Καμένα Βούρλα – Θερμοπύλες: Σε τροχιά σύγχρονης - ολιστικής, βιώσιμης ανάπτυξης
• Γράφει ο Κωνσταντίνος Παν. Τσαμαδιάς, Ομότ. Καθηγητής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Η αξιοποίηση των ιαματικών πηγών / του ιαματικού πλούτου της ΠΕ Φθιώτιδας αποτελεί ζήτημα, κατά κοινή παραδοχή, καίριας σημασίας, το οποίο κατά τις τελευταίες δεκαετίες, παραμένει ανοικτό. Ακούγονται, λόγια πλεονάζοντα σε συνδυασμό με στάση αμηχανίας για το δια ταύτα, λόγια δήθεν διεκδικητικά αλλά χωρίς τεκμηρίωση, λόγια μίζερα αρκετές φορές.
Όπως, πρόσφατα, έγραψε, σε σημείωμά του ο δημοσιογράφος Χρήστος Αλεξανδρής «συζητάμε κάποιες δεκαετίες τώρα χωρίς να έχουμε καταλήξει για το τι ακριβώς θέλουμε να κάνουμε» και συνεχίζει «η εγκατάλειψη και υποβάθμιση τρέχει με ασυγκράτητους ρυθμούς». Όμως, ας αποφύγουμε τα «μοιρολόγια» αλλά και τις επικοινωνιακού τύπου «αερολογίες» και ας δούμε αν πράγματι γίνεται κάτι για την αντιμετώπιση του θέματος.
Ας προσδιορίσουμε καταρχάς, σε ποια κατάσταση βρίσκονται, οι τρείς πόροι στη Νότια πλευρά του Μαλιακού: Καμμένα Βούρλα, Κονιαβίτης, Θερμοπύλες (Σε επόμενο σημείωμα θα αναφερθώ στις περιπτώσεις της Υπάτης και του Πλατύστομου).
Είναι γνωστό ότι αυτά τα δημόσια περιουσιακά στοιχεία έχουν περάσει εδώ και 8-10 χρόνια στο ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο τελεί υπό την υψηλή πολιτική εποπτεία του Υπουργού Οικονομικών, βεβαίως, με σημαντικούς βαθμούς αυτονομίας. Στόχος είναι η βέλτιστη αξιοποίηση των σημαντικών αυτών δημόσιων πόρων, όπως άλλωστε και όλων των αντίστοιχων, σε ολόκληρη τη χώρα. Και τούτο επιχειρείται για πρώτη φορά με ένα σαφές σχέδιο. Σχέδιο, που προβλέπει, μετά την τακτοποίηση των προαπαιτούμενων, παραχώρηση, μετά από πλειοδοτικές διαδικασίες, στον ιδιωτικό τομέα ο οποίος θα προχωρήσει σε επενδύσεις και φυσικά σε αξιοποίησή τους. Βεβαίως, πριν τη δρομολόγηση των διαγωνιστικών διαδικασιών απαιτείται η κάλυψη των κατά περίπτωση, προαπαιτούμενων. Υποθέτω ότι κανείς ιδιώτης δεν αγοράζει ή μισθώνει πχ ακίνητο εντός ρέματος ή εντός δασικής έκτασης και βεβαίως ένα σχετικά αξιόπιστο κράτος δεν πουλά ή μισθώνει δημόσιους πόρους, χωρίς καθαρότητα, σχέδιο και εχέγγυα ανάπτυξης. Να συμφωνήσουμε και στην περιοχή μας ότι: έργα γίνονται με οργανωμένες προσπάθειες και όχι με αλαζονικές λεκτικές κορώνες και φωτογραφίες. Και ακόμη ότι ένας φορέας της γενικής κυβέρνησης (φορέας αυτοδιοίκησης κλπ) μπορεί να διεκδικήσει τον όποιο δημόσιο πόρο, στο πλαίσιο της διαγωνιστικής διαδικασίας. Απορώ, δε, με την τάση ορισμένων, που ενώ είχαν ή και έχουν εκτελεστικούς ρόλους σε δομές της πολιτείας και ως εκ τούτου εξακολουθούν να δημιουργούν σύγχυση, ενώ όφειλαν να γνωρίζουν, ότι για να γίνει σύγχρονη αξιοποίηση προηγουμένως απαιτείται σχέδιο, αντιμετώπιση των προαπαιτούμενων και τήρηση της θεσμικής τάξης.
Είναι γεγονός ότι από τον Ιούλιο του 2019, με την κυβέρνηση της ΝΔ και την ανάθεση του ρόλου του Υπουργού Οικονομικών στον κ Χρήστο Σταϊκούρα από τον Πρωθυπουργό κ Κυριάκο Μητσοτάκη, οι διαδικασίες επιταχύνθηκαν, για ολόκληρη τη χώρα και φυσικά την ΠΕ Φθιώτιδας. Στη χώρα, οι διαγωνιστικές διαδικασίες. σε μερικές περιπτώσεις έχουν ολοκληρωθεί και σε όλες έχουν προχωρήσει. Ενδεικτικά σημειώνω ότι πριν από λίγες ημέρες, στο νησί της Κύθνου, αφού ολοκληρώθηκε η διαγωνιστική διαδικασία ο δημόσιος πόρος παραδόθηκε στον πλειοδότη, από τους αρμόδιους Υπουργούς Οικονομικών και Ανάπτυξης & Επενδύσεων.
Ας επιστρέψουμε, όμως, στις τρεις περιπτώσεις, που προανέφερα.
1. Ακίνητα Λουτρόπολης Καμένων Βούρλων:
Η συνολική προς αξιοποίηση έκταση του Ακινήτου είναι 468 στρέμματα. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου «Γαλήνη» και το υδροθεραπευτήριο «Ιπποκράτης», τα οποία είναι εν λειτουργία, καθώς και άλλα κτίρια (Ξενοδοχεία «Ράδιο» και «Θρόνιο» και υδροθεραπευτήριο «Ασκληπιός»), τα οποία είναι εγκαταλελειμμένα. Αναγνωρίσθηκε η Ιαματική Πηγή Γεωργαλά (ΦΕΚ 1444/Β/16.04.2020) και συνολικά τα προαπαιτούμενα καλύφθηκαν. Η διαγωνιστική διαδικασία είναι σε εξέλιξη. Αναρτήθηκε, στις 24 Ιουνίου 2022, η προκήρυξη για τον διεθνή πλειοδοτικό διαγωνισμό. Ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών έχει ορισθεί η 31η Οκτωβρίου 2022. Η διαγωνιστική διαδικασία θα οδηγήσει σε σύμβαση μακροχρόνιας μίσθωσης 40 ετών. Προβλέπεται η αξιοποίηση του χώρου από τον πλειοδότη με σύγχρονες κτιριακές υποδομές, για χρήσεις τουρισμού ευεξίας και αναψυχής. Η επένδυση θα αποτελέσει τη ναυαρχίδα του Δήμου Καμένων Βούρλων και βάσιμα προσδοκάται ότι θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.
2. Ακίνητο Camping Καμμένων Βούρλων (Κονιαβίτης)
Αποτελεί παραθαλάσσιο ακίνητο, με συνολική επιφάνεια 783 στρεμμάτων και αξιοποιήσιμη έκταση 591 στρέμματα, προς την πλευρά της Λαμίας. Περιλαμβάνει εγκαταστάσεις Camping του ΕΟΤ που είναι εκτός λειτουργίας και εγκαταλελειμμένες. Τα προαπαιτούμενα έχουν σχεδόν καλυφθεί. Η ιαματική πηγή Καλλυντικών είναι αναγνωρισμένη, ενώ αναμένεται η αναγνώριση της ιαματικής πηγής Μύλου Κονιαβίτη. Θέμα προς επίλυση παραμένει ο βιολογικός καθαρισμός των Καμένων Βούρλων. Στόχος η ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα, για να προχωρήσει η δημοπράτηση και η κατασκευή του έργου από το Δήμο Καμμένων Βούρλων, δεδομένου ότι εξαιτίας παλαιότερων λαθών, εντός της έκτασης του Κονιαβίτη, χύνονται λύματα των Καμένων Βούρλων.
Προβλέπεται η κατασκευή σύγχρονων κτιριακών και άλλου τύπου υποδομών. Η έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας εκτιμάται προς το τέλος του 2022 - αρχές του 2023. Οι δύο επενδύσεις με συνολική έκταση περίπου 1200 στρεμμάτων, εφόσον λειτουργήσουν συμπληρωματικά (ας θυμηθούμε ως πρότυπο το CostaNavarino) θα ενεργοποιήσουν αναπτυξιακά, σημαντικούς, σήμερα αδρανείς, πόρους της περιοχής.
3. Ακίνητο Θερμοπυλών
Το ακίνητο έχει συνολική επιφάνεια 940 στρέμματα ενώ η αξιοποιήσιμη έκταση είναι περίπου 126 στρέμματα. Εντός του προς αξιοποίηση τμήματος βρίσκονται 2 ξενοδοχεία (στα οποία τα τελευταία χρόνια φιλοξενούνται πρόσφυγες) και στο όριο της έκτασης βρίσκεται το υδροθεραπευτήριο. Η Ιαματική Πηγή Λουτρά Θερμοπυλών είναι αναγνωρισμένη. Έχουν ολοκληρωθεί τα προαπαιτούμενα που αφορούν ζητήματα δασικού και αρχαιολογικού χαρακτηρισμού. Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το Ειδικό Σχέδιο Αξιοποίησης (ΕΣΧΑΔΑ) του Ακινήτου στις Θερμοπύλες είναι αναρτημένη προς διαβούλευση. Θέμα προς επίλυση είναι η μετεγκατάσταση των προσφύγων από τα υπάρχοντα ξενοδοχεία. Η έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας εκτιμάται στις αρχές του 2023.
Επομένως, υπό τον συντονισμό του κ. Σταϊκούρα, η συνεκτική προσπάθεια των Υπουργείων Οικονομικών και Πολιτισμού & Αθλητισμού, του ΤΑΙΠΕΔ και του Δήμου Λαμιέων οδηγεί σε αποτελέσματα για την ολιστική αξιοποίηση της περιοχής αυτής, με τον τεράστιο ιστορικό συμβολισμό.
Συνεπώς,
α. με την ολοκλήρωση των τριών επενδύσεων που προανέφερα
β. με τα έργα ανάδειξης του ιστορικού χώρου των Θερμοπυλών (έχουν εγκριθεί από το Υπουργείο Οικονομικών 3 εκατ. ευρώ + ΦΠΑ, προς το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού και το Δήμο Λαμιέων, για συμπληρωματικές εργασίες). Να σημειωθεί ότι αυτή η επένδυση δεν κλείνει το θέμα για τις Θερμοπύλες, καθώς θεωρούνται αναγκαίες η εξασφάλιση και άλλων δημοσίων επενδύσεων, αλλά και η προσέλκυση ιδιωτικών, για την περαιτέρω ανάδειξη και αξιοποίηση του χώρου. Προς αυτή την κατεύθυνση εργάζεται, χωρίς τυμπανοκρουσίες, ο κ. Σταϊκούρας,
γ. με το έργο που οφείλουμε να κάνουμε στην Αλαμάνα (προ 3ετίας χάθηκε ευκαιρία),
δ. με τη δρομολογημένη βελτίωση του δρόμου Θερμοπύλες – Δελφοί (απόσταση περί τα 70 χμ - χρόνος μετάβασης περίπου 1 ώρα) και των άλλων αξόνων μεταφοράς,
ε. με την πραγματοποιούμενη αναβάθμιση των λιμανιών της περιοχής, και
στ. με την αναγκαία βελτίωση της ποιότητας των εκτεταμένων παραλιών,
ολοκληρώνεται μία δέσμη σύγχρονων συμπληρωματικών έργων. Με το περιβάλλον που θα διαμορφωθεί, βάσιμα αναμένεται να προσελκύονται Ευρωπαίοι Πολίτες, και όχι μόνο, για επί μακρόν παραμονή στην περιοχή, φυσικά με όρους ποιότητας και κάλυψη ευρέως φάσματος ενδιαφερόντων. Έτσι, με την ολοκλήρωση του δικτύου αυτών των έργων (μέχρι το 2024) θα μπορούμε να μιλάμε για έναν σύγχρονο Ευρωπαϊκό πόλο, ο οποίος θα προσφέρει ποικίλα κίνητρα και ποικίλες υπηρεσίες, που θα ευνοούν την 12μηνη κινητικότητα. Οι θετικές εξωτερικότητες και διαχυτικές επιδράσεις, που θα προκύψουν για την ευρύτερη περιοχή και τη χώρα θα είναι πολυδιάστατες και σημαντικές.
Το σχέδιο και η εξέλιξη της υλοποίησής του είναι βήμα-βήμα γνωστά αφού εδώ και χρόνια, παρουσιάζονταν από τον κ.. Σταϊκούρα στις τακτικές εκθέσεις κοινωνικής λογοδοσίας του. Την αλήθεια αυτών των εξελίξεων δεν μπορεί να τη διαστρεβλώσει κανείς και ως εκ τούτου είναι μάταιο να το επιχειρεί.
Κάθε πολίτης θα μπορεί έτσι, να αξιολογήσει, αν υπήρξε όραμα, σχέδιο με ολιστική προσέγγιση, συντονισμός εκ του θεσμικού ρόλου του, δημιουργικές & αποτελεσματικές συνεργασίες, ποικίλη στήριξη των βημάτων υλοποίησης, και σε τελική ανάλυση, ουσιαστική συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.
