ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ: Προβλήματα εξαιτίας των προσφύγων το έτος 1922

Γράφει ο Νίκος Ταξ. Δαβανέλλος

Συνεδρίασις της 21ης Σεπτεμβρίου 1922
«… λαβόν υπ’ οψει το υπ’ αριθμ. 112 της 8ης Σεπτ. 1922 έγγραφον του κ. Γυμνασιάρχου Λαμίας αιτουμένου, ένεκεν της καταλήψεως του Διδακτηρίου του Γυμνασίου υπό των προσφύγων, την εγκατάστασιν ηλεκτρικού φωτός εν τω Διδακτηρίω της Δημοτικής Σχολής Θηλέων όπως καταστή δυνατόν οι μαθηταί του Γυμνασίου να διδάσκονται και κατά τας Μ.Μ. νυκερινάς ώρας εν τω άνω καταστήματι του διδακτηρίου τούτου και τον προϋπολογισμόν της απαιτουμένης δαπάνης δια την εγκατάστασιν του ηλεκτρικού φωτισμού, ανερχομένης εις δραχμάς 1.060,50 … εγκρίνει πίστωσιν εις βάρος του αποθεματικού …
Ανατίθησι τα περαιτέρω τω κ. Δημάρχω

Σημ. « … η ιστορία ξεκινά από την καταστροφή της Σμύρνης, τον Αύγουστο  1922και καταλήγει τον Αύγουστο 1923…εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες φτάνουν με καράβι στο Πειραιά και στα νησιά. Έρχονται αντιμέτωποι με την απροκάλυπτη εκμετάλλευση και ζουν σε συνθήκες εξαθλίωσης… το βιβλίο αποπειράται να εντάξει το πρόβλημα  των προσφύγων στα νέα δεδομένα που επικρατούν … την πολιτική κατάσταση, τις γεωπολιτικές αλλαγές, την εξάρτηση της χώρας από τις Μεγάλες Δυνάμεις… τη διαπλοκή, τη διαφθορά, τις κερδοσκοπικές προσδοκίες που τις εκμεταλλεύονταν οι μεγαλοεπιχειρηματίες , εισαγωγείς, χονδρέμποροι, εφοπλιστές, μικροέμποροι που ανέβασαν τις τιμές των τροφίμων, του πετρελαίου , του κάρβουνου  και του ηλεκτρικού, δύο και τρείς φορές πιο πάνω…»

        Γιάννης Σιώτος, «Μάνα πατρίδα,
κακιά μητριά». Εκδ. Καστανιώτης, 2023.

Σημ «… το 1922 φτάνουν στη Φθιώτιδα οι πρώτοι έλληνες Πόντιοι πρόσφυγες. Φτάνουν στο Λιμάνι της Στυλίδας. Αντιμετωπίζουν την έχθρα, την ταπείνωση και την κατακραυγή. Μένουν, «αμπαρομένοι, φυλακισμένοι» μέσα στο πλοίο για πολλές ημέρες. Οι ντόποιοι δεν τους επιτρέπουν την αποβίβαση!   Τούτοι οι κυνηγημένοι προέρχονται από τη Σμύρνη, το Αϊβαλί, τη Σαμψούντα.

Στη Στυλίδα έζησαν αβοήθητοι από το Κράτος, μέσα σε άθλια καμαράκια, σε αποθήκες, στο μηχανοστάσιο του τραίνου. Μερικοί ήρθαν στη Λαμία και κατοίκησαν στο Κάστρο. Για νερό κατέβαιναν στις Εφτά Βρύσες της Πλατείας Λαού. Ένας ακόμα αριθμός έφυγε για την περιοχή της Δράμας. Τριάντα οικογένειες εγκαταστάθηκαν στη Μεγάλη Βρύση. Το έτος 1929 τους δόθηκε 1,50 στρέμμα για κατοικία και κήπο στην περιοχή της Μαυρομαντήλας, κτήμα του Στεργιόπουλου  (Κόγκα) με την απαλλοτρίωση του 1929…»
          
Σταύρος Μπλούκας, « Τα 70 χρόνια της Ν. Μαγνησίας (1929-1999) Φ.Χ  1999, σελ.127-134.
          Κ. Αθ. Μπαλωμένος, «Οικισμός αγροτών προσφύγων  Μ. Βρύσης Λαμίας».
Φ.Χ. 2009, σελ 105-117.