Η Πολιτική της Κυκλικής Οικονομίας και στον Αγροτικό Τομέα (OΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ)

Γράφει ο Δρ. Κων/νος Μπαγινέτας, Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής & Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, ΥπΑΑΤ, Γεωπόνος - Ειδικευμένος σε θέματα Αειφορικής Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης Πτυχιούχος Α.Π.Θ., D.I.C. (Imperial, UK), M.Sc. (Imperial, UK), Ph.D. (Nottingham, UK)

Η Κυκλική Οικονομία είναι μία βασική προωθούμενη «Πράσινη Αναπτυξιακή Πολιτική», η οποία δημιουργεί επιχειρηματικές ευκαιρίες, βασιζόμενη στην ορθή αξιοποίηση των πόρων και τη χρήση δευτερογενών υλικών και αποβλήτων, στην ιδέα της ανακύκλωσης-επαναχρησιμοποίησης, προσδίδοντας μια αειφορική διάσταση στο παραγωγικό μοντέλο.
Σημαντικά οφέλη της κυκλικής οικονομίας είναι α) η μεγάλη υπεραξία σε αντίστοιχες επενδύσεις, λόγω του μικρού κόστους πρώτων υλών, β) η απορρόφηση/αξιοποίηση νέων επιστημόνων και γ) η συμβατότητά της με την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και την κοινωνική οικονομία.
Στη χώρα μας, η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία προσφέρει συγκριτικά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, καθώς είναι συμβατή-φιλική προς την ήδη υπάρχουσα δομή του ελληνικού παραγωγικού ιστού, που χαρακτηρίζεται από μικρό μέγεθος επιχειρήσεων. Επιπρόσθετα, ο συγκεκριμένος τομέας παρουσιάζει δυνατότητες ανάπτυξης καθώς υπάρχουν οι διαθέσιμοι φυσικοί πόροι, οι αναξιοποίητοι δευτερογενείς πόροι και τα απόβλητα είναι αρκετά, το επιστημονικό δυναμικό και η τεχνογνωσία είναι επαρκή και παράλληλα το πλαίσιο της στρατηγικής από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα απαραίτητα χρηματοδοτικά εργαλεία είναι διαθέσιμα.
Η μετάβαση από το γραμμικό μοντέλο ανάπτυξης “Προμήθεια - Παρασκευή - Απόρριψη” σε κυκλικό, συνιστά ποιοτικό άλμα και αναπτυξιακό μετασχηματισμό, ενώ δημιουργείται νέα επαγγελματική και επιχειρηματική ύλη με πραγματικό προϊόν και όχι υπηρεσίες. Υιοθετούνται καταναλωτικές τάσεις για προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον, χωρίς να υποτιμούμε την επίτευξη ασφαλών λύσεων στη διάθεση των αποβλήτων, αποφεύγοντας ταυτόχρονα κυρώσεις από την Ε.Ε.. ‘Έτσι, συνδεόμαστε στενά πλέον με τις βασικές προτεραιότητες της Ε.Ε. για την απασχόληση και την ανάπτυξη, την κοινωνική οικονομία και τη βιομηχανική καινοτομία, ενώ παράλληλα δημιουργείται νέα γνώση, τεχνολογία, επαγγελματικές δεξιότητες, θέσεις εργασίας, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητα μας.
Ειδικότερα, η κυκλική επιχειρηματικότητα στον αγροτικό τομέα ενθαρρύνει την βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, με βασικές επιδιώξεις την αύξηση της αποδοτικότητάς τους, την επανεξέταση των αλυσίδων αξίας, την ορθολογική διαχείριση αποβλήτων, την επαναχρησιμοποίηση του νερού ή τη συλλογή βρόχινων και πηγαίων νερών.

Ενδεικτικοί τομείς αξιοποίησης του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας είναι:
•        Εδαφοβελτιωτικά - Γεωργικά Εφόδια - Λιπάσματα και βιοαπόβλητα - Συλλογή και χρήση οργανικών υπολειμμάτων ως λιπασμάτων (compost).
•        Πρόληψη σπατάλης τροφίμων και αξιοποίηση απορριμμάτων ή ληγμένων (ανακύκλωση, παραγωγή ζωοτροφών, κλπ).
•        Επαναχρησιμοποίηση νερού. Προώθηση υποδομών συλλογής νερού σε άνυδρες περιοχές.
•        Διαχείριση και αξιοποίηση αποβλήτων αστικών περιοχών.
•        Κατασκευές από δευτερογενή υλικά – επαναχρησιμοποίηση δομικών υλικών.
•        Βιομηχανική Συμβίωση (αξιοποίηση βιομηχανικών παραπροϊόντων).
•        Δευτερογενή καύσιμα - Πλαστικά.  
•        Νησιωτικότητα & Μεταφορές δευτερογενών υλικών.

Οι επενδύσεις στην κυκλική οικονομία, την ενεργειακή αποδοτικότητα και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μπορούν να αποτελέσουν μοχλό αλλαγής του ελληνικού παραγωγικού μοντέλου και στον πρωτογενή τομέα, δίνοντας ώθηση σε νέες επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα και στον αγροτικό τομέα.
Η ενσωμάτωση της πρωτοβουλίας και στην Ελλάδα με στόχο την επανεκκίνηση των επενδύσεων στην ελληνική οικονομία, η παροχή πληροφόρησης, η θέσπιση κινήτρων και η καθοδήγηση των ελληνικών επιχειρήσεων, η μετατροπή της διαχείρισης των απορριμμάτων και η ανάγκη νομοθετικής μεταρρύθμισης αποτελούν ορισμένα από τα αναγκαία βήματα στη κατεύθυνση υιοθέτησης των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας.