Σε μία αναδρομή στην νεότερη ιστορία της Ελλάδας, την Κυριακή 6 Αυγούστου 2023, στην Κοινότητα Μαυρίλου, πραγματοποιήθηκαν πολιτιστικές εκδηλώσεις με τους διοργανωτές και τους ομιλητές να ανατρέχουν στην σύνδεση του αγωνιστή Αθανάσιου Διάκου με τους Μπαρουτόμυλους του χωριού και την καίρια σημασία τους για την τοπική κοινωνία.
Στο Μαυρίλο από το 1770 έως το 1914 λειτούργησαν 13 μπαρουτόμυλοι οι οποίοι αποτέλεσαν πυρήνα για την οικονομία της περιοχής και στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας βρέθηκαν στο επίκεντρο της προετοιμασίας του απελευθερωτικού αγώνα.
Την εκδήλωση διοργάνωσε ο Δήμος Μακρακώμης, σε συνεργασία με την Κοινότητα Μαυρίλου, την Πανελλήνια Ένωση Μαυριλιωτών, με την υποστήριξη της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και του Ο.Π.Α.ΣΤ.Ε , υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδας.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν με τον καθιερωμένο εκκλησιασμό , και ακολούθησε πομπή και μετάβαση ολων των τοπικών αρχών στον μπαρουτόμυλο Μαυρίλου με τη συνοδεία φουστανελοφόρων του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμάτας ''Ο Νικηταράς '' . Ακολούθησε ανάγνωση της επιστολήξς του Αθανασίου Διάκου και χαιρετισμοί επισήμων .
Χαιρετισμό στην εκδήλωση εκανε ο Δήμαρχος Μακρακώμης Γιώργος Χατζής . Στη συνέχεια ο καθηγητής Κωνσταντίνος Μπαλωμένος εκανε ομιλία -ιστορική ανάλυση , ενω παρουσιάστηκε και ηχητικό με αναφορά στους αγωνιστές του 1821 . Η εκδήλωση συνεχίστηκε με ομιλία για τους Αινιάνες απο τη Βασιλική Κοτοπούλη και δημοτικοί παραδοσιακοί χοροί, δίνοντας ξεχωριστό χρώμα στη γιορτή . Ο εντεταλμένος και υπεύθυνος της διοργάνωσης Κώστας Θεόπουλος ,κατά τον χαιρετισμό του, μνημόνευσε την συμβολή του βουλευτή Φθιώτιδας Γιώργου Κοτρωνιά στην ένταξη των μπαρουτόμυλων στο πρόγραμμα «Ελλάδα 2021» .
Στον χαιρετισμό του ο κ. Κοτρωνιάς τόνισε την ανάγκη να καθιερωθεί ως επίσημη ετήσια γιορτή, έτσι ώστε να προβληθεί η περιοχή με την σπάνια φυσική ομορφιά , την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου με το ιστορικό τέμπλο και να αναδειχθεί η συμβολή του Μαυρίλου στην επανάσταση του 1821. Tις εκδηλώσεις τίμησε με την παρουσία της και η Αντιδήμαρχος Λαμίας Ευμορφία Ρουποτιά . Σε αναρτησή της στον προσωπικό της λογαριασμό σημειώνει : ''Η Μεταμορφωση του Σωτηρος σημερα,ημέρα της ονομαστικής εορτής μου και δε θα μπορούσα να την γιορτάσω με πιο ομορφο τρόπο από τη συμμετοχή μου στις πολιτιστικές εκδηλώσεις της κοινότητας Μαυριλου αφιερωμένες στους μπαρουτομυλους που τροφοδοτουσαν την ελληνικη επανασταση.!Πιστευοντας σε εναν δίαυλο πολιτιστικής επικοινωνίας με όλους τους τόπους με τους οποιους εχουμε κοινες ιστορικές καταβολες η σημερινη εκδήλωση ήταν για μένα άλλο ένα λάκτισμα ιστορικής συνείδησης, ώστε να αγωνιστώ για την ανάδειξη της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς!''
Αριθμός Πιστοποίησης: Μ.Η.Τ. 242014
