«Αυτοάνοσα νοσήματα - Σύγχρονες θεραπείες»

Αγγελάκος Μιχάλης, Ρευματολόγος

Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι, στο λυκόφως του 20ου και την αυγή του 21ου αιώνα, συντελέστηκε στην ιατρική τεράστια πρόοδος τόσο σε διαγνωστικό αλλά κυρίως σε θεραπευτικό επίπεδο.
Η εξέλιξη αυτή, πέρα από την βελτίωση της ποιότητας ζωής, οδήγησε και στην ανάδυση ειδικοτήτων, «άγνωστων» σε ιατρούς και κοινό. Η ειδικότητα που, παρουσίασε πραγματικά μια «εκρηκτική» άνοδο και από «φτωχός συγγενής» της παθολογίας, μετατράπηκε σε «καταφύγιο» όλων των δύσκολων κλινικών προβλημάτων αυτής ήταν η ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ.

- Γιατί η ρευματολογία άργησε τόσο πολύ;
Αρχικά δημιουργήθηκε για να καλύψει τις ανάγκες της παθολογίας στις μη τραυματικές παθήσεις του μυοσκελετικού, ένα πεδίο που συγκινούσε ελάχιστους (αφού υπάρχουν οι ορθοπεδικοί για τα οστά, τι θέλουμε τους ρευματολόγους?)

- Τι άλλαξε;
Η ποικιλομορφία των ρευματικών εκδηλώσεων, η προσβολή εσωτερικών οργάνων, η εξέλιξη της ανοσολογίας και η σύνδεση του ανοσοποιητικού με τα ρευματικά νοσήματα, διέγειραν τον ενδιαφέρον αρκετών ερευνητών, οδήγησαν στην ανακάλυψη μηχανισμών και μορίων, νέων θεραπευτικών στόχων και προσέλκυσαν χαρισματικούς επιστήμονες και σημαντικά κονδύλια.

- Ποιο ήταν το κομβικό σημείο;
Παρά το τεράστιο ενδιαφέρον, οι αρχικές θεραπείες περιλάμβαναν κορτικοστεροειδή φάρμακα αρκετά τοξικά και λιγότερο αποτελεσματικά. Η ανακάλυψη νεότερων ανοσοκατασταλτικών προσέφεραν αποτελεσματικότητα και περισσότερη ασφάλεια. Η επανάσταση όμως έμελλε να συμβεί την δεκαετία του 90 με την εμφάνιση των βιολογικών παραγόντων.

- Τι είναι αυτές οι θεραπείες;
Είναι μόρια (μονοκλωνικά αντισώματα), από κατάλληλα επεξεργασμένα στοιχεία ζώντων οργανισμών, που μπλοκάρουν τους μηχανισμούς φλεγμονής και την υπερδιέγερση του ανοσοποιητικού, που είναι υπεύθυνα για τα αυτοάνοσα νοσήματα.
Παρά την εκτόξευση του κόστους θεραπείας (έως και 300 φορές), η υποχώρηση της φλεγμονής και του άλγους, η εξάλειψη των εξωαρθρικών εκδηλώσεων(πνεύμονες, οφθαλμοί, γαστρεντερικό, νεφροί, κτλ), οδήγησαν σε βελτίωση της ποιότητας ζωής, μείωση της νεανικής κυρίως θνητότητας και αύξηση του παραγωγικού ιστού.
Ως εκ τούτου έγιναν γρήγορα αποδεκτά από τα συστήματα υγείας(συν το ευνοϊκό προφίλ ασφαλείας), ενώ το τεράστιο επιστημονικό πεδίο και τα ανάλογα κέρδη έφεραν όλο και περισσότερες εταιρίες να επενδύσουν στον τομέα αυτό.
Έτσι μετά από 30 χρόνια από τον 1ο βιολογικό παράγοντα η αγορά έχει κατακλυστεί από πολλά νέα μόρια που διευρύνουν τις θεραπευτικές μας επιλογές, ενώ γίνονται ακόμα πιο ασφαλή.
ΥΓ. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ

- Ποιος βιολογικός παράγοντας μου ταιριάζει;
Αυτό εξαρτάται από τη νόσο, την πιθανή προσβολή άλλων οργάνων, την σοβαρότητα αυτής, τι άλλες παθήσεις έχεις και τι φάρμακα παίρνεις.
Την θεραπεία την ορίζει ο ρευματολόγος (αναλύοντας σου όλες τις παραμέτρους).

