Πιέσεις από ΦοΔΣΑ Στερεάς για δημόσια χρηματοδότηση

• Όλων των έργων ΧΥΤΑ που σχεδιάζονται στη Λαμία, τη Θήβα, την  Άμφισσα και τη Χαλκίδα

Φρένο στην ιδιωτική πρωτοβουλία για τη διαχείριση των απορριμμάτων επιδιώκει να βάλει ο ΦοΔΣΑ Στερεάς, πιέζοντας για δημόσια χρηματοδότηση ολων των έργων, που σχεδιάζονται στη Λαμία, τη Θήβα, την Άμφισσα και τη Χαλκίδα.

Μέχρι την ολοκλήρωση όλων των έργων που σχεδιάζονται ο Περιφερειακός ΦοΔΣΑ διαθέτει δύο μεγάλους ΧΥΤΑ (Ιστιαία και Άμφισσα) ενώ έχει δρομολογήσει την κατασκευή του 3ου κυττάρου στη Θήβα και την κατασκευή 2 νέων κυττάρων στη Λαμία με διασφαλισμένη τη χρηματοδότηση 6.800.000 €.

«Το κρίσιμο για την αμέσως επόμενη περίοδο, είναι η διασφάλιση της δημόσιας χρηματοδότησης όλων των έργων, τα οποία, παρά την πολεμική κάποιων παραγόντων και την αδιαφορία κάποιων άλλων, θα γίνουν με δημόσια χρηματοδότηση» τονίζει σε ανακοινωσή του ο ΦοΔΣΑ, προσθέτοντας πως «είναι συνειδητή επιλογή, προς όφελος των κατοίκων και των Δήμων της Στερεάς Ελλάδας, η λειτουργία των έργων διαχείρισης των απορριμμάτων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας να μην αφεθεί στην ιδιωτική πρωτοβουλία, είτε στο σύνολό της, είτε μέσω της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)».

Ως προς τον ισχυρισμό ότι ο Φορέας σκοπεύει να μεταφέρει όλα τα απορρίμματα της Στερεάς Ελλάδας στο ΧΥΤΑ Ιστιαίας, η Διοίκηση του ΦοΔΣΑ ξεκαθαρίζει ότι μέχρι σήμερα δεν έχει μεταφερθεί, και στο μέλλον «δεν πρόκειται να μεταφερθεί, ούτε ένα κιλό απορριμμάτων από την ηπειρωτική Στερεά Ελλάδα στο ΧΥΤΑ Ιστιαίας».

Όλη η συζήτηση, σύμφωνα με τον ΦοΔΣΑ, αφορά την ανάγκη διαχείρισης των απορριμμάτων των Δήμων της Εύβοιας και μόνο. Η ανάγκη αυτή προέκυψε από το γεγονός ότι, όταν οι προϋφιστάμενοι ΦοΔΣΑ συγχωνεύθηκαν στο ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας το 2015, η Εύβοια βρισκόταν στη δυσμενέστερη θέση από όλες τις υπόλοιπες περιφερειακές ενότητες, τόσο ως προς την κατάσταση των υποδομών της (ΧΥΤΑ Χαλκίδας και Ιστιαίας) όσο και ως προς το σχεδιασμό νέων υποδομών για την επόμενη μέρα.

Για παράδειγμα, ο ΧΥΤΑ Ιστιαίας διέθετε τρύπια μεμβράνη, και δεν γινόταν διαχείριση ούτε των στραγγισμάτων, ούτε του βιοαερίου που παρήγαγαν τα απορρίμματα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κίνδυνοι και για το περιβάλλον, και για τη δημόσια υγεία, ενώ στους ΧΥΤΑ αυτούς δεν υπήρχε ούτε εξοπλισμός, ούτε προσωπικό. Για τους λόγους αυτούς, το μεγαλύτερο μέρος του επενδυτικού προγράμματος του Περιφερειακού ΦοΔΣΑ, δηλαδή εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ που πλήρωσαν ΟΛΟΙ οι Δήμοι της Στερεάς Ελλάδας και ΟΛΟΙ οι κάτοικοι της Περιφέρειας, δαπανήθηκε για την αποκατάσταση του ΧΥΤΑ Ιστιαίας, και για την προμήθεια εξοπλισμού των ΧΥΤΑ Ιστιαίας και Χαλκίδας, ώστε αυτοί να λειτουργούν σύννομα, χωρίς να ρυπαίνουν το περιβάλλον.

Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη ο σχεδιασμός του Φορέα για τη διαχείριση των απορριμμάτων όλων των Δήμων της Περιφέρειας, ο οποίος μάλιστα έχει ξεκινήσει από τους παλαιότερους τοπικούς ΦοΔΣΑ, πριν καν συσταθεί ο Περιφερειακός ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας.

Το βασικό χαρακτηριστικό του σχεδιασμού αυτού είναι η αίσθηση περιφερειακής συνείδησης και αλληλεγγύης, η ισότιμη αντιμετώπιση όλων των Δήμων και των δημοτών της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, και η έλλειψη τοπικιστικών σκοπιμοτήτων. Καμία περιφερειακή ενότητα δεν πρόκειται να μεταφέρει το πρόβλημα αυτό μονομερώς στους υπόλοιπους Δήμους.

Η πραγματικότητα είναι η εξής:

Στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας το 2015 υπήρχαν 11 τοπικοί ΦοΔΣΑ με μετόχους τους Δήμους της αντίστοιχης Διαχειριστικής Ενότητας (γεωγραφικής περιοχής). Από τις 11 Διαχειριστικές Ενότητες (Δ.Ε), 7 Διαχειριστικές Ενότητες διέθεταν ΧΥΤΑ ενώ 4 Διαχειριστικές Ενότητες δεν διέθεταν ΧΥΤΑ και η διαχείριση των απορριμμάτων γινόταν σε Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ). Ειδικότερα στις περιοχές της Νότιας Εύβοιας, Λοκρίδας, Φωκίδας & Ευρυτανίας δεν υπήρχαν ΧΥΤΑ αλλά ενεργοί ΧΑΔΑ.

Στο τέλος του 2015 με τη συγχώνευση των τοπικών ΦοΔΣΑ στον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας εκπονήθηκε ένα σχέδιο ολοκληρωμένης διαχείρισης με πρώτο στόχο το κλείσιμο των ενεργών ΧΑΔΑ και την ασφαλή διάθεση των απορριμμάτων όλων των Δήμων σε ΧΥΤΑ.

Από το 2016 τα απορρίμματα των Δήμων που έκλεισαν τους ΧΑΔΑ οδηγήθηκαν σε ΧΥΤΑ άλλων περιοχών ως εξής:

Η διαχείριση των απορριμμάτων των Δήμων Κύμης – Αλιβερίου και Καρύστου γινόταν κατά 50% από το ΧΥΤΑ Χαλκίδας και κατά 50% από το ΧΥΤΑ Θήβας.

Η διαχείριση των απορριμμάτων του Δήμου Λοκρών γινόταν από το ΧΥΤΑ Θήβας.

Η διαχείριση των απορριμμάτων των Δήμων Καρπενησίου και Αγράφων γινόταν από το ΧΥΤΑ Λαμίας.

Η διαχείριση των απορριμμάτων του Δήμου Δελφών γινόταν μέχρι τον Ιούνιο του 2020 από το ΧΥΤΑ Λαμίας και από τον Ιούνιο του 2020 μέχρι σήμερα στο νέο ΧΥΤΥ Άμφισσας.

Σε αυτή την κατανομή των απορριμμάτων ο ΧΥΤΑ Ιστιαίας δεν συμμετείχε καθόλου, και δεν μεταφέρθηκε ούτε ένας τόνος απορριμμάτων άλλων Δήμων.

Έτσι στα 7 περίπου χρόνια από το 2016 μέχρι σήμερα, σε τέσσερις ΧΥΤΑ μεταφέρθηκαν συνολικά 317.079 tn απορριμμάτων άλλων Δήμων, ως εξής: στο XYTA Θήβας 106.249 tn, στο ΧΥΤΑ Λαμίας 96.240 tn, στο ΧΥΤΑ Χαλκίδας 86.951 tn και στο ΧΥΤΑ Άμφισσας 27.639 tn.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι τα απορρίμματα που μεταφέρθηκαν στο ΧΥΤΑ Χαλκίδας, προέρχονταν από τους Δήμους Κύμης – Αλιβερίου και Καρύστου. Ούτε ένα κιλό απορριμμάτων άλλων Δήμων δεν μεταφέρθηκε στο ΧΥΤΑ Χαλκίδας, εκτός φυσικά των Δήμων Διρφύων – Μεσσαπίων και Ερέτριας, που ήταν συνιδιοκτήτες του ΧΥΤΑ Χαλκίδας και εξυπηρετούνται εξ αρχής από αυτόν, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό.

Με βάση αυτό το ιστορικό, είναι φανερό ότι η άποψη «μακριά από εμάς, και όπου θέλουν ας πάνε», δεν γίνεται αποδεκτή, και δεν πρόκειται να επιβληθεί στον ΦοΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Α.Ε.

Είναι σαφές, σημειώνει το ΔΣ του Φορέα ,ότι η συμμετοχή των Δήμων στον Περιφερειακό ΦοΔΣΑ, συνεπάγεται την υποχρέωσή τους να αποδέχονται τις συλλογικές αποφάσεις του ΦοΔΣΑ, και σε καμία περίπτωση δεν συνεπάγεται την υποχρέωση του ΦοΔΣΑ να ικανοποιεί τα επιμέρους συμφέροντα κάποιων Δήμων, όταν αυτά δημιουργούν ανισότητες και προβλήματα στο συνολικό σχεδιασμό.

Όσον αφορά την εικόνα των ΧΥΤΑ στην Περιφέρεια, ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:

Ο ΧΥΤΑ Ιστιαίας διαθέτει αποδεδειγμένη χωρητικότητα άνω των 250.000 tn. Την ίδια χωρητικότητα διαθέτει και ο ΧΥΤΑ Άμφισσας, δηλαδή άνω των 250.000 tn.

Η ετήσια παραγωγή απορριμμάτων των δύο Δήμων της Βόρειας Εύβοιας ανέρχεται σε 15.426 tn. Οι Δήμοι της Βόρειας Εύβοιας έχουν συμπεριληφθεί στον σχεδιασμό του ΦοΔΣΑ και θα εξυπηρετούνται από τη Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) και τον Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) Λαμίας.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι με την κατασκευή της ΜΕΑ & ΧΥΤΥ Λαμίας, και οι δύο Δήμοι θα μεταφέρουν το σύνολο των ρευμάτων (κάδων), πράσινο κάδο για τα σύμμεικτα απορρίμματα, μπλε κάδο για τα ανακυκλώσιμα και καφέ κάδο για τα οργανικά απορρίμματα, στη ΜΕΑ Λαμίας για επεξεργασία. Το υπόλειμμα που θα προκύπτει από την επεξεργασία της ΜΕΑ θα οδηγείται προς ταφή στο ΧΥΤΥ Λαμίας.

Η χωρητικότητα του ΧΥΤΑ Ιστιαίας – Αιδηψού υπεραρκεί για την κάλυψη του χρονικού διαστήματος μέχρι εκείνη τη στιγμή.