Η απογραφή του 2021 και η αναζήτηση αξιοπιστίας...
Γράφει ο Στέλιος Ζαχαρόπουλος - Τοπογράφος Μηχανικός
Ιδιαίτερο θέμα δημόσιου προβληματισμού υπήρξε με αφορμή τα στοιχεία της απογραφής του 2021 που ανακοινώθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ για τη Φθιώτιδα.
Οι επιπτώσεις που καταγράφονται ως επιγενόμενες είναι πολλών επιπέδων. Όχι μόνο σε ότι αφορά τις αναπτυξιακές προοπτικές μας αλλά και σε σχέση με τις ασκούμενες πολιτικές, για τον τόπο μας και τη χώρα. Πολιτικές που εκτός κάποιων εξαιρέσεων -το παράδειγμα του Αντώνη Τρίτση είναι βέβαια γνωστό- αποδεικνύεται στην πράξη ότι δε βλέπουν «πέρα από τη μύτη» τους. Κυρίως σε σχέση με το άναρχο μοντέλο «ανάπτυξης» το οποίο βιώνεται από χρόνια και τις γνωστές ανισότητες που κατά κανόνα παρατηρούνται σε βάρος της Περιφέρειας.
Πρόκειται για μείζον πρόβλημα σύμφυτο του τρόπου που ασκείται η κεντροβαρική κρατική διοίκηση και έχει ως αποτέλεσμα τον διαχρονικά αυξανόμενο υπερσυγκεντρωτισμό του πληθυσμού, κυρίως στο πολεοδομικό «συγκρότημα» της Αττικής.
Σε κάθε περίπτωση πάντως και σε ότι αφορά τις «πρώτες εκτιμήσεις» που δημοσιοποιήθηκανγια την απογραφή του 2021 ας παρατηρηθεί -και ας με συγχωρήσουν οι αρμόδιοι- ότι η λύση του προβλήματος δε μπορεί να προκύπτει μόνο μέσα από αριθμητικές συγκρίσεις.
Εκτός από τη μειωμένη αξιοπιστία των διατιθέμενων στοιχείων λόγω και της συγκυρίας του covid, η σωστή αξιοποίηση αυτών των πληροφοριών, είναι από τη φύση της περισσότερο σύνθετη διεργασία. Απαιτούνται προσεγγίσεις σε βάθος και πληρέστερη «ανάγνωση».
Στα πλαίσια αυτά και για τη Φθιώτιδα, θα άξιζε μία αναδρομή στα πληθυσμιακά της δεδομένα τουλάχιστον κατά την περίοδο του μεταπολιτευτικού μας παρελθόντος. Έστω από την απογραφή του 1981 και μετά που ο Νομός μας είχε περίπου 161.000 κατοίκους. Το 1991 ο πληθυσμός του Νομού αυξήθηκε και έγινε περίπου 171.000. Κορύφωση της αύξησης είχαμε το 2001 που στη Φθιώτιδαφέρεται να είχαν απογραφεί 178.771 κάτοικοι. Στη συνέχεια, το 2011 υπήρξε το πρώτο«καμπανάκι» με τους πολίτες του Νομού να γίνονται 159.461. Και σήμερα έχουμε το δεύτερο «καμπανάκι» με τους κατοίκους μας να αριθμούνται σε 137.756 ….
Οι περισσότεροι βέβαια γνωρίζουν σε σχέση με τις όπως παραπάνω ανά δεκαετία απογραφές ότι τα στοιχεία που διατίθενται προς χρήση δεν είναι αξιόπιστα στο βαθμό που θα έπρεπε. Τα λάθη δεν οφείλονται μόνο στις ατέλειες των απογραφικών μεθόδων αλλά και σε διάφορες σκοπιμότητες μέχρι και λάθος παροτρύνσεις των «εκφραστών» της πολιτείας. Ως αποτέλεσμα έχουμε μια επίπλαστη πληθυσμιακή κατανομή που για τις περιοχές της ενδοχώρας είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστική. Για παράδειγμα και σε σχέση με όσα βιώνονται στις ορεινές και δυσπρόσιτες Κοινότητες είναι από χρόνια γνωστό ότι τα απογραφικά τους δεδομένα δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Μέσα από την εξωπραγματική αντίληψη να «δώσουμε δύναμη» στο χωριό μας και με μηδενικό όφελος εκτός ίσως από την όποια πενιχρή οικονομική ενίσχυση των Δήμων.
Απασχόλησαν όμως τους αρμόδιους οι ενδεχόμενες επιπτώσεις από την αναίτια παραχάραξη των στοιχείων της πληθυσμιακής μας κατανομής; Υπάρχουν Κοινότητες που ακόμα και σήμερα εμφανίζονται με 50 ή100 κατοίκους, ενώ οι πραγματικοί τους κάτοικοι μπορεί να μετρούνται στα δάκτυλα ενός χεριού. Ενδιαφέρθηκαν κάποιοι με τις συνέπειες τέτοιων εξωπραγματικών στρεβλώσεων;
Εάν τοπρόβλημα της ερήμωσης των περιφερειακών μας ενοτήτων θέλουμε με τον πιο επίσημο τρόπο να «κρύβεται κάτω από το χαλί», πως μπορεί να ευελπιστούμε στις προοπτικές για την ανάταξή του; Ο σχεδιασμός όσων θα μπορούσε και θα έπρεπε να ιεραρχούνται στα πλαίσια της ισότιμης και δίκαιης περιφερειακής ανάπτυξης της χώρας είναι το ζητούμενο. Με ορίζοντα την απρόσκοπτη εκμετάλλευση όλων των παραγωγικών μας δυνατοτήτων, με συμμετοχικές διαδικασίες και επιλογές επιστημονικά τεκμηριωμένες αλλά και «δοκιμασμένες» στην πράξη.
Στα πλαίσια όμως αυτής της προσπάθειας και της επιδίωξης των σε βάθος δομικών αλλαγών του στρεβλού αναπτυξιακού μας μοντέλου υπάρχουν και κάποιες απαρέγκλιτες προϋποθέσεις. Όπως είναι οι αδήριτες ανάγκες για την απαγκίστρωση απόσκοπιμότητες που «βάλουν» κατά των κοινών συμφερόντων των συμπολιτών μας. Και η αποξένωση των ταγών μας από τις μικρόνοες πολιτικές αντιλήψεις του περασμένου αιώνα.
ΣΤΕΛΙΟΣ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΤΟΠΟΓΡΑΦΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