- Τι είναι τα βιο-ομοειδή ; Αποτελούν σύγχρονες θεραπείες;
Είναι και αυτά μονοκλωνικά αντισώματα που χρησιμοποιούν όμοια (αλλά όχι την ίδια) πρώτη ύλη με το πρωτότυπο. Ακολουθεί παρόμοια εξεργασία που οδηγεί σε σκεύασμα με τις ίδιες ενδείξεις και χρήσεις με το original.
Με δεδομένο ότι και το πρωτότυπο έχει εξελιχθεί από την πρώτη του παραγωγή, και στην παρασκευή των βιο-ομοειδών χρησιμοποιούνται οι πιο εξελιγμένες τεχνικές, κατατάσσοντας τα στις σύγχρονες θεραπείες.

- Είναι αποτελεσματικά και ασφαλή;
Ασφαλώς ναι.
1ον : επειδή η παραγωγή τους είναι ακριβή, παράγονται από μεγάλες εταιρίες με μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία(άλλωστε πολλά στελέχη τους έχουν εργαστεί στην γραμμή παραγωγής του πρωτοτύπου).
2ον : πριν κυκλοφορήσουν στην χώρα μας, έχουν εγκριθεί και δοκιμαστεί στην Αμερική και στην Ευρώπη(άρα υπάρχει γνώση και εμπειρία για την αποτελεσματικότητά τους)

- Αφού υπάρχει το πρωτότυπο γιατί να χρησιμοποιήσω το βιο-ομοειδές;
1ον : Οι μελέτες ισοδυναμίας έχουν δείξει παρόμοια αποτελεσματικότητα με το πρωτότυπο, 2ον : δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, 3ον : εισάγονται νέες δυναμικές εταιρίες, διευρύνοντας και τα κονδύλια και το πεδίο έρευνας, που μέσω του ανταγωνισμού μπορούν να οδηγήσουν στην ανακάλυψη νέων πρωτότυπων θεραπειών.

- Αφού είναι το ίδιο καλό γιατί είναι πιο φθηνό;
1ον : όταν βγαίνει το πρωτότυπο είναι μονοπώλιο και διαπραγματεύεται αλλιώς.
2ον : επίσης το πρωτότυπο απαιτεί περισσότερες μελέτες, έχει αρχικά αστοχίες μέχρι να επιτύχει τον στόχο του, οπότε παρουσιάζει υψηλότερο κόστος παραγωγής από το βιο-ομοειδές(που δεν χρειάζεται να κάνει όλες αυτές τις μελέτες).
Ο προβληματισμός αυτός δημιουργήθηκε γιατί στην συνείδηση των ιατρών και των ασθενών ταυτίστηκαν κακώς με τα γενόσημα.
Τα τελευταία είναι προσπάθεια ακριβούς αντιγραφής των πρωτοτύπων, χωρίς τις κλινικές μελέτες και τις επενδύσεις των βιο-ομοειδών.
 Είναι σίγουρο ότι βρισκόμαστε εν μέσω σημαντικών εξελίξεων στην ιατρική.
Η ανακάλυψη των σύγχρονων θεραπειών, αποτελεί το έναυσμα για περαιτέρω έρευνα, την είσοδο νέων φαρμάκων που θα οδηγήσουν στην προσθήκη νέων φαρμάκων στην θεραπευτική μας φαρέτρα.
Τα βιο-ομοειδή μας έδειξαν ότι ακόμα και όταν ένα μόριο είναι δοκιμασμένο, μπορεί να εξελιχθεί και έξω από την πρωτότυπη μήτρα του αποτελώντας μια ευχάριστη νέα θεραπευτική πρόταση.
 

*    Η ενημέρωση του κοινού γίνεται με την ευγενική υποστήριξη της εταιρείας Viatris.
*    Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμόδιου επαγγελματία υγείας.