Διοικητικές-πολιτικές προσωπικότητες του 19ου αι. : Δρόσος Μανσόλας

Γράφει ο
Κωνσταντίνος Αθαν. Μπαλωμένος
Φυσικός

   Καταγόταν από τη Θεσσαλία, αλλά δεν είναι γνωστός ο τόπος. Γεννήθηκε το 1779 ή το 1789. Ο Δρόσος Μανσόλας ήταν άνθρωπος που προσαρμοζόταν[1] εύκολα στις αλλαγές της πολυποίκιλης ζωής του. Από την όμορφη κοιλάδα των Τεμπών, όπου είχε γεννηθεί, πήγε στα Πανεπιστήμια της Γερμανίας (Ιένα) και σπούδασε ιατρική. Επέστρεψε από εκεί στις Σέρρες, όπου έκανε πρακτική εξάσκηση. Ήταν ήδη μυημένος στη Φιλική Εταιρεία.

Υπογραφή του Δρόσου Μανσόλα (1828)

   Με την έναρξη της Επανάστασης ήλθε στη νότια  Ελλάδα και, παρά το ότι δεν διέθετε ούτε τη διπλωματική ιδιοφυΐα του Μαυροκορδάτου ούτε τις τέλειες πολιτικές ικανότητες του Κωλέττη, η μόρφωση και ο πατριωτισμός του τον κατέστησαν σημαντική προσωπικότητα μεταξύ των Ελλήνων. Συμμετείχε στον απελευθερωτικό αγώνα. Το Νοέμβριο 1821, στην Άμφισσα, πήρε μέρος στο προσωρινό όργανο διοίκησης της Στερεάς Ελλάδας, που έφερε το όνομα “Άρειος Πάγος της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος”. Συμμετείχε στο 12μελές σχήμα του Αρείου Πάγου, ως πληρεξούσιος της Θεσσαλίας (όπως και ο Άνθιμος Γαζής). Με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο  συνδέθηκε στενά και προσέφερε τις υπηρεσίες του σε όλη τη διάρκεια της Επανάστασης, σε πολιτικό και νομοθετικό επίπεδο.

   Στην Α’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, το Δεκ.1821 - Ιαν. 1822, ήταν πληρεξούσιος[2] «εξ Αγράφων και πάσης Θεσσαλίας» (όπως και ο Άνθιμος Γαζής). Διορίστηκε Έπαρχος Αθηνών (το 1823) και έπαρχος Τήνου (το 1824). Συμμετείχε ως πληρεξούσιος στη Γ’ Εθνοσυνέλευση της Ερμιόνης (αρχές 1827) και στη Δ’ Εθνοσυνέλευση του Άργους (το 1829).

   Ήταν για πολύ καιρό συνεργάτης του διακεκριμένου Άνθιμου Γαζή στο δικαστήριο του Αρείου Πάγου και στο τέλος της Επανάστασης διορίστηκε από την Κυβέρνηση για την παραλαβή της Ακρόπολης και της πόλης της Λαμίας, η οποία μέχρι τότε, 1832, είχε παραμείνει στα χέρια των Τούρκων.

   Στο ελεύθερο ελληνικό κράτος, το 1833 διορίστηκε διοικητικός τοποτηρητής (Νομάρχης) Ζητουνίου (Λαμίας)-Μπουτουνίτσας (Μενδενίτσας) και Νέων Πατρών (Υπάτης), με βασικό έργο την οροθέτηση σημείων της Οροθετικής Γραμμής συνόρων, φύλαξη αυτής και καταδίωξη των ληστών. Το 1834 έγινε επίσκεψη του Όθωνα στη Φθιώτιδα και ακολούθησε απογευματινή βόλτα στην Αγία Μαρίνα. Όπως έγραψε[3] ο Λουδοβίκος Ρος στην εξόρμηση αυτή :

“Ο δόκτωρ Δρόσος Μανσόλας[4], κάποτε ακροατής τους Σίλλερ στην Ιένα και ο οποίος θυμάται με ενθουσιασμό πώς ο αθάνατος τραγουδιστής παρότρυνε με φλογερά λόγια τους Έλληνες ακροατές του για την απελευθέρωση της πατρίδας τους, μας έδειξε τον τόπο, όπου είχε πέσει ο φιλέλληνας ValdemarQualen, που καταγόταν από ευγενή οικογένεια των Halstein. Μετά από πολυήμερη αντίσταση, οι Έλληνες οπισθοχώρησαν και διέφυγαν από τη θάλασσα”.

 Δρόσος Μανσόλας
(ελήφθη από τη Βικιπαίδεια)

   Στην περίοδο της αντιβασιλείας του Όθωνα, στην κυβέρνηση Άρμανσμπεργκ του 1835 ο Δρόσος Μανσόλας έγινε υπουργός (γραμματέας της Επικρατείας επί των Εσωτερικών). Το Δεκέμβριο του 1834 έγινε μια πρώτη συνομιλία[5] του Δρόσου Μανσόλα και του βουλευτή Δημ. Χατζίσκου “περί ιδρύσεως Τραπέζης”. Στην κυβέρνηση Ρούντχαρντ το 1837 έγινε υπουργός Εσωτερικών. Ακολούθως, έγινε Υπουργός των Εσωτερικών και Σύμβουλος Επικρατείας. Ελέχθη ότι η  επιρροή ξένου (στην Αθήνα) πρεσβευτή συνετέλεσε για να γίνει μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας.

