Το ‘21 και οι καρδιές των Ελλήνων... Ποιος έκαμε το θαύμα;

Όλοι οι γνήσιοι ιστορικοί της εθνεγερσίας συμφωνούν πως το 1821 τροφοδοτήθηκε από την θρησκευτική πίστη. Μ’ αυτή γιγαντώθηκε. Μ’ αυτή άστραψε. Η πίστη του Χριστού φώτιζε με το ιλαρό της φως τις ψυχές των ραγιάδων.
Το προβάδισμα στο τιτάνιο έργο να μείνουν απείραχτα τ’ αθάνατα ιδανικά της φυλής στις καρδιές των Ελλήνων, το είχαν οι κληρικοί. Το ράσο κρατούσε αναμμένη τη φλόγα της Ορθοδοξίας. Στους μαρτυρικούς θόλους των ναών, στο σκοτάδι του νάρθηκα ή του γυναικωνίτη, ο παπάς, ο δάσκαλος διαιώνιζε σταθερά την εθνική και φυλετική συνείδηση. Η Εκκλησία με τα μοναστήρια και τους μοναχούς της, τις Σχολές και τα σχολεία της προγραμμάτιζε προγράμματα για τον φωτισμό του δούλου Γένους και πραγματοποιούσε άθλους. Σε κάθε ορθόδοξο ναό μέσα στο θαμπό φως των καντηλιών και κάτω από το γεμάτο ουράνια γλυκύτητα βλέμμα των αγίων η Εκκλησία καλλιεργούσε την πίστη. Και η πίστη σφυρηλατούσε σιωπηλά, μυστικά το θαύμα του 1821.
Φωτισμένη η ψυχή των σκλάβων από το αιώνιο φως του Χριστού και θρεμμένου με το αίμα των μαρτύρων της Εκκλησίας οπλιζόταν με υπομονή, αντοχή κι ελπίδα. Και όταν ήρθε η μεγάλη ώρα, τον σκλάβο τον έκανε ημίθεο. Τον έστησε ατρόμητο μπροστά στο βαρβαρισμό και στο θάνατο.
Του έδωσε έμπνευση να πει το μεγάλο λόγο: «Γιατί του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία». Ο ραγιάς έγινε άλλος άνθρωπος. Τώρα δεν παραδίδεται στη μοίρα του. Λησμονεί την αριθμητική, ορθώνεται περήφανος, χυμά με ορμή και χτυπά τον καταλυτή της ελευθερίας του, χαράσσοντας με το χέρι του Μακρυγιάννη: «Δια θρησκείαν και πατρίδα». Αντιλαλεί από τα βουνά του Αίμου ως τον Μοριά, την Κρήτη και την Κύπρο ο λόγος του Κωνσταντίνου Οικονόμου, που βρόντησε από τον άμβωνα της Οδησσού (1 Ιουνίου 1821). «Εποχή μακαρία! Ο τύραννος πίπτει. Ο Σταυρός θριαμβεύει. Το Έθνος των Ελλήνων αναγεννάται».
Εκκλησία και Έθνος ανέβαιναν ως τότε τον Γολγοθά του μαρτυρίου. Μετά την κήρυξη της Επανάστασης το Έθνος θρεμμένο από την Εκκλησία γιορτάζει μαζί με την τροφόν του το θαύμα, την ανάστασή του. Στις ώρες της δουλείας Γένος και Θρησκεία συμπορεύονται χέρι - χέρι. Στις ώρες του μεγαλείου, του θαύματος μένουν πάλι δεμένες, αχώριστες. Πατριάρχες, επίσκοποι, ιερείς και μοναχοί ποτίζουν με το αίμα του μαρτυρίου τους το δέντρο της Ελευθερίας. Το ίδιο δέντρο ποτίζεται με το αίμα των παληκαριών του ’21 και τα αίματα των λογίων του Γένους.
Δύσκολο να γίνει η νοσταλγία εθνεγερσία κάτω από το τούρκικο γιαταγάνι, μέσα στη φτώχεια και την μιζέρια. Κι όμως έγινε. Γι’ αυτό όταν ακόμη διαρκούσε η άνιση πάλη του ραγιά με τον Τούρκο, ένας από τους ηγέτες της Επανάστασης έλεγε στον περιηγητή.
«Η αντίσταση της Ελλάδος είναι ένα άλυτο πρόβλημα. Είναι ο Θεός των Χριστιανών, που κάνει το θαύμα. Είθε η θεία Πρόνοια ν’ αγρυπνεί ακόμη πάνω μας και όταν θα ελευθερωθούμε, δεν πρέπει παρά μόνο σ’ αυτή να ψάλλουμε ύμνους λατρείας και ευγνωμοσύνης».
Κι’ ελευθερωθήκαμε. Και κάθε 25 Μαρτίου φέρνουμε στη μνήμη μας το θαύμα. Ψάλλουμε όμως ύμνους λατρείας κι’ ευγνωμοσύνης στο Θεό με την ίδια πίστη, το ίδιο πάθος και την ίδια φλόγα, που έψαλλαν οι μεγάλες ψυχές του 1821;
Οι αγράμματοι σοφοί της εθνεγερσίας;
Οι μεγάλοι, που χτύπησαν θανάσιμα τη βία της Ανατολής;
Η Ελλάδα δεν είναι μονάχα παλιά δόξα. Είναι αδιάκοπη ζωή. Ακατάπαυστη πάλη και αέναη δράση πάνω σε τούτη τη γη, που την ποτίζουν αίματα μαρτύρων της ζωής και της πίστης και ηρώων της πατρίδας.
Να τα θυμόμαστε όλα αυτά, ιδιαίτερα σήμερα, που η βία και η οικονομική κρίση μ’ άλλα προσωπεία βάζουν πάλι όλη τους την πανουργία για να δυσφημίσουν την πίστη. Και επιστρατεύουν όλη τους την ωμότητα για να καταργήσουν την ελευθερία.

Του Κων/νου Νικ. Αρβανίτη
π. Δ/ντή του Δήμου Λαμιέων