Η ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΙ – ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΜΑ ΤΟΥ ΚΡΟΝΟΥ
Γράφει η Κατερίνα Χορμόβα, Φιλόλογος - Δημοσιογράφος
Ανατρέχοντας κανείς στα βάθη της μακραίωνης ιστορίας των λαών ανακαλύπτουμε πτυχές απ’ τη ζωή Αγίων ή Θεοτήτων, που συνέδεσαν την ύπαρξή τους με ευεργεσίες προς διάφορους ανθρώπους ή την οικονομική ή ηθική στήριξη των αδυνάτων της Γης.
Η αρχαιότερη Θεότητα απ’ το Ρωμαϊκό Πάνθεον υπήρξε ο ΙΑΝΟΣ, που συσχετίζεται με διάφορες μορφές ανοίγματος, όπως είναι οι θύρες, πύλες, γέφυρες. Όλα αυτά τα στοιχεία σηματοδοτούν κάθε τοπική έναρξη ή χρονική μετάβαση από κάποια περίοδο σε μια άλλη παρόμοια. Προτομές του Ιανού υπήρχαν σε πολλές περιοχές του ΛΑΤΙΟΥ, ενώ απ’ τα αρχαία χρόνια η πρώτη ημέρα του Έτους και ο ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ήταν αφιερωμένα σ’ αυτή τη Θεότητα, τονίζοντας παράλληλα και τη σημασία της ως προς τον ημερολογιακό λατρευτικό κύκλο των Ρωμαίων. Σε αρχέγονη βέβαια Εποχή η θεότητα του ΚΡΟΝΟΥ διωγμένη αργότερα απ’ τον Δία, τον πατέρα Θεών και ανθρώπων, συσχετίζεται τον Ιανό, που μετά τον θάνατο του θεοποιήθηκε και έγινε προστάτης της πόλης του Λατίου. Έτσι εκτός απ’ το έτος και τον πρώτο μήνα τον επικαλούνταν και στην αρχή κάθε νέας ημέρας με την επωνυμία ‘’Αχθοφόρο του Ουρανού,,.
Σε μεταγενέστερα όμως χρόνια το δίδυμο των Θεοτήτων ΚΡΟΝΟΣ – ΙΑΝΟΣ μετακινήθηκε εννοιολογικά και προσέλαβε το όνομα του ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ή του ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ(Santa Claus) με άμεση σύνδεση με το χώρο των ξωτικών και άλλων υπερφυσικών όντων ή πλασμάτων γενικά. Αργότερα κατά τη Βυζαντινή Περίοδο ο χαρακτήρας του Αγίου Βασιλείου εξελίχτηκε ως αγαθή φυσιογνωμία, που προστάτευε τα παιδιά και τους αδυνάτους γενικά ανθρώπους, που είχαν ανάγκη συμπαράστασης και ενίσχυσης σε υλικά αγαθά κυρίως. Ως προς την καταγωγή του ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, προέρχονταν ή απ’ την Καππαδοκία ή απ’ την Νεοκαισάρεια του Πόντου γεννημένος το 330μ.Χ. Η εξωτερική του εμφάνιση ταυτίστηκε με τη μορφή ασπρομάλλη σεβάσμιου Γέροντα ντυμένος στα κόκκινα και φορτωμένος με σακίδιο γεμάτο δώρα για τα παιδιά. Στην πραγματικότητα όμως ο Άγιος Βασίλειος είχε ασθενική κράση αναπτύσσοντας σε μικρή ηλικία πλούσια φιλανθρωπική δράση και εγκαταλείποντας σε ηλικία 49 ετών τον Γήινο κόσμο, στον οποίο άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη του χάρη στα πλούσια ανιδιοτελή συναισθήματά του. Η παρουσία λοιπόν του ‘’πατέρα των Χριστουγέννων,, ξεκινά απ’ τα αρχαία χρόνια και καταλήγει στην Εποχή μας. Ο ίδιος αυτός φιλικός παππούς της μεγάλης Χριστουγεννιάτικης Γιορτής, συμβολίζει τον χρόνο που έρχεται και φέρνει μαζί του χαρές και λύπες στα ανθρώπινα όντα. Ειδικότερα οι Χριστουγεννιάτικες γιορτές αντιστοιχούν με τα ΣΑΤΟΥΡΝΑΛΙΑ, που αποτελούσαν λαϊκά δρώμενα, προς τιμήν της Θεότητας του Κρόνου που συνδεόταν με την έναρξη του ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ.
Κρόνος λοιπόν Ιανός και Άγιος Βασίλειος αποτελούν μια συνεχόμενη αλυσίδα, που σηματοδοτούν μια ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ, όπου επικρατούν άριστες συνθήκες διαβίωσης με ειρήνη, τιμιότητα, δικαιοσύνη για τους διάφορους λαούς. Εκτός βέβαια απ’ τις διάφορες ιεροτελεστίες η όλη περίοδος της Πρωτοχρονιάς, περιλάμβανε και δημόσια ΑΡΓΙΑ, κατά τη διάρκεια της οποίας οργανώνονταν κοινωνικά παιχνίδια και όλοι επιδίδονταν σε ξέφρενα γλέντια με εκλεκτό φαγητό και οινοποσία. Η παραπάνω διακοπή εργασιών ήταν μια μεγάλη ανάσα για τη σκληρή ζωή των δούλων και υπενθύμιζε μια παλιότερη ιδανική Εποχή, όπου επικρατούσε ισότητα ανάμεσα στους ανθρώπους και απολάμβαναν όλοι μια ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ. Παράλληλα κατά την περίοδο αυτή οι Αρχαίοι Έλληνες γιόρταζαν τα ΚΡΟΝΙΑ και τα ΔΙΟΝΥΣΙΑ καθώς και την ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ του ηλιακού Θεού Απόλλωνα – Φοίβου, όπου όλοι επιδίδονταν σε ξέφρενα γλέντια και γενικά κοινωνικές εκδηλώσεις στις οποίες εκφράζονταν ένα έντονα φιλελεύθερο πνεύμα, με αναφορά στο ‘’ΧΡΥΣΟ ΓΕΝΟΣ,, και στους ΓΙΓΑΝΤΕΣ. Γι’ αυτό ακριβώς o Άγιος Βασίλειος παριστάνονταν με γιγαντιαίο σώμα, ώστε να προκαλεί σεβασμό και δέος στους μικρούς κυρίως φίλους του. Γενικά η 25η Δεκεμβρίου θεωρούνταν η ημέρα, όπου γιορτάζονταν η γέννηση του ‘’Αήττητου ήλιου,, του Μίθρα σε ανατολικές θρησκείες και του ‘’ήλιου της δικαιοσύνης,, ή του Χριστού στις Χριστιανικές θρησκείες της Εποχής μας.
Τελικά ως κατάληξη της σεβάσμιας παρουσίας του ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΗ, παρατηρούμε ότι όπως ο Κρόνος έφυγε μακριά στην Απώτατη Δύση διωγμένος απ’ τον γιο του Δία, έτσι και ο Αι – Βασίλης φεύγει, μετά το τέλος της ιερής Αποστολής του, σε μακρινό τόπο της Δύσης, όπου κυριαρχούν τα χιόνια και οι παγωνιές. Εμφανισιακά είναι παχύς, εύθυμος, φορά κόκκινα με μακριά λευκή γενειάδα και ταξιδεύει σ’ όλες τις χώρες με το έλκηθρο, που το σέρνουν τάρανδοι και είναι γεμάτο με δώρα για μικρά παιδιά. Ο μόνιμος τέλος τόπος διαμονής του είναι στον άλλο κόσμο, γιατί ως γνωστόν η κόλαση, τα Νησιά των Μακάρων, τα Ιλίσια πεδία και η χώρα του Ήλιου, βρίσκονται στην απώτατη Δύση, έξω απ’ τις Ηράκλειες στήλες και πέρα απ’ τον Ατλαντικό ωκεανό.