   Κατά τη διάρκεια του λοιμού, εγκατέλειψε τον Πόρο, όπου είχε σταλεί με αποτέλεσμα να στερηθεί του αξιώματος, ως μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας. Ανεξαρτήτως του αν τούτο υπήρξε δίκαιον, ελέχθη ότι δεν ήταν παρά πρόσχημα. Έτσι - όπως συχνά συνέβαινε - έπεσε στη δυσμένεια της Αντιβασιλείας και στη συνέχεια περνούσε σαν εξόριστος.

  Κατά τη μαρτυρία του περιηγητή Τέομπαλντ Πισκατόρι[6], που πέρασε από τη Λαμία το 1841:

“Ο Δρόσος Μανσόλας είναι πεπαιδευμένος, γνωρίζει πολύ καλώς την Γαλλικήν γλώσσαν, την Γερμανικήν, την Ιταλικήν, αλλά θεωρείται άνθρωπος άνευ ενεργητικότητος· ανήκει εις το Γαλλικόν Κόμμα".

   Ο Μανσόλας στο μεταξύ είχε αγοράσει[7] από τη σύζυγο του Χαλήλμπεη της Λαμίας το ένα τρίτο του τσιφλικιού της Αγίας Μαρίνας Στυλίδας (τα άλλα δύο τρίτα είχαν αγοράσει οι χωρικοί της Αγίας Μαρίνας). Το κτήμα του αυτό, στην κορυφή του Μαλιακού Κόλπου, αν και μικρό, ήταν αρκετό για ένα φιλόσοφο όπως αυτόν. Διέθετε αρκετό χώρο για ανάπαυση, όπως και για μελέτη. Οι γεωργικές του ασχολίες συμπλήρωναν ένα μέρος του χρόνου του, ενώ το όπλο και τα βιβλία τού παρείχαν άφθονα μέσα για διασκέδαση.

   Στις υποχρεώσεις του ήταν να συνοδεύει τόσο το διοικητή της Επαρχίας, όσο και μερικούς άλλους από την ανώτερη κοινωνία της πόλης, σαν κι αυτόν, που ήταν τοποθετημένοι στη Λαμία, προερχόμενοι  από διάφορα μέρη της χώρας. Τη περίοδο 1840-42, ο περιηγητής Ζαν Μπισόν[8], διερχόμενος από τη Λαμία, συνάντησε μεταξύ άλλων[9] και τον υπουργό Δρόσο Μανσόλα. Έγραψε σχετικά :

“Ο κ. Δρόσος Μανσόλας υπουργός και πολύ φωτισμένος άνθρωπος, αποσύρθηκε από τις κρατικές υποθέσεις για να καλλιεργήσει τα κτήματά του στην Αγία Μαρίνα, κοντά στη Στυλίδα, στην αρχαία Φθιώτιδα του Αχιλλέα. Χάρηκα πολύ που μπόρεσα να περάσω λίγες μέρες μαζί του στη Λαμία.”

   Έλαβε μέρος στην επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. Μετά εκλέχτηκε πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση του ίδιου έτους (1843), στη δε επαναστατική κυβέρνηση του Ανδρέα Μεταξά (1843-44) ήταν υπουργός Οικονομικών.

  Το φθινόπωρο του 1844 πέρασε από τη Λαμία, ο Γ. Α. Περδικάρης, ελληνικής καταγωγής αμερικανός πρόξενος στην Ελλάδα. Επισκέφθηκε το μεγάλο σπίτι του Δρα Μανσόλα, όπου και φιλοξενήθηκε. Μας δίνει μια μικρή περιγραφή[10] του :

“… το σπίτι του οικοδεσπότη μας, του κ. Δρ. Μανσόλα με το μεγάλο σαλόνι και το γυναικωνίτη του, με τα καφασωτά παράθυρα, τους κήπους του, τις βρύσες και τα μπάνια του, θα μπορούσε πολύ δύσκολα να αποτύχει θυμίζοντας τις μέρες, κατά τις οποίες όλα τα τωρινά ρημαγμένα μέγαρα ήταν κατοικίες των μπέηδων και των πασάδων … ”

  Στη συνέχεια, στην κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κανάρη ήταν υπουργός Εξωτερικών και Οικονομικών (το 1844) και στην κυβέρνηση Γεωργίου Κουντουριώτη ήταν υπουργός Εξωτερικών (το 1848). Την περίοδο 1847-1856 ήταν γερουσιαστής.

  Σημαντικό έργο του είναι η μετάφραση του βιβλίου «Αλκιβιάδης» του Μάιζνερ, από τα γερμανικά, το οποίο εκδόθηκε το 1837. Στο αρχείο του Ιωάννη Κωλέττη έχουν διασωθεί 18 επιστολές του (αντίγραφα υπάρχουν στην αρχειακή συλλογή της Ακαδημίας Αθηνών).

   Ο Δρόσος Μανσόλας (σε μερικές επιστολές υπέγραφε ως Μανσσόλας) πέθανε το 1860 στην Αθήνα.

Κωνσταντίνος Αθ. Μπαλωμένος

                   φυσικός

-----------------------------------------------------

Βιβλιογραφία - Αναφορές

1. Δαβανέλος-Σταυρόπουλος, “Λαμία, Με τη γραφίδα των περιηγητών (1159-1940)”, εκδ. ΟΙΩΝΟΣ, 2005), Λαμία.
2. 2.    Γεώργιος Κ. Θ. Λέλης, 3ο Συνέδριο Φθιωτικής Ιστορίας (Ιστορία – Αρχαιολογία – Λαογραφία), 2005, σελ 334.
3. 3.    Δρόσος Μανσόλας : “Αλκιβιάδης” του Μάιζνερ, σε ελεύθερη μετάφραση από τα γερμανικά, Τυπογραφία Ι. Φιλήμονος, 1837, Αθήνα.
4. 4.    Νεώτερο Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ήλιος.
5. 5.    Βικιπαίδεια.