Καθημερινή Αδέσμευτη Εφημερίδα

Τα Γλυπτά του Παρθενώνα και... η Αγιά Σοφιά

Γράφει ο Νικόλαος Ζαΐμης, Δημοσιογράφος στο Διεθνές Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ (ope.gr)

 

Τη δυνατότητα να παίξει καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη και διάσωση των παγκόσμιων πολιτιστικών μνημείων θα έχει πλέον η χώρα μας, ύστερα από την εκλογή της στην Επιτροπή Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO για την περίοδο 2021-2025, με 119 ψήφους.
Για την Ελλάδα αποτελεί μια μεγάλη διάκριση στο παγκόσμιο τοπίο της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς σε μία εποχή που ακόμα και ο πολιτισμός εργαλειοποιείται για πολιτικές σκοπιμότητες, καλείται να γίνει θεματοφύλακας του.
Όπως ανέφερε και η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ. Λίνα Μενδώνη, «η επιτυχία αυτή είναι το αποτέλεσμα εργώδους και συστηματικής προσπάθειας των αντιπροσωπειών των Υπουργείων Εξωτερικών και Πολιτισμού και Αθλητισμού», προσθέτοντας ότι στόχος είναι η αποτελεσματική προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς «που έχει πλέον να αντιμετωπίσει και τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, καθώς και η διατήρηση και ενδυνάμωση της οικουμενικής αξίας των μνημείων σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές του κόσμου».
Η Ελλάδα έχει συνυπογράψει από το 1981 τη Συνθήκη της UNESCO για την προστασία των μνημείων και χώρων παγκόσμιας κληρονομιάς. Στόχος της Συνθήκης είναι η προστασία από κάθε είδους φθορά και καταστροφή, προκειμένου αυτά να κληροδοτηθούν στις γενιές του μέλλοντος. Στο διεθνή κατάλογο της UNESCO έχουν συμπεριληφθεί ως τώρα 22 μνημεία και χώροι, καθώς πληρούν τα προκαθορισμένα κριτήρια, ώστε να χαρακτηριστούν εξέχουσας σημασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, από ιστορική, καλλιτεχνική, επιστημονική, αισθητική, εθνολογική ή ανθρωπολογική άποψη.
Ωστόσο, η εκλογή στη θέση αυτή δίνει πλέον τη δυνατότητα η Ελλάδα να αποκτήσει ακόμη ισχυρότερη φωνή προκειμένου οι αρμόδιοι διεθνείς φορείς να εντείνουν τις ενέργειές τους στην αποκατάσταση της αδικίας που υφίστανται μνημεία που είναι συνδεδεμένα με το αρχαίο και το βυζαντινό  παρελθόν μας. Το ένα αφορά την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο στον φυσικό τους, πλέον, χώρο, δηλαδή το Μουσείο της Ακρόπολης. Το άλλο έχει να κάνει με την μετατροπή του καθεστώτος σε δύο εμβληματικά μνημεία της Κωνσταντινούπολης, της Αγιά Σοφιάς και της Μονής της Χώρας, τα οποία η τουρκική κυβέρνηση με απόφασή της μετέτρεψε σε τζαμιά το καλοκαίρι του 2020.


Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Κατά την πρόσφατη συνάντηση που είχε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Άγγλο ομόλογό του, Μπόρις Τζόνσον, έθεσε για ακόμη μία φορά το πάγιο αίτημα της χώρας μας για επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, με τον  κ. Τζόνσον να δηλώνει αναρμόδιος, συνεχίζοντας έτσι τη ρητορική ‘ότι την ευθύνη για το ζήτημα την έχει το Βρετανικό Μουσείο. Με αυτή τη στάση το Ηνωμένο Βασίλειο συστηματικά εμμένει στην πάγια θέση του, που δεν είναι άλλη από την άρνηση της επιστροφής των Γλυπτών. Τι και αν τον περασμένο Σεπτέμβριο η Διακυβερνητική Επιτροπή της UNESCO, στην 22η Σύνοδό της, κάλεσε επιτακτικά το Ηνωμένο Βασίλειο να αναθεωρήσει την στάση του και να συνομιλήσει με την Ελλάδα, αναγνωρίζοντας ότι το θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα έχει διακυβερνητικό χαρακτήρα. Κυρίως όμως επεσήμανε ότι η Ελλάδα διεκδικεί δικαίως και νομίμως την επιστροφή των Γλυπτών στη γενέθλια γη.
Το μεγάλο φόβητρο της εποχής μας είναι, όμως, η εκμετάλλευση του πολιτισμού προκειμένου να εξυπηρετηθούν άλλοι σκοποί. Τρανό παράδειγμα τέτοιου είδους ενεργειών αποτελεί η απόφαση της τουρκικής δικαιοσύνης πέρσι να αλλάξει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, η οποία αποτελεί, εκτός από σύμβολο της Ορθοδοξίας,  μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Δεν είναι όμως μόνο η Αγία Σοφία. Συστηματικά η τουρκική κυβέρνηση εκμεταλλεύεται με διάφορους τρόπους τα Ορθόδοξα ιερά είτε για πολιτικούς είτε για οικονομικούς λόγους. Το ίδιο ισχύει και με το καθεστώς της Μονής της Χώρας, τα ψηφιδωτά της οποίας αποτελούν αριστουργήματα της βυζαντινής τέχνης. Αυτό επιβεβαίωσε πρόσφατο Διεθνές Συνέδριο που διοργάνωσε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, στέλνοντας ταυτόχρονα ένα μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση για τη σπουδαιότητα του μνημείου.
Τι να πει κανείς για την κατάσταση που βρίσκονται εμβληματικές εκκλησίες στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου. Εκεί που άλλοτε έσφυζαν από ζωή, σήμερα μαραζώνουν βουτηγμένες στα σκουπίδια, τις ακαθαρσίες και την εκκωφαντική σιωπή. Έντονα διαβήματα που έχουν εκφραστεί προς την UNESCO κατά καιρούς προκειμένου να παρέμβει στην απαξιωτική στάση των Τούρκων, δεν έχουν βρει μέχρι στιγμής ευήκοα ώτα. Ελπίζουμε ότι πλέον με τις παρεμβάσεις της η χώρα μας θα φέρει καρπούς και στο ζήτημα αυτό.
Πλέον έχουμε στα χέρια μας ένα ισχυρό χαρτί. Η χώρα που σε μεγάλο βαθμό με τον πολιτισμό της επηρέασε όχι μόνο τον ευρωπαϊκό χώρο, αλλά ολόκληρη την οικουμένη, καλείται πλέον να τον διαφυλάξει. Με γνώμονα πάντα τις προκλήσεις της εποχής, η Ελλάδα καλείται να βρει λύσεις. Με βούληση και πάνω απ’ όλα αποφασιστικότητα, θα το επιτύχει. Άλλωστε και τα Γλυπτά του Παρθενώνα και η Αγιά Σοφιά αυτό επιτάσσουν. 

 

 

    

 

Ενημερωτικά δελτία

Ενημερωθείτε άμεσα από την εφημερίδα μας για τις τελευταίες ειδήσεις μέσα από την ηλεκτρονική σας διεύθυνση.
randomness