάμε για τον άνθρωπο που του δόθηκε το δώρο της μητρότητας…. γεγονός που δημιούργησε την αντίληψη ότι ό χώρος που ανήκει στη γυναίκα, είναι ο χώρος της οικογένειας.
Η φύση της, δηλαδή η αναπαραγωγική της ικανότητα ταυτίστηκε με την οικογένεια και αυτό μετατράπηκε σε σκοπό και περιεχόμενο της ζωής της, σαν ολοκλήρωση της ύπαρξης της, διαμορφώνοντας έτσι μέσα στους αιώνες, την απόλυτη πεποίθηση ότι αυτός είναι ο ρόλος αλλά και ο λόγος ύπαρξης των γυναικών.
Από την αρχαιότητα έως και σήμερα η γυναίκα αγωνίζεται ακατάπαυστα για τα δικαιώματά της, κατέχοντας ένα σπουδαίο, πολλαπλό και καθημερινά πολύ δύσκολο ρόλο!
Σύζυγος, μητέρα, νοικοκυρά και εργαζόμενη, σε έναν σύγχρονο, γεμάτο προκλήσεις κόσμο. Σε ένα κόσμο όπου τα εξαιρετικά υψηλότερα ποσοστά ανεργίας των γυναικών, οι σημαντικά μικρότερες αποδοχές αλλά και η άνιση αντιμετώπιση τους στην παραγωγική διαδικασία, είναι ορατές και χειροπιαστές αποδείξεις μιας παθογένειας.
Τα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης επιβάρυναν επιπλέον τη θέση της γυναίκας τοποθετώντας την ψηλά στο βάθρο του καθεστώτος της μερικής απασχόλησης, αλλά και του περιορισμού των ευκαιριών για ανάληψη θέσης ευθύνης, γεγονότα που καθιστούν τη γυναίκα πιο ευάλωτη στη φτώχεια  και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Ακούω συχνά να λένε κάποιοι ότι πλέον έχουμε ισότητα των φύλων και η Ημέρα της Γυναίκας δεν έχει κανένα νόημα. Υπάρχει μια αντίληψη ότι η ισότητα, ή ακόμα καλύτερα, η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή, είναι κάποιου είδους «δώρο» σε μία ειδική ομάδα πληθυσμού, ότι αφορά μόνο τις ίδιες τις γυναίκες.
Στην πραγματικότητα, όμως, όσο οι γυναίκες μπορούν να σπουδάζουν, να εργάζονται, να δημιουργούν, να αναπτύσσουν την προσωπικότητά τους, τόσο περισσότερο αυξάνεται η ευημερία ολόκληρης της κοινωνίας.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η στήριξη στη γυναίκα είναι στήριξη και στην οικογένεια, είναι η άμυνα της κοινωνίας απέναντι στη γήρανση του πληθυσμού και τη δραματική μείωση των γεννήσεων.
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υποτιμούμε την πρόοδο που έχει γίνει, όχι μόνο σε επίπεδο νομοθεσίας αλλά και στην κοινωνία, τις τελευταίες δεκαετίες.
Ούτε, όμως, μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια και να επαναπαυόμαστε όταν ακόμα υπάρχουν σεξιστικές συμπεριφορές, όταν ακόμα υπάρχει μισθολογική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών, όταν ακόμα υπάρχουν εργοδότες που ζητούν χωριστά τα βιογραφικά των γυναικών από των ανδρών.
Το στοίχημα λοιπόν που πρέπει να κερδίσουμε ως κοινωνία, είναι κάθε παιδί, κορίτσι ή αγόρι, να μπορεί να κυνηγήσει τα όνειρά του χωρίς κλειστές πόρτες λόγω φύλου.
Η ισότητα των 2 φύλων δεν είναι μια απλή μαθηματική έννοια. Η ουσία της είναι η ισότιμη πρόσβαση στις ευκαιρίες, ήδη από την αρχή, από την παιδική ηλικία.
Κι εδώ θα δανειστώ μια φράση της Μαργαρίτα Ντυρά η οποία είπε ότι, «το σημαντικό δεν είναι να σχεδιάζουμε μόνο πολιτικές αλλά να ανατρέπουμε τα καθιερωμένα».
Για εμάς λοιπόν τις γυναίκες που αγωνιζόμαστε μέσα από οποιοδήποτε μετερίζι …. παραμένει το στοίχημα για την επίτευξη κοινωνικής συνοχής και της εξάλειψης των μεγάλων ανισοτήτων λόγω φύλου, που χαρακτηρίζουν και την ελληνική κοινωνία.
Βέβαια, το σύνθημα για την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, αλλά και στα κέντρα λήψης των αποφάσεων, παρότι είναι σωστό και αναγκαίο, θα μένει ένα κενό γράμμα……. όσο η πλειοψηφία των γυναικών θα είναι άνεργες, υποαπασχολούμενες, ανασφάλιστες, φορτωμένες με πολλαπλούς ρόλους.
Αν και σήμερα θεωρητικά υποστηρίζουμε ότι η γυναίκα έχει κατακτήσει την κοινωνική, οικονομική και πολιτική ισοτιμία με τον άνδρα, σαν ύπαρξη δεν έχει δικαιωθεί, αφού η κοινωνία μας κρατάει ακόμα τις βαθύτερες πατριαρχικές δομές.
Σαφώς οι απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής μας, θέλουν την γυναίκα ‘‘πρωταγωνιστή’’ και όχι ‘‘κομπάρσο’’. Και είμαι σίγουρη ότι το πορτραίτο της Γυναίκας του 21ου αιώνα θα είναι διαφορετικό.
Κρατώντας, λοιπόν, στη μνήμη μας και στην καρδιά μας το σπουδαίο κοινωνικό ρόλο που διαδραμάτισε η γυναίκα, παγκοσμίως σε περιόδους κρίσης, ας αναστοχαστούμε… πού βρισκόμαστε, τι καταφέραμε και πόσα - πολλά - πρέπει ακόμη να κάνουμε.
Ωστόσο, έχουμε λόγους να είμαστε ικανοποιημένες και ικανοποιημένοι, να έχουμε ελπίδα.
Γιατί είμαστε Έλληνες και επιλέξαμε στο σύνολό μας, ως λαός, για ακόμη μια φορά, να παραμείνουμε στη Φωτεινή Πλευρά του Ανθρωπισμού και των Ιδανικών.
 Γιατί είναι πεποίθησή μας ότι η ισότητα των φύλων, μας ενώνει ως πολίτες της Ελλάδας, της Ευρώπης, του κόσμου.
Γιατί πιστεύουμε ότι η ανθρωπιά, η ευημερία, η ανάπτυξη, η ίδια η Δημοκρατία, περνούν μέσα από την ισότητα των φύλων.
Θα συνεχίσουμε λοιπόν να είμαστε παράδειγμα προς τους λαούς όλου του κόσμου.
Αυτός είναι άλλωστε και ο μόνος δρόμος για μια κοινωνία ίσων ευκαιριών και ίσων δικαιωμάτων για όλους.

 

 

 

 

    

 

Απόψεις

# Μπροστάρης σε όλους τους αγώνες των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ το στέλεχος του ΚΚΕ και Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς ο Κώστας Μπασδέκης, έχει αναδείξει το πρόβλημα σε όλα...
randomness