ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Γράφει η Αναστασία Μπράνη

Όλοι οι άνθρωποι αποκτούν δικαιώματα μετά τη γέννησή τους,  ανεξάρτητου φύλου, φυλής, εθνικότητας, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή οποιασδήποτε άλλης κοινωνικοοικονομικής θέσης. Τα ανθρώπινα δικαιώματα περιλαμβάνουν το δικαίωμα στη ζωή και την ελευθερία, την ελευθερία της  γνώμης και της έκφρασης, το δικαίωμα στην εργασία και στην εκπαίδευση και πολλά άλλα.

Στις 10 Δεκεμβρίου γιορτάζουμε την 74η επέτειο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τα Ηνωμένα Έθνη. Η Διακήρυξη καθόρισε τα παγκόσμια δικαιώματα και αναγνώριζε την ίση αξία κάθε ανθρώπου.

Το  περσινό  σύνθημα της καμπάνιας της Παγκόσμιας Ημέρας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για το έτος 2022 ήταν «Αξιοπρέπεια, Ελευθερία και Δικαιοσύνη για όλους». Ωστόσο, οι παραπάνω «υποσχέσεις» επιδέχονται έντονη κριτική. Ο κόσμος αντιμετωπίζει μια κλιματική κρίση, τις αυξανόμενες πολεμικές συγκρούσεις, την οικονομική αστάθεια, την παραπληροφόρηση, τη φυλετική αδικία και την παγκόσμια οπισθοδρόμηση στα δικαιώματα των γυναικών. Οι άνθρωποι είναι απογοητευμένοι και έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στις κυβερνήσεις και τους θεσμούς για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι νέοι δεν αισθάνονται ότι ακούγονται από τις κυβερνήσεις και ζουν σε ένα κόσμο με αβέβαιο μέλλον.

Η ετήσια έκθεση Ανθρώπινης Ανάπτυξης του ΟΗΕ μας προειδοποιεί ότι οι  πολλαπλές κρίσεις σταματούν την πρόοδο καθώς 9 στις 10 χώρες οπισθοχωρούν στην ανθρώπινη ανάπτυξη. Κρίσεις όπως  η πανδημία του COVID-19 και ο πόλεμος στην Ουκρανία επέφεραν σαρωτικές κοινωνικές και οικονομικές παγκόσμιες αλλαγές. Η  φτώχεια και η πείνα αυξάνονται για πρώτη φορά ύστερα από πρόοδο δεκαετιών ενώ εκατομμύρια παιδιά χάνουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση. Η ανισότητα βαθαίνει ενώ σχεδόν ένα εκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε συνθήκες λιμού, με την πείνα και τον θάνατο να αποτελούν καθημερινή πραγματικότητα.

Παράλληλα το 1% του Παγκόσμιου Πληθυσμού έχει ξεριζωθεί από τον τόπο του λόγω των συγκρούσεων, των διώξεων ή γεγονότων που έχουν διαταράξει σε μεγάλο βαθμό τη δημόσια τάξη ενώ η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες επισημαίνει ότι οι προοπτικές να τελειώσουν γρήγορα τα δεινά των προσφύγων ολοένα και λιγοστεύουν.

Ποια είναι τα ψήγματα αισιοδοξίας;

Μετά από χρόνια πολέμου, ορισμένα σχολεία στη Συρία τα οποία βρίσκονται σε αμφισβητούμενες εμπόλεμες ζώνες, αναδυθήκαν από τα ερείπια για να ανοίξουν ξανά και να υποδεχτούν μαθητές.

Σύμφωνα με την UNICEF, η κρίση της Συρίας ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για την παιδεία με περισσότερα από 7.000 σχολεία να καταστρέφονται και περίπου 2 εκατομμύρια παιδιά να μένουν εκτός σχολείου.

Ένα ακόμη αισιόδοξο μήνυμα είναι ότι άντρες και γυναίκες του Ιράν έχουν βγει στους δρόμους και διαμαρτύρονται για  την βία κατά των γυναικών μετά τον βάναυσο θάνατο της Μαχσά Αμίνι στα χέρια της Αστυνομίας Ηθών της Τεχεράνης. Οι Ιρανές γυναίκες καίνε τις μαντίλες τους, κόβουν τα μαλλιά τους και διεκδικούν την ελευθερία τους με τίμημα ακόμη και την ίδια τους τη ζωή.

Ποιες αλλαγές απαιτούνται;

H έκθεση του ΟΗΕ προτείνει την εφαρμογή πολιτικών που εστιάζουν στις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην εφαρμογή στρατηγικών ετοιμότητας για αντιμετώπιση παγκόσμιων φαινομένων όπως οι πανδημίες καθώς και στις πολιτικές κοινωνικής προστασίας προκειμένου οι κοινωνίες να μπορέσουν να προσαρμοστούν στις διαρκείς παγκόσμιες μεταβολές.

Παράλληλα υπάρχει ανάγκη για μια οικονομία που να επενδύει στα ανθρώπινα δικαιώματα και να λειτουργεί χωρίς διακρίσεις για όλους ενώ απαιτείται ανανέωση του κοινωνικό συμβολαίου μεταξύ των κυβερνήσεων και των πολιτών ώστε οι άνθρωποι να ανακτήσουν την αίσθηση του ελέγχου της ζωής τους και να έχουν ελπίδα για το μέλλον.

Άντρες και γυναίκες από κάθε γωνιά της γης οφείλουν να υπερασπιστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς όλοι έχουν έναν ρόλο να παίξουν στην παγκόσμια αλυσίδα.